6– Amaliy mashg’uloti

Pochta serverini sozlash

Elektron pochta serverlari sifatida 172.16.0.20 va 172.16.0.40 serverlari qo’llaniladi. Amaliy pochta protokollarining o’zaro munosabati tuzilmasi 9.3-rasmda ko’rsatilgan.

9.3-rasm. O’rganilayotgan tarmoqda amaliy pochta protokollarining o’zaro munosabati tuzilmasi.
Har bir MTA ni smtp- va pop3- serverlari qo’llab-quvvatlaydi. Serverga ixtiyoriy registrasiya qilingan foydalanuvchi ulanishi mumkin.
Xat jo’natishi uchun foydalanuvchi serverda avtorizasiyadan o’tadi, toki server keyinchalik foydalanuvchi nomidan xat jo’natish uchun tayyor bo’ladi. Manzil bo’yicha belgilangan xatni yana kimga jo’natish lozimligini server aniqlaydi. DNS xizmati yordamida server kerakli manzilni aniqlaydi.
DNS xizmatini 172.16.0.20 serverida yoqamiz:

1. 
   Sichqonchani tanlangan qurilmaga bosamiz.
   
2. 
   “Services” bo’limidan DNS xizmatini tanlaymiz. (9.4-rasm). Yangi resursli yozuvlar haqida ma’lumotlarni olamiz: domen nomi, IP-manzil, resursli yozuv turi. Simulyator pochta serverlari uchun atalgan MX-yozuv resursini qo’llamaydi, lekin uni A-yozuv manzili bilan almashtirish mumkin.
   

9.4-rasm. Server0 da DNS xizmatini sozlash
3. Name(nom) qatoriga “umail.uz” ni kiriting. “Address” qatoriga “172.16.0.40” IP-manzilni kiriting va “Add” tugmasini bosamiz. DNS xizmatida yangi yozuv qo’shilmoqda. (9.5-rasm).

9.5-rasm. Server0 da DNS xizmatini sozlash
3. Oldingi harakatni takrorlaymiz va Name(nom) qatoriga “server.uz” ni kiriting. “Address” qatoriga “172.16.0.20” IPmanzilni kiriting va “Add” tugmasini bosamiz pochta serveri haqida resursli yozuvni qo’shamiz. (9.6-rasm).

9.6-rasm. Server0 da DNS xizmatini sozlash.
172.16.0.20 pochta serverini smtp va pop3 ko’magida konfigurasiyalaymiz:
1. Sichqonchani tanlangan qurilmaga bosamiz.
2.“Services” bo’limidan EMAIL xizmatini tanlaymiz.

3.