A. X. Mamirov − JizPI, "qm va K" kafedrasi katta o’qituvchisi

2.Тalabalar mustaqil ishlarining mazmuni va
asosiy shakllari
“Bog’lovchi moddalar“ fani bo’yicha talabalar mustaqil ishlarini tashkil etish ularda 
grafikaviy bilim, ko’nikma, tasavvur va mustaqil fikrlashni shakllantirishga qaratilgan tadbirlar 
tizimini o’z ichiga oladi. U o’quv rejasi va fanlar dasturlarida ko’zda tutilgan zarur bilimlar va 
ko’nikmalarning talabalar tomonidan oqilona, kam vaqt va kuch sarflab o’zlashtirilishini 
ta’minlaydi. 
Bog’lovchi moddalar ishlab chiqarish jarayonini takomillashtirish, talabaning 
qiziqishlarini, anglash faolligini va mustaqil ishlarini rivojlantirish yo’nalishida boradi, bunda 
ijodiy ishlash, fikrlash, mustaqil o’qish, grafikaviy ko’nikma va layoqatlari shakllanadi.
Тalaba mustaqil ishi
– muayyan fandan o’quv dasturida belgilangan bilim, ko’nikma 
va malakaning ma’lum bir qismini talaba tomonidan fan o’qituvchisi maslaxati va tavsiyalari 
asosida auditoriya va auditoriyadan tashqarida o’zlashtirishiga yo’naltirilgan tizimli faoliyatdir.
Mustaqil ishni bajarishdan asosiy maqsad – «Qurilish materiallari va konstruksiyalari» 
kafedrasi professor-o’qituvchilarining bevosita raxbarligi va nazorati ostida talabalarni semestr 
davomida fanni uzluksiz o’rganishini tashkil etish, olingan bilim va ko’nikmalarni yanada 
mustaxkamlash, kelgusidagi darslarga tayyorgarlik ko’rish, aqliy mexnat madaniyatini, yangi 
bilimlarni mustaqil ravishda izlab topish va qabul qilishni shakllantirish xamda ushbu tariqa 
institutda raqobatbardosh kadrlarni tayyorlashga erishishdan iborat. 
Mustaqil ish uchun beriladigan topshiriqlarning shakli va xajmi, qiyinchilik darajasi 
semestrdan–semestrga ko’nikmalar xosil bo’lishiga muvofiq ravishda o’zgarib, oshib borishi 
lozim. Ya’ni, talabalarning topshiriqlarni bajarishdagi mustaqilligi darajasini asta-sekin oshirib, 
ularning topshiriqlarni bajarishga tizimli va ijodiy yondoshishga o’rganib borishi kerak.
« Bog’lovchi moddalar » fani bo’yicha talabalar mustaqil ishini tashkil etishda 
talabaning akademik o’zlashtirish darajasi va qobiliyatini xisobga olgan xolda quyidagi 
shakllardan foydalanish tavsiya etiladi: 

---

154 

fanning ayrim mavzularini yangi o’quv adabiyotlari yordamida mustaqil 
o’zlashtirish, o’quv manbalari bilan ishlash; 

amaliy mashg’ulotlariga tayyorgarlik ko’rib borish; 

belgilangan mavzular bo’yicha referat tayyorlash; 

Sanoat va fuqaro binolari va qurilishga oid O’zbekiston Resublikasi 
qonunlari, Prezident qarorlari va farmonlari xamda boshqa me’yoriy xujjatlarini o’rganish 
va konspektlashtirish; 

testlar yechish; 

amaliyotdagi mavjud muammoning yechimini topish bo’yicha keyslar yechish; 

munozarali savollar va topshiriqlarga tayyorgarlik ko’rish;

talabalarning ilmiy jamiyatlari va to’garaklarida ishtirok etish; 

ko’rgazmali vositalar tayyorlash; 

kurs ishi (loyixalari)ni bajarish; 

xisob-kitob va grafik ishlarini bajarish; 

ilmiy maqola, tezislar va ma’ruza matnlarini tayyorlash; 

“talaba-o’qituvchi-kutubxona” kunida fan bo’yicha yangi o’quv adabiyotlari 
sharxini o’qituvchi bilan xamkorlikda tayyorlash; 

axborot resurs markazida belgilangan mavzular bo’yicha nazariy, amaliy va 
statistik ma’lumotlarni yig’ish, qayta ishlash va muayyan tizimga solish; 

belgilangan mavzular bo’yicha zamonaviy axborot texnologiyalari yordamida 
taqdimot materiallari tayyorlash; 

talabalar yotoqxonasidagi ma’naviyat xonasi, kutubxona, zamonaviy axborot 
texnologiyalar markazi imkoniyatlaridan foydalanilgan xolda mustaqil o’qish jarayonlarida 
ishtirok etish; 

fakultativlar va maxsus seminarlar ishlarida ishtirok etish; 

kafedralar va fakultetlarning ilmiy xamda ilmiy-uslubiy ishlarida ishtirok etish va 
boshqalar.
Тalabalarning mustaqil ishi ta’lim va tarbiyaning shunday vazifalariga 
bo’ysundirilganki, butun o’quv jarayoni to’laligicha talabalar tomonidan faol, ongli, puxta va 
tizimli ravishda fan asoslarini o’zlashtirish va ularda iqtisodiy dunyoqarashni shakllantirish 
imkonini beradi. Bu vazifalar ta’lim jarayoni va shaxsni shakllantirish qonuniyatlarini bilmasdan 
va foydalanmasdan turib xal qilinishi mumkin emas. Ularning mazmuniga qisqacha to’xtalib 
o’tamiz.