94
boshlaydi. Mo’g’ullar saltanati kuchining o’zagini esa Chingizxon
yurgizgan qattiqqo’l va huquqiy jihatdan asoslangan markazlashgan
siyosat tashkil etadi. Diniy va ijtimoiy faoliyatning barcha sohalarini
o’z ichiga olgan bu huquqiy siyosat 1206-yildagi qurultoyda qabul
qilingan “Yaso”
1
qonunida har taraflama asoslab bеrilgan edi. Bu
qonun shaxsan Chingizxonning tashabbusi bilan ishlab chiqilgan va
qabul qilingan. Chingizxonning aytishicha, unga qadar o’g’rilik,
vahshiylik, talonchiliklar, tartibsizliklar, xiyonat va jirkanch illatlar
oddiy bir hol bo’lgan. Farzandlar ota-onalariga itoat etmas, yoshlar
kattalarga quloq solmas, erlar o’z xotinlariga ishonmas, xotinlar
erlariga bo’ysunmas, boylar kambag’allarga yordam bеrmas edi.
Chingizxon qalbida bu ishlardan nafratlanadi, o’zi bosh bo’lgan
mamlakatda qattiq tartib-intizom o’rnatishni maqsad qiladi. Shu
boisdan ham «Yaso» qonunida bunday tartib-intizomning huquqiy
qoidalari ishlab chiqilgan. Bu qoidalar nimalardan iborat.
Dostları ilə paylaş: