A. F. Shaxidov, A. D. Qayumov, R. M. Xudayqulov

1.2 Avtomobil yo’llarini qurish usullarini
takomillashtirishning ilmiy asoslari
 
Yo’l qurilishidagi texnik taraqqiyot chegaralari ko’p jihatdan yo’l 
qurilishida ish unumdorligini oshirish, inshootlarning materiallar sarfini 
kamaytirish, mahalliy materiallar va sanoat chiqindilarini qo’llash hajmlarini 
kengaytirish, transport xarajatlarini kamaytirish, tanqis materiallar va yoqilg’i-
energetika resurslarini tejash, avtomobil yo’llari inshootlarining ishonchliligi 
va 
xizmat 
muddatini 
oshirishga 
yo’naltirilgan 
muhim 
ilmiy-texnik 
muammolarni hal qilish bo’yicha kompleks dasturlar bilan belgilab berilgan. 
Avtomobil yo’llari qurilishidagi taraqqiyot jiddiy muammolar bilan 
bog’liq bo’lib, ular ustida ishlarni davom ettirish darkor: 
geologiya, gidrogeologiya, gruntlar mexanikasi 
va boshqa fanlarning 
yutuqlari asosida ulardan va ular ustiga yo’l poyi quriladigan gruntlarni har 
tomonlama tatqiq etish va o’rganish. Yo’l poyining suv- issiqlik rejimi 
qonunlari va ularni boshqarish usullarini, turli tabiiy sharoitlarda gruntlarning 
yo’l poyidagi holatini chuqur o’rganish natijasida yangi sohaviy fanlar- 
gruntshunosligi va gruntlar mexanikasi, yo’l iqlimshunosligi va sh.k.lar 
yaratildi. Ular yo’l amaliyoti uchun juda muhim sanalgan gruntlarning turli 
tabiiy sharoitlardagi yo’l xususiyatlarini va ularni tegishli tarkibiy qismlarni 
tanlash hamda yuzaki-faol, gidrofoblaydigan va boshqa xossalarga ega turli 
kimyoviy moddalarning qo’shimchalari bilan yaxshilash usullarini baholash 
masalalarini o’z ichiga oladi; 

---

14 
yo’l to’shamalari va yo’l poyi hamda ko’p qatlamli yo’l 
to’shamalari 
- yo’l to’shamalari va qoplamalarining xizmat muddati ularning 
konstruktsiyasiga, transport oqimlarining o’lchami va tarkibiga bog’liqligini 
hisobga olgan holda, bikr va nobikr yo’l to’shamalarini ma’lum bir harakat 
tarkibi 
va 
jadalligi 
talablariga 
javob 
beradigan 
kompleks 
konstruktsiyalashtirish usullarini hisoblashning nazariy asoslari;