315
Talab etilgan ishchi g‗ildirakning diametri D
x
quyidagi formula orqali
topiladi:
X
x
A
G
D
D
G
va
X
x
A
H
D
D
H
Bu yerda,
D
- ishchi g‗ildirakning dastlabki diametri.
Nasos ishchi g‗ildirakining o‗lchami D
x
miqdori bo‗yicha tanlanadi.
Ushbu metodda nasos pasaytirilgan bosimda
ishlaydi va Shuning uchun
ham EE ni tejaydi.
Elektr dvigateligning aylanish chastotasining o‗zgarishi bilan nasosli
shrnatmaning suv uzatishini rostlash uchun ta‘minot tarmog‗i va bir
nasosning AD orasida chastota o‗zgartirgich ChO‗ o‗rnatiladi yoki
aylanish tezligi rostlanadigan AD bilan almashtiriladi.
Rasm. 5.23. da chastota o‗zgartirgichidan bitta nasos agregati N3 ning
asinxron dvigateli AD3 uchun ulangan suv ta‘minotining nasosli
o‗rnatmasi ko‗rsatilgan.
5.23. Rasm. Chastota o‘zgartirgichlar yordamida uzatishni
rostlaydigan nasos o‘rnatmasining sxemasi.
AD1
AD2
AD3
PCh
tarmoq
316
Boshqa elektr dvigatellar AD1, AD2 tarmoqqa to‗g‗ridan – to‗g‗ri
ulanadi. N1-N3 nasoslar umumiy M magistralda ishlaydi. Rasm. 5.23. dagi
nasosli stantsiyaning haraktyeristikasi rasm. 5.24. da ko‗rsatilgan.
5.24. Rasm. Suv uzatishni bir tekisda rostlanadigan nasos
stantsiyasining ishlash rejimlari.
Ushbu sxemada tarmoq haraktyeristikasi – egri chiziqli 1,
rostlanmaydigan EYu li ishlashida nasos stantsiyasining haraktyeristikasi,
bitta agregat uchun egri chiziq 2, ikkita parallel agregat uchun egri chiziq
3, uchta parallel agregat uchun egri chiziq 4 berilgan. A, B, V nuqtalarda
nasos agregati ishlaganda uzatish funktsiyasining
( )
G
F.I.K. ga
bog‗liqligi ko‗rsatilgan. AD3 elektr dvigatelining
aylanish chastotasini
rostlash chastota o‗zgartirgich yordamida va 0 dan G
B
gacha oraliqda
nasosli o‗rnatmaning suv uzatishini rostlash mumkin. Ushbu oraliqda suv
uzatishni olish uchun faqat AD3 chastota o‗zgartirgich bilan ishlaydi.
Qolgan N1 va N2 nasoslar o‗chirilgan holda turadi.
Ushbu holatda, N3
nasosning AD3 ni aylanish chastotasini bir tekisda o‗zgartirish bilan 0 dan
nominal qiymatgacha suv uzatish sarfini o‗zgartirib, nasosning 5, 6, 7
haraktyeristikalarini olish mumkin. Ushbu nuqtalarda nasos pasaytirilgan
bosimda va nominalga yaqin F.I.K. da ishlaydi. Biroq elektr dvigatelining
aylanish chastotasi nominaldan oshganda, nasos va elektr dvigatellaridagi
podshipniklar ishlash ishonchliligi kamayadi.
Shuning uchun nasos
stantsiyasining suv uzatish miqdoriga bog‗liq holda elekt dvigatelining
aylanish chastotasi rostlanadi. Bu esa EE ning isrofini oldini oladi.
317
Nasos stantsiyasining suv uzatish sarfini rostlash uchun EYuChR ni
ishlatish qo‗shimcha quyidagi afzalliklarga ega: bir tekisda ishga tushirish
va to‗xtatish hisobidan chastota o‗zgartirgich
yordamida katta ishga
tushirish va to‗xtatish toki yo‗qotiladi, tso‘moprovod tarmoqlarida
gidravlik zarbani yo‗qotadi, tso‘moprovodlarning ishlash muddati oshadi,
EYu da kompensirlovchi qurilmani ishlatish zarurati yo‗q.
Agar shahar yoki korxonani suv iste‘molining
tipik grafigi berilsa,
suv uzatishni turli xil rostlash metodlarining samaradorligini taqqoslash
mumkin, masalan bir sutka uchun (rasm. 5.25).
Dostları ilə paylaş: 
