8-mavzu. Tijorat banklari depozit operatsiyalari reja: Tijorat banklarining depozit operatsiyalari va ularning tavsifi

Bank depozitlarining afzallik va kamchiliklari⁹

Depozit turlari	Afzalliklari		Kamchiliklari
	Bank uchun	Omonatchi uchun	Bank uchun	Omonatchi uchun
Talab qilib olinguncha	Bank uchun arzon resurs manbai, daromad olish imkoniyati.	Likvidliroq, egasi xoxlagan vaqtda undan foydalanishi mumkin	Likvidlilikni ta’minlash uchun yuqori operativ zahiraga bo‘lgan ehtiyoj	Past foiz stavka
Muddatli	Kam operativ rezerv bilan bank likvidliligini ta’minlash imkoniyati. Barqaror resur manbai.	Yuqori foiz stavka evaziga daromad olish.	Omonatga yuqori foiz to‘lovini amalga oshirish	Past likvidlilik
Jamg‘arma	Uzoq muddatlilik xususiyati	Maqsadli foydalanish uchun mablag‘ni yig‘ish, yuqori daromad olish imkoniyati	Yuqori foiz to‘lovi	Past likvidlilik

Hozirgi kunda Respublikamiz tijorat banklari amaliyotida ham depozit sertifikatlari joriy etilib bank resurslarining manbalarini shakllantirilishda foydalanilmoqda. Depozit sertifikatlarining o‘ziga xos xususiyatlardan biri shundaki, ular bankning haqiqatda ham ma’lum miqdordagi mablag‘ni bankka qo‘yganligi haqida mijozga yozma tasdiqnomasini anglatadi.

Depozit (omonat) sertifikati – bankka qo‘yilgan depozit (omonat) summasini va omonatchining (sertifikat saqlovchining) depozit (omonat) summasini hamda sertifikatda shartlashilgan foizlarni sertifikatni bergan bankdan yoki shu bankning istalgan filialidan belgilangan muddat tugaganidan keyin olish huquqini tasdiqlovchi noemissiyaviy qimmatli qog‘oz¹⁰.
Sertifikatlar ikki turda chiqarilishi mumkin:
a) «depozit sertifikatlari» — yuridik shaxslar uchun;
b) «omonat sertifikatlari» — jismoniy shaxslar uchun.
Eng asosiysi depozit sertifikatlari garov sifatida banklar tomonidan qabul qilinadi. Depozit sertifikatlari bo‘yicha foizlar miqdori depozit summasining hajmi, muddati, shuningdek, iqtisodiyotdagi inflyatsiya darajasiga bog‘liq.
Boshqa depozitlar guruhiga banklarning yuqorida qayd etilgan depozitlaridan tashqari mijozlarning akkreditiv bo‘yicha talab qilib olinguncha bo‘lgan davrdan foizsiz depozitlar, shuningdek, amaldagi qoidalarga muvofiq turli ishonchli mablag‘lar va shunga o‘xshash boshqa moliyaviy operatsiyalar va majburiyatlar bo‘yicha depozit hisobvaraqlarini ochishi mumkin.