73. Raqobatning turlari va ularning iqtisodiyotdagi ahamiyati.
Raqobat — mustaqil tovar ishlab chiqaruvchi (korxona)lar oʻrtasida tovarlarni qulay sharoitda ishlab chiqarish va yaxshi foyda keltiradigan narxda sotish, umuman iqtisodiyotda oʻz mavqeini mustahkamlash uchun kurash. Raqobat koʻp qirrali iqtisodiy hodisa boʻlib, u bozorning barcha subʼyektlari oʻrtasidagi murakkab munosabatlarni ifodalaydi. Resurslarnn yetkazib beruvchilar oʻrtasidagi raqobat oʻzlarining iqtisodiy resurslarini (kapital, yer, ishchi kuchi) yuqori nd/shshrda sotish uchun amalga oshiriladi. Ishlab chiqaruvchilar va resurelarni yetkazib beruvchilar oʻrtasidagi raqobat bozor munosabatlari rivojlangan, iqtisodiyot toʻliq erkinlashgan sharoitda yaqqol namoyon boʻladi.
raqobat bozor munosabatlari va iqtisodiy sub'ektlari o'rtasidagi munosabatlarni ajralmas qismi hisoblanadi. Bu materiallar, xom ashyo va ishlab chiqaruvchilari uchun kurashdir bozor mahsulotlari. raqobat g'alaba qozonish uchun iste'mol bozorini qozonish va o'z faoliyati maksimal foyda olish uchun emas. Bu haqiqat iqtisodiyoti ishlab chiqarish miqdorini tartibga soladi mexanizmi hisoblanadi. Ko'rib chiqaylik , nima raqobat va uning turlari.
raqobat mavjudligi sifatini, ishlab chiqarish samaradorligini darajasini yaxshilash, shuningdek, ishlab chiqarish xarajatlarini kamaytirish uchun tovarlar va xizmatlar ishlab chiqaruvchilarni majbur bo'ladi. Natijada iste'molchi uchun kurashish yo'li sifatida narxlarda pasayishi hisoblanadi. Ishlab qator va mahsulot sifatini yanada kengaytirish kerak. Raqobat va uning turlari tovarlar va xizmatlar uchun butun bozorni qamrab oladi. Ideal, bozor ishlab chiqarish va mahsulot sotish uchun teng shart-sharoitlar mavjud ishlab chiqaruvchilar ko'p bo'lishi kerak. Natijada bir bo'lgan mukammal raqobat, eng past narxi bilan yanada yuqori sifatli tovarlar g'olib.
Lekin aslida, raqobat bunday boshqa turlari bilan raqobat qilish. bozorga va nomukammal raqobat to'g'risida. Bu holda, bozor tarkibi va iste'molchilar imkoniyatiga ega bir necha kompaniyalar o'rtasida bo'linadi.
Hozirgi bozor iqtisodiyotida raqobatning quyidagi asosiy vazifalarini ajratib koʻrsatish mumkin:
tartibga solish vazifasi;