k=y2-y1/x2-x1 tapılaraq y-y1=k(x-x1) –də yerinə yazsaq y-y1/y2-y1=x-x1/x2-x1
tənliyini alarıq. Bu isə verilmiş iki nöqtədən keçən düz xəttin tənliyidir.
32.Müstəvi üzərində düz xəttin parçalarla tənliyi.
Tutaq ki, AB düz xəttinin koordinat oxlarından `kəsdiyi parçalar məlumdur. Yəni tutaq ki, AB parçasını OX oxundan OA=a, OY oxundan OB=b parçası ayırır. AB düz xətti A(a;0), B(b;0)dən keçdiyindən onun tənliyi y-0/b-0=x-a/0-a və ya x/a+y/b=1 şəklində olar. Bu düz xəttin parçalarla tənliyi adlanır.
33.Müstəvi üzərində düz xəttin ümumu tənliyi. Düz xəttin natamam tənlikləri. +
düzbucaqlı koordinat sistemində və cari koordinatlara nəzərən dərəcəli tənliklə təyin olunan xətlərə tərtibli xətlər (və ya əyrilər) deyilir. Məsələn:
I tərtib
II tərtib
III tərtib və s.
Yuxarıda göstərdiyimiz düz xətt tənliklərinin hamısı birinci tərtib tənliklər idi. və cari koordinatlara nəzərən bir dərəcəli ən ümumi tənlik
(10)
şəklində olar.
Burada hər hansı ədədlər olub, və eyni vaxtda sıfra bərabər deyildir. Aşağıdakı xüsusi hallara baxaq:
1) Tutaq ki, onda (10) tənliyi
şəklində olar. Burada və qəbul edək. Onda , olarsa, düz xəttinin bucaq əmsallı tənliyini alarıq.
Əgər , olarsa, onda
koordinat başlanğıcından keçən düz xəttin tənliyini alarıq.
Əgər olarsa, onda
oxundan parcasını kəsən və oxuna paralel olan düz xəttin tənliyini alarıq.
Əgər olarsa, onda
oxunun tənliyi alınar.
2) Tutaq ki, , , onda (10) tənliyi şəklinə düşər. qəbul edək və olarsa, onda oxundan parçasını kəsən oxuna paralel olan düz xəttin tənliyini alarıq.
Əgər olarsa, onda olur ki, bu da oxunun tənliyi olar.
Beləliklə, və əmsallarının ixtiyari qiymətlərində (10) tənliyi müstəvisində düz xətt tənliyidir. Bu tənliyə düz xəttin ümumi şəkildə tənliyi deyilir.
Dostları ilə paylaş: |