Microsoft Word Qabusname doc

Otuz ikinci fəsil 
 142 Müamilə—Qazanclı al-ver, sələmlə borc verilən pul. 
143  Şakirdanə—Müştəri tərəfindən ustanın, dükan 
sahibinin və sairənin şagirdinə verilən bəxşiş. 
144 Rəsədban—Gözətçi, keşikçi, müfəttiş, gömrükçü, 
yoxlayıçı. 
145 Çapvadar—At, qatır, dəvə, ümumiyyətlə yük 
heyvanları olan və bu heyvanlarla başqalarının yükünü daşıyan 
və ya heyvanları kirayəyə verən adam. Qədimdə ticarət 
mallarını, köçləri bir şəhərdən başqa  şəhərə  məhz çarvadarlar 
daşıyardı. 
Otuz üçüncü fəsil 
146 Məzac—Təbiət, məzac, xüsusiyyət, fitri xasiyyət. 
147 Tərkib—Bəlqəm, sofra, qan, öd. Qədim  Şərq 
fəlsəfəsində  və  təbabətində "ünsür", "təbnət". "tərkib" istilahı 
altında müxtəlif məfhumlar ifadə etmiş, bə'zən isə bunları eyni 
mə'nada işlətmişlər. Başqa mə'xəzlərdə  bəlqəm, səfra, qan, öd 
ünsür adlandığı halda, "Qabusdamə"də  tərkib adlandırılmışdır. 
O zamankı təbabət elminə görə bu dörd ünsür insanın bədənində 
müvazinət təşkil edir, bunlardan biri artıb azalsa müvazinət 
pozulur və insan dərhal xəstələnir. 
148 Soyuqluq—Şərq təbabət elmində  bə'zi yeməkləri 
istilik, bə'zilərini isə soyuqluq sayardılar. Məsələn, bal 
istilik,kartof soyuqluq sayılır.  
Bu yeməklərin isti və ya soyuq olmalarının  əhəmiyyəti 
yoxdur. Onlar istiliyi, soyuqluğu maddənin təbiətində 
görürdülər. 
149 İstilik—b a x: 148. 
150 Calinus—Qalen. Məşhur yunan təbibi (doğ. 130, öl. 
200). 
212 /
 ﻪﻣﺎﻨﺳﻮﺑﺎﻗ   .……………………………………………..
 
151 "On altı" (traktat)—Calinusun əsərinin adı. 
152 Bokrat—Hippokrat. Qədim yunan həkimi (er. əv. 460-
377). 
153  Əflatun—Platon. Qədim yunan filosofu (er. əv. 429- 
347). 
154 Əlkun əl-fəsad—Varlıq və yoxluq haqqında kitab. 
155 Əs-Səma-ul-alqam—Göy və Kainat haqqında kitab. 
156  Ən-Nəfs—Ruhi keyfiyyətlər haqqında kitab. 
Psixologiya. 157 Əl-Hiss-ul-Məhsus—hisslər və duyğular 
haqqında kitab. 
158 Əl-heyvanat—Canlılar haqqında kitab. Biologiya. 
159 Sirkə Qurdu—Cücü adı (?). 
Otuz dördüncü fəsil 
160 Ehkam elmi—Astrologiya, Münəccimlik elmi. 181 
Zic- Ulduzların hərəkətini və yerlərini göstərən cədvəl. 
162 Beşlərin gərdişi—burada gecə, gündüz, həftə, ay, il.