A. I. Karshibayev n. O. Ataullayev b. Sh. Narzullayev

5.18. Rasm. Nasosli o‘rnatmalarning haraktyeristikalari: 
1 – nasos; 2,3 – drosselashtirishli va drosselashtirishsiz tso‘moprovod
tarmog‗i; 4 – o‗rnatmaning F.I.K.
Ushbu holatda tizimning ishlash rejimi V nuqtada haraktyerlanadi. V
nuqtada nasos kam suyuqlik uzatishi bilan G va H
1
oshirilgan bosimda
ishlaydi. G
1
uzatishni ta‘minlash uchun H
1
bosim talab etilmaydi, ammo
yetarlicha H
2
bosim V nuqtadagi 1 haraktyeristika bo‗yicha aniqlanadi,
rasm 5.18. Shuning uchun nasos bosimini oshirish talab etilgan uzatishni
kamaytirish uchun tuziladi:
1
2
H
H
H
 

(5.54)
Nasos bosimini oshirish uchun quyidagi formula orqali topiladi:
2
[1 (
/
) ],
ф
ном
H
H
G G
  

(5.55)
Bu yerda,
ф
ст
H
H
H
  

.
Talab etilgan bilan taqqoslash orqali nasos bosimining oshishida bir
yil uchun EE ni tejash quyidagi ifoda orqali aniqlaniladi:

---

---

310
1000

Н
АД Т
gG Ht
W

  

 
(5.56)
Nasos suyuliq uzatishini rostlashda tarmoqdagi gidravlik qarshilik
oshadi. Nasos bosimi oshirilganda ham zadvijkadan keyingi bosimga teng
bo‗ladi. Zadvijkada
H

bosimi yo‗qotiladi, bu (5.54) formula orqali
aniqlanadi. Bosimni oshirishda EE isrofi (5.55) formula orqali aniqlanadi.
Suv chiqaradigan tizimlarda pastki rezyervuardan 1, yuqori
rezyervuarga 2 nasos 3 yordamida suyuqlikni uzatish ko‗pincha amalga
oshiriladi, (rasm 5.19).