II bob. YO‘L POYINI QURISH TO‘G‘RISIDA MA'LUMOTLAR 2.1 Yo‘l poyi tuzilmasi Yo‘l poyi - yo‘l to‘shamasi qatlamlarini joylashtirish uchun asos bo‘lib
xizmat qiladigan sun'iy inshootdir. Uni loyihalashda namunaviy tuzilmalardan,
shuningdek, xususiy loyihalash usullaridan foydalaniladi. Joyning relyefi,
geologiya, gidrogeologiya va iqlim sharoitlarini hisobga olib ishlab chiqilgan
yo‘l poyining namunaviy tuzilmasi 2.1 va 2.2-rasmlarda keltirilgan [1]. Yo‘l
poyi, noqulay sharoitlarda xususiy loyihaga asosan quriladi. Bunday sharoitlarga
quyidagilar kiradi: balandligi 12 m dan katta ko‘tarmalar; chuqurligi 12 m dan
katta o‘ymalar; ko‘tarma asosida bo‘sh gruntlar bo‘lsa; chuqurligi 4 m dan katta
botqoqliklar; ko‘chkili tog‘ yonbag‘irlari; chuqur va qiyaligi katta jarlar; karst
hodisasi, o‘ta sho‘rlangan gruntlar, sel oqimlari, tosh ag‘darmalari, qorli
surilmalar va boshqalar.
2.1-rasm. Ko‘tarmadagi yo‘l poyining ko‘ndalang kesimi tuzilmasi:
33
a-balandligi 2-3 m bo‘lgan yon rezervsiz ko‘tarma; b-balandligi 1,5 m bo‘lgan yon rezervli ko‘tarma; v-balandligi 2-3 m dan 6 m gacha bo‘lgan ko‘tarma; g-balandligi 6 m dan 12 m gacha bo‘lgan ko‘tarma; A-qurilayotgan yo‘l poyining kengligi; V-yo‘l mintaqasining kengligi; b-qatnov qismining kengligi; D-yo‘lga ajratilgan doimiy mintaqa chegarasi; V-yo‘lga ajratilgan vaqtinchalik mintaqa chegarasi; O’-o‘simlik gruntining tiklangan qatlami 2.2-rasm. O‘ymadagi yo‘l poyining ko‘ndalang kesimi tuzilmasi: a-qor bosishi mumkin bo‘lgan yo‘l bo‘lagidagi chuqurligi 5 m gacha bo‘lgan o‘yma; b-chuqurligi 12 m gacha bo‘lgan qiyalik tokchasiz o‘yma; A-quriladigan yo‘l poyining kengligi; V-yo‘l polotnosining kengligi; b-qatnov qismi kengligi;