6-мавзу: Бозор иктисодиётининг мохияти ва белгилари. Бозор ва унинг тузилиши



Yüklə 1,52 Mb.
səhifə2/3
tarix27.08.2023
ölçüsü1,52 Mb.
#140702
1   2   3
bozor iqtisodiyotining mohiyati va uning asosiy belgilari

Bozor iqtisodiyotining bu belgilari xamma bosqichlari uchun umumiydir. Bozor iqtisodiyoti umumbashariy tizim bo`lganidan xamma mamlakatlar shu yo`ldan borishadi. Ammo bir yerda bu iqtisodiyot shakllanib ulgurgan va o`zining yuqori darajasiga chiqqan bo`lsa, boshqa joyda u endigina shakllana boshlagan. Bozor iqtisodiyotiga o`tish umuminsoniy jarayon xisoblanadi, lekin bu xar -xil kechadi.

  • 1. Klassik yo`l
  • 2. Mustamlaka va yarim mustamlaka davridagi iqtisodiyotdan bozor iqtisodiyotiga o`tish yo`li.
  • 3. Rejali tizimdan bozor iqtisodiyotiga o`tish
  • Bu o`tish jarayoning 3 yo`li mavjud:

Tarixiy nuqtai nazardan bozor iqtisodiyotining ikki turi mavjud :

  • Tarixiy nuqtai nazardan bozor iqtisodiyotining ikki turi mavjud :
  • Birinchisi: asov yoki yovvoyi iqtisodiyot. Bunday iqtisodning asl na`munasi 17-19 - asrlarda bo`lgan.
  • Ikkinchisi – U sivilizatsiyalashgan yoki madaniylashgan bozor iqtisodiyotiga aylanib boradi.
  • Xozirgi davrda bozor iqtisodiyotiga o`tish deganda sivilizatsiyalashgan iqtisodiyot sari borish tushiniladi.

Bozor iqtisodiyotining afzalliklari va ziddiyatlari

  • Afzalliklari
  • Erkinlikni ta`minlaydi
  • Iqtisodiy faollikni rag`batlantiradi
  • Raqobatning kuchsizlanishiga yo`l qo`yadi (korxonalarning qo`shilib ketishi , shavfqatsiz raqobat va iqtisodiyotga davlat aralashuvi kuchayishi xamda texnika taraqqiyoti natijasida).
  • Kamchiliklari:
  • Ijtimoiy iste'mol xarakteridagi tovar bilan ta'minlash xarakteriga ega emas.
  • Daromadlar tengsizligining kuchayishi va axolining mulkiy tabaqalanishiga olib keladi...
  • Tovarlar xajmi va pul massasi o`rtasidagi ro`y berib turadigan nomutanosibliklarni bartaraf eta olmaydi.
  • Ish haqi bilan narxlar darajasi muqobilligini ta`minlay olmaydi.
  • Tezda foyda keltirmaydigan yoki jamiyat va kelajak uchun muhim bo`lgan fundamental tadqiqotlar olib borish imkoniyatini cheklaydi.

Yüklə 1,52 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin