A. A. Yusupxodjayev,B. T. Berdiyarov

1.8-rasm. Suyuq holdagi konverter toshqolini ochiq nov orqali yallig‘ 
qaytaruvchi pechga quyish payti aks ettirilgan
. 
Hosil bo‘lgan sulfidli shteyn sifon yoki maxsus quvursimon metalli shnur 
orqali yon devorlarining har ikkala tomonidan cho‘yan idishga oqiziladi. Toshqolni 
oqizish uchun esa pechning gaz quvuri qismidan pech tubidan 0,8–1,0 m 
balandlikda vannaning deyarli ustki qismida, yon devorining har ikkala tomonida 
toshqol tuynugi joylashgan. 
Hosil bo‘lgan ikkilamchi gazlar pech tubida joylashgan gorizontal vannaga 
nisbatan 7–15
0
burchak bo‘yicha qurilgan gaz mo‘risi (apteyk) va baland vertikal 
quvur orqali ochiq havoga chiqarib yuboriladi. 
Gaz mo‘risi shamot g‘ishtlardan qurilgan bo‘lib, qisman yirik changlar 
ushlab qolinadi. Yallig‘ qaytaruvchi pechning afzalliklari quyidagilardir: 
- yuklanayotgan xomashyoga, shixta qorishmasiga unchalik yuqori talab 
qo‘yilmaydi (masalan, ashyoning namligi, uning mayda yoki yirikligi, changning 
ko‘pligi va hokazo); 
- misning shteyn tarkibiga o‘tish foizining yuqoriligi (96–98%); 
- changning pechdan ajralib chiqishining kamligi (1–1,5%); 

---

48 
- umumiy unumdorlikning yuqoriligi(sutkasiga 1200–1600 tonna ashyo 
eritish mumkin); 
- yoqilg‘ining pechda joriy qilish koeffitsiyenti 40–45%; 
- pechning tuzilishi, konstruksiyasi, qurilishi juda oddiy. 
Pechning asosiy kamchiliklari: 
- sulfidsizlashtirish darajasi ancha past; 
- yoqilg‘i ko‘p sarflanadi, masalan, 1 tonna xomashyoni eritish uchun 150–
200 kg shartli yoqilg‘i sarflanadi; 
- chiqindi, oqova gaz to‘g‘ri ochiq havoga, atrof-muhitni bulg‘agan holda 
chiqarib yuboriladi; 
- oqova gazni sulfat kislotasi olish uchun ishlatib bo‘lmaydi, sababi 
tarkibida sulfid angidridi 1,0–2,0 % gacha bo‘ladi.