7-mavzu qattiq jismning tekis-parallel harakati reja : 1

2. Tekis shaklning harakat tenglamalari 
S
tekis shaklning 
Oxy
tekisligidagi holati shu 
shaklda 
olingan biror АВ kesmaning holati bilan aniqlanadi. O‘z 
navbatida, agar А nuqtaning 
А
А
y
x ,
koordinatalari va 
АВkesma 
bilan Ох o‘qi orasidagi 

burchak ma'lum bo‘lsa, 
АВkesmaning holati aniq bo‘ladi (7.3-shakl). А nuqtani 
qutb deb 
ataladi. Jismning harakatida 

,
,
A
A
y
x
lar vaqtning 
funksiyasi sifatida o‘zgaradi, ya'ni: 
 
 
 
t
f
t
f
y
t
f
x
A
A
3
2
1
,
,




(7.1) 

2
1




---

bo‘ladi. 
A
x
,
A
y
va 
lar vaqtning bir qiymatli, uzluksiz differensiallanuvchi funksiyasi bo‘ladi. (7.1) 
tenglamalar berilgan bo‘lsa, istalgan t vaqt uchun S ning Oxy tekisligidagi holati ma’lum bo‘ladi. 
(7.1) tenglamalar tekis shaklning harakat tenglamalari deyiladi. Agar harakat
davomida 
=const bo‘lsaS tekis shakl ilgarilanma harakatda bo‘ladi. Agar 
A
x
,
A
y
=const bo‘lsa, Stekis 
shaklO
1
nuqta atrofida aylanma harakat qiladi. 
Agar (12.1) ning uchinchi tenglamasidan t vaqt bo‘yicha bir marta hosila olsak, S tekis 
shaklning O
1
nuqta atrofidagi aylanma harakat burchak tezligi 
ni va ikki marta hosila olsak, 
burchak tezlanishi ni topamiz: