A. X. Mamirov − JizPI, "qm va K" kafedrasi katta o’qituvchisi

MASSASINI ANIQLASH 
 
Laboratoriya ishini bajarish uchun kerakli asbob-uskunalar: 
1.
 
Quritilgan sement kukuni. 
2.
 
Hajmiy og‘irlikni aniqlash voronkasi. 
3.
 
Bir litrli idish. 
4.
 
Temir chizg‘ich. 
5.
 
Tarozi. 
Laboratoriya ishini o’tkazish tartibi:
 
Materialning solishtirma og‘irligi deb, uning og‘irligini absolyut zich g‘ovaklar va 
bo‘shliqlarsiz hajmiga bo‘lgan nisbatiga aytiladi.
Sinaluvchi moddaning hajmiy og‘irligi 2 holda, zichlantirgan va sochiluvchan xolda 
aniqlanadi. 
Sinaluvchi moddaning hajmiy og‘irligini topish uchun hajmi ma'lum bo‘lgan silindr idish 
bo‘sh holatda tortiladi va uning ustiga og‘irligi bo‘r bilan yoziladi, voronka tagiga qo‘yiladi. 
Voronkadan erkin xolatda sement kukuni solinadi, ortiqchasi lineyka bilan olib tashlanadi va 
idish sement bilan tortiladi.
 
 
 
 
 
 
aniqlash voronkasi
.
 
2-rasm. 
Hajmiy og‘irlikni 
Xajmiy og‘irligi sochiluvchan xolatda quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi: 

---

140 
V
0
=(P
1
-P)/V, 
g
/sm
3
. 
V
0
-hajm og‘irligi, R-bo‘sh idishning og‘irligi 
gr
, R
1
-mahsulotli idishning og‘irligi 
gr
, V-
idishning hajmi sm
3
. 
2-Jadval 
Sementning nomlari 
Hajm. og‘ir. Sochiluvchi, 
kg/m
3 
Hajm. og‘ir. zich holda,
kg/m
3 
Portlandsement 
900-1300 
1500-2000 
Putsolanportlandsement 
900-1000 
1200-1600 
shlakoportlandsement 
900-1100 
1200-1600