A. A. Yusupxodjayev,B. T. Berdiyarov

 
1.6-rasm. Yaponiyaning Naosima zavodida ishlab turgan “Mitsubisi” 
jarayonining sanoat miqyosida ishlatilishi (a) vajihozlarning umumiy tasviri (b). 
1–quvursimon aylanma quritish pechi; 2–quvur-quritkich; 3–chang ushlagich 
siklon; 4–yengsuzgich; 5–xomashyo xampalari (bunker); 6–elevator; 7–elektr 
uskunasi bilan ashyo yuklovchi xampa; 8–havo purkagich; 9–yonilg‘i yondirgich; 10–

---

42 
eritish pechi; 11–oqova gazlar;12–erigan shteyn va toshqol yetkazishga mo‘ljallangan 
maxsus quvur; 13–toshqollarni kambag‘allashtirish uchun o‘rnatilgan elektropech; 
14–shteyn chiquvchi quvur; 15– konverter pechi; 16–xomaki misni aralashtirgich; 
17–konverter toshqoli; 18–toshqolni qumoqlashtiruvchi.
Konverter ham oval shaklidagi sakkizta furma va yondirgichdan iborat bo‘lib, 
konverter toshqolining tarkibini yaxshilash uchun ohaktoshli flus bilan birgalikda 
pechga havo purkab turiladi. Harorat me’yoridan ortib ketgan taqdirdagina 
issiqlikni kamaytirish uchun sementli mis yoki ikkilamchi misli ashyo yuklab 
turiladi. 
Toshqolning umumiy chiqishi mis boyitmasiga nisbatan 7–8% dan ortmaydi. 
Bundan olingan konverter toshqoli quyuqlashtirilib, yana jarayon boshiga, ya’ni 
eritish pechiga jo‘natiladi. 
Yallig‘ qaytaruvchi pechga qaraganda “Mitsubisi” jarayonining afzalliklari 
quyidagicha: 
1)“Mitsubisi” pechining solishtirma unumdorligi 2–4 marta yuqori; 
2)yonilg‘i sarfining miqdori 2 marta kam; 
3) SO
2
ga boy gazlar olinadi va tashqi muhitga chiquvchi gazlar kamayadi; 
4)kapital va ekspluatatsiya uchun ketadigan xarajatlarning kamayishi, 
shuningdek, ishchi kuchiga ketadigan xarajatlarning kamayishi ham uning 
afzalligidir;
 
Nazorat savollari 
1. Misni ishlab chiqarishning umumiy prinsiplari? 
2. Avtogen eritish texnologiyasini tushunchasi? 
3.