9 The Neolithic in the South Caucasian Mil Steppe: a diverse Mosaic Barbara Helwing and Tevekkül Aliyev

Mil Bozkırlarında Neolitik Yerleşmeler: Konumlar ve Karakteristikler
2010–2014 arası beş kazı sezonunda yürütülen yoğun yüzey araştırmalarında Mil Boz-
kırlarından geçen akarsuların boylarındaki alçak sekiler üzerinde yer alan yoğun bir Neolitik 
yerleşim alanı ortaya çıkarılmıştır (Fig. 3). Yerleşmeler tercihen, taşkınlara karşı belli bir koruma 
sağlamış olabilecek doğal yükseltiler üzerine kurulmuştur. İlkbaharda yaşanan su taşkınlarının 
erken dönem tarım faaliyetleri için kullanılan doğal sulak arazilerin oluşumuna katkıda bulunmuş 
olması muhtemeldir. Yerleşmelerin çoğu düzdür ya da çok alçak höyükler oluşturur; bu da kısa 
face in the Southern Caucasus.”
19 Andrea Ricci, Barbara Helwing ve Tevekkül Aliyev, “The Neolithic on the Move: High Resolution Settlement 
Dynamics Investigations and Their Impact on Archaeological Landscape Studies in Southwest Azerbaijan,” “Land-
scape Archaeology Conference (LAC 2012),” özel sayı, eTopoi. Journal for Ancient Studies 3 (2012): 369–75; 
Andrea Ricci, “Archaeological Landscape Studies within the ‘Kura in Motion’ Project: The 2012–2014 Field Ac-
tivities,” The Kura Projects: New Research on the Later Prehistory of the Southern Caucasus içinde, der. Barbara 
Helwing vd., Archäologie in Iran und Turan 16 (Berlin: Dietrich Reimer, 2017), 305–23.
20 A. A. Iessen, “Iz Istoriceskogo Proslogo Milsko-Karabachskoje Stepi: Trudy Azerbaidzanskoj Archaeologiceskoj 
Ekspedicii,” Materialy i issledovanija po archeologii SSSR (1965): 10–35.
21 I. G. Narimanov, Kul’tura Drevnejsego Zemledel’ Cesko-Skoto-Vodceskoyo Naselenija Azerbajdzana (Baku: Ėlm, 
1987).
Takme Dergi ic.indd 95
Takme Dergi ic.indd 95
1.03.2022 14:37
1.03.2022 14:37

---

96
TÜRK ARKEOLOJİ VE KÜLTÜREL MİRAS ENSTİTÜSÜ DERGİSİ
 - 01
süreli iskâna ya da konar göçer yerleşmeye işaret eder. Yapı malzemesi olarak el yapımı kerpiç 
tuğla, saz, ağaç dalları ve çamur harcı (daub) tercih edilmiştir. Bağımsız yuvarlak binalar, bitişik 
dörtgen odalar ve özel yapılardan oluşan bir dizi farklı yapı formu bilinmektedir. 
Araştırma sırasında kayıt altına alınan toplam 174 yerleşmeden 66’sı, yüzeyden toplan-
mış çanak çömlek ve taş gruplarına dayanarak güvenilir biçimde MÖ 6. binyıl Geç Neolitiğine 
tarihlendirilebilmektedir.
22
Kimilerinin arasında yalnızca 200 metre olan yerleşmelerin muaz-
zam yoğunluğu, yerleşmelerin nadiren yükselti oluşturduğu da düşünülürse, kısa süreli, bağımsız 
yerleşimlere işaret etmektedir.
23
On Neolitik yerleşmede yapılan sondaj ya da yatay kazı çalış-
malarında kronolojik alt evreleri olan, çarpıcı derecede karmaşık bir dizi yerleşme ve malzeme 
günışığına çıkarılmıştır.
24
Çeşitli yerleşme yerlerinde son derece ayırt edici niteliklere sahip olan 
çanak çömlek toplulukları, mekânsal olarak ayrık olmakla birlikte kronolojik olarak birbirinden 
çok da uzak olmayan tek renk, kırmızı astarlı ve boyalı gelenekleri temsil etmektedirler. Sera-
mikler, dayanıksız olup açığa çıktıktan sonra boyalı yüzeyleri hızla aşınmıştır, bu da yerleşmeleri 
tek başına yüzeyden toplanan buluntularla belli bir alt evreyle ilişkilendirmeyi zorlaştırmaktadır.