91
portlandsement ishlab chiqarishni ruscha variantini taklif etdilar. 1885 yil Rossiyada sement
ishlab chiqarish bo‘yicha birinchi s'ezd tashkil etildi,va 1903 yilda birinchi mustaqil jurnal
"Sement" ning dastlabki nashri chop etildi. Keyingi yillar davomida sovet olimlari N.M.Belyaev,
I.P. Aleksandrii va B.G.Skramtaev beton tayyorlashning xam nazariy, xam amaliy qismiga juda
kup yangiliklar kiritdilar.
Birinchi jaxon urushi va grajdanlar urushi yillarida sement ishlab chiqarish keskin
kamayib ketdi. Sovet davlati amalda sement sanoatini yangitdan tuzishiga to‘g‘ri keldi.
Qurilayotgan va qayta tiklanayotgan zavodlar yangi jixozlar bilan ta'minlanadi. Texnologiya
operatsiyalarni boshqarish jarayonining avtomatlashtirish soxasida muxim ishlar boshlanib ketti.
Sementning turli xil yangi turlari paydo bo‘ldi. Mineral bog‘lovchi moddalar xakidagi fanni
rivojlantirishda xamda uni ishlab chiqarishni tashkil va tatbik etishda atoqli olimlardan
Voljenokiy, Yu.M. Bunin, V.V.Timashev , M.M. S'chev ,V.D.Gluxovskiy xamda boshqalar faol
ishtirok etdilar. Kukunsimon moddalar bog‘lovchi moddalar deb ataladi. Bunday moddalar suv
bilan reaksiyaga kirishganda plastik, ya'ni qovushqoq xamir xosil qiladi. Bu xamir esa fizik-
kimyoviy jarayon natijasida o‘zidan-o‘zi qotadi. Bog‘lovchi moddalar o‘zning tarkibiga ko‘ra
ikkita katta guruxga bulinadi: 1.
Dostları ilə paylaş: