5-masala O‘quvchi kitobni ko‘zdan 20 cm masofada ushlab o‘qishga o‘rganib qolgan. O‘quvchi kitobni eng yaqin ko‘rish masofasida ushlab o‘qishi uchun u taqish kerak bo‘lgan ko‘zoynakning optik kuchi qanday bo‘lishi kerak?
Berilgan: d=20 cm Topish kerak: Dko‘zoy.=? Yechish:O‘quvchi ko‘zoynak taqib, kitobni ko‘zidan d0 =25 cmmasofada tutgan holda o‘qiydi. Shuning uchun
(1)
(1) sistemadan
(2)
masofada joylashgan predmetdan kelayotgan nurlar bunday linzadan o‘tib, shunday yo‘naladiki, xuddi ko‘zdan masofada turgan nuqtalardan kelayotgandek bo‘ladi.
Javob:Dko‘zoy.=-1 dptr.
6-masala Ob’ektiv va okulyarining fokus masofalari mos ravishda ob’ektiv linzasidan okulyar linzasigacha masofa bo‘lgan mikroskopning kattalashtirishi qanday?
Berilgan: , , Topish kerak: Yechish: Zo‘riqmagan ko‘z uchun mikroskopning kattalashtirishi:
Bu yerda tubus uzunligi bo‘lib, orqali aniqlanadi. Demak,
Agar oxirgi tasvir d0 masofadan ko‘rinayotgan bo‘lsa, u holda
Javob: k=120. 7-masala Galiley trubasi obyektivining fokus masofasi okulyariniki . Trubadagi linzalarni ikkita musbat linzalar bilan almashtirilganda, kattalashtirishi Galiley trubasidagi kabi bo‘lgan Kepler trubasi hosil bo‘ladi. Ikkita yig‘uvchi linzalarning fokus masofalari aniqlansin.
Berilgan: , Topish kerak: Yechish: Galiley trubasining uzunligi , uning kattalashtirishi .
Masala shartiga ko‘ra, Kepler trubasi xuddi shunday uzunlikka va xuddi shunday kattalashtirishga ega bo‘lishi kerak. Demak,
va
Javob: F3=36 cm va F4=4 cm.
