A. I. Karshibayev n. O. Ataullayev b. Sh. Narzullayev
Elektr ro’zg’or asboblari va ulardan samarali foydalanish
Yüklə 0,94 Mb.
|
|
4.2. Elektr ro’zg’or asboblari va ulardan samarali foydalanish
Hozirgi kunda xalq xo‘jaligining barcha sohalarida, uy-ro‘zg‘or ishlarida ham elektr energiya iste`moli yil sayin o‘sib bormoqda, chunki aholi hozirgi kunda uy va xonalarda elektr energiyaning bosh iste`molchisi bo‘lgan maishiy texnikani jadallik bilan (kir yuvish mashinalari, oshxona kombaynlari, chang yutgichlar, elektr choynaklari, elektr go‘sht maydalagichlar, elektr kofe qaynatgichlar va h.k) faol sotib olmoqda. 1000 V gacha bo‘lgan fuqaro va uy-joy binolarida elektr tarmoqlari shartli ravishda ta‘minlaydigan va taqsimlaydigan turlarga bo‘linadi. Ta‘minlaydigan tarmoq deb, transformator podstansiyasidan KTQ (kirish taqsimlovchi qurilma) gacha va KTQ dan kuch taqsimlovchi punkitgacha va yoritish tarmog‘ining guruhiy shetlarigacha bo‘lgan liniya hisoblanadi. Taqsimlovchi tarmoq deb, taqsimlovchi punkitlardan ko‘p elektr iste‘molchilarigacha bo‘lgan liniyaga aytiladi. Guruhiy tarmoqqa quyidagilar kiradi: 229
-qavatlardagi guruhiy shchitoklardan fuqaro binolari xonadonlaridagi elektr iste‘molchilargacha bo‘lgan liniyalar. Uy-joy binolarida elektr energiyadan foydalanishni shartli ravishda to‘rt guruhga bo‘lish mumkin: -yoritish; -xonalarni isitish; -sovutish va muzlatish; -kirlarni va idish tovoqlarni (kir yuvish mashinalari va idish-tovoq yuvish mashinalari yordamida) yuvish. Uy-joy binolarining qurilishida ko‘pchilik insonlar o‘zlarining tabiga qarab, yuqorida sanab o‘tilgan toifalarni turlicha o‘zgartirish mumkin. Masalan ba`zi uylarda elektr plitalar o‘rnatilgan, boshqalarida – gazli, optimal haroratni ushlab turish uchun bitta xonadonda markaziy isitish, boshqasida esa elektr isitgich ishlatilishi mumkin. Elektr ro‘zg‘or asboblaridan samarali foydalanish avvalambor kishilarning o‘zlariga bog‘liq holat. Masalan, oddiy elektr energiya bilan ishlaydigan pechlarni olsak, uyni isitishda birinchi mavjud materiallar bilan eshik va romlarning tirqishlarini yopib isitish kerak; deraza va balkon eshiklariga qalin pardalarni shunday osish kerakki, radiatorni yopib qo‘ymasin va issiqlik aylanishiga xalaqit bermasin; oynalarga qo‘shimcha polietilen plyonkalar tutib qo‘yish kerak; hojatxona va oshxona shamollatish tirqishlarini yarimigacha yopib qo‘yish kerak, hamda tutun chiqqichni karton yoki qalin qog‘oz bilan yopish kerak. Barcha ishlab chiqarilgan elektr jihozlari pasportlar va ulardan foydalanish bo'yicha yo'riqnomalar bilan ta'minlanadi, lekin ularni to'g'ri ishlatish uchun mas'uliyati iste'molchiga tegishli. Agar to'g'ridan-to'g'ri oqim ishlatilsa, AC quvvat manbai bilan ishlaydigan ko'pgina elektr jihozlari muvaffaqiyatsiz bo'ladi. 115-120 Vt quvvatdan maksimal xavfsiz yuk 1400 vattni tashkil qiladi. Tarmoq zaryadini ortiqcha yuklaydigan kuchlanishning pasayib ketishiga olib keladi va hatto olovga ham olib kelishi mumkin. Termal kalitlarga bog'liq bo'lgan issiqlik moslamalari istalgan haroratga yetib borilganda va harorat tushib ketganda yana yoqilgan holatda o'chiriladi. Kuchli isitgichlar va qurilmalar 208-240 V kuchlanishli elektr 230
pishirgichlar, suv isitgichlari va kiyim qurutgichlar mavjud. Ushbu mahsulotlar namunalari ko'p holatlarda juda zarur bo'lgan arginal ozuqaviy ehtiyojlarni ko'rsatadi. Ikkita pechli elektr pechka va barcha gazli pechlar to'la quvvatda ishlayotgan bo'lsa, 15 kVt gacha ishlaydi. Agar kuch ishlatib eng katta quvvatni yoqadigan bo'lsa, elektr quvvatining sarflanishi taxminan 2000 Vt ni tashkil etadi, ammo yoqish uchun eng kam isitish uchun yoqilgan bo'lsa, quvvat sarfi 10 barobar kamayadi. Yüklə 0,94 Mb. Dostları ilə paylaş:
|