A. Zikiryayev, A. To ‘ xtayev, I. Azimov, N. Sonin

24
ORGANIK OLAMNING XILMA-XILLIGI
I BO‘LIM
faoliyati natijasida shakar spirt va karbonat angidrid gaziga parchalanadi. 
Ushbu jarayon pivo, vino va novvoychilikda katta amaliy ahamiyatga ega. 
Spirtli achish jarayonida ajralib chiqqan energiya achitqilarning hayoti 
uchun zarur. Novvoychilikda xamir ga achitqi qo‘shib qorilganda ajralib 
chiqadigan karbonat angidrid gazi xamirni ko‘pchishini ya’ni, yengil va 
g‘ovak bo‘lishini ta’minlaydi.
qo‘ziqorin zamburug‘i
tabiatda keng tarqalgan qalpoqchali zambu-
rug‘lar hisoblanadi. Uning ichi bo‘sh, meva tanasi 10—12 sm bo‘lib, 
oyoq cha va qalpoqchadan iborat (15- rasm). Qo‘ziqorin chirindiga boy 
tuproqlarda saprofit holda hayot kechiradi. Tuproq ostidagi ko‘p yillik 
mitselliysi yoz faslida zaxira sifatida oziq moddalar to‘plab, kuzdan bosh-
lab meva tanachalar shakllana boshlaydi. 
 
Achitqi zamburug
‘
i.
Qo
‘
ziqorin 
zamburug
‘
i.
14- rasm.
15- rasm.
Sporalar
Mitselliy 
oyoqcha
Qalpoqcha
 Qalpoqchali zamburug
‘
larning tuzilishi.
13- rasm.

---

25
ORGANIK OLAMNING XILMA-XILLIGI
I BO‘LIM
Boshoqli o
‘
simlik bargidagi 
zang zamburug
‘
i.
16- rasm.
Ular kelgusi yili bahorda yetilib tuproq yuzasiga chiqadi va sporalarini 
sochadi. Sporalar qalpoqchaning burishgan tashqi yuzasida ya’ni, burma-
lardagi katakchalarda hosil bo‘ladi. Qo‘ziqorin shartli iste’mol qilinadigan 
zambu rug‘lar guruhiga kiradi. Bunday guruhdagi