Abdulhamid Cho`lpon

(1897-1938)

Abdulhamid Cho`lpon
Hayoti va ijodi
Cho’lpon taxallusi bilan she’riyatning ajoyib namunalarini ijod qilgan Abdulhamid Sulaymon 1897-yilda Andijonda hunarmand dehqon oilasida dunyoga kelgan. U avval eski maktabda, keyinchalik Andijon va Toshkentdagi madrasalarda o’qiydi. 16-17 yoshlaridayoq yaxshigina ma’lumotga ega bo’lgan Abdulhamid ijod qila boshlaydi. Otasi Sulaymonqul mulla Muhammad Yunus o’g’li Andijonning obro’li kishilaridan bo’lib, savdogarchilik bilan shug’ullanar edi. U o’z zamonasining o’qimishli kishilaridan hisoblanar, o’zi ham she’rlar yozib turardi. O’sha davrda bo’lajak shoirning otasi o’zi yozgan hajviy she’rlaridan devon tuzganligi haqida ma’lumot bor.
Asarlari haqida
Cho’lpon she’riyati hech kimga o’xshamagan samimiylik, jozibador, ta’sirchanligi, tuyg’ularini ranginligi bilan o’zgalarnikidan ajralib turadigan she’riy olam yarata bildi.
Cho’lpon mislsiz she’riy kashfiyotlardan tashqari 1935 – 37 – yillarda yaratilgan “Kecha va Kunduz” nomli birinchi o’zbek roman – diologiya (ikki kitob) ining muallifidir. Romanning 2-kitobi Cho’lpon qamalgandan so’ng yo’q qilingan. 1926-yillarda “Yorqinoy” dramasi yaratildi. Asar badiiy jozibasi jihatidan ham, mavzu nuqtai nazaridan ham hozirgacha o’z ta’sir kuchini yo’qotmay kelmoqda.
Faoliyati
Miruyoqub hayotning ko’pgina turfa xil voqealariga ro’para keladi va har gal ularning mag’zini chaqishga intiladi. Hayot uning qarshisida bir-biridan murakkab jumboqlarni ko’ndalang qo’yadi.miryoqub ularga javob izlaydi.
“kecha va kunduz” hayotiyligi va samimiyligi bilan, mazmunining teranligi bilan, qahramonlar xarakterining butunligi va to’kisligi bilan umrboqiy asarlar sirasiga mansub.Bu roman bosilib chiqqandan so’ng, oradan ko’p o’tmay Cho’lpon qamoqqa olinadi. Uning nomini, ijodini targ’ib etish qat’iyan man qilinadi. Bu ahvol 1956 – yilgacha davom etadi.