Abituriyentler ushın Qaraqalpaq tili páninen qollanba quwat Jarekeev Tildiń jámiyetlik xızmeti

Gónergen sózlerge mısallar: náhár – tamaq, awqqat: gárdish – qıyınshılıq, wáspi – tariyx, gáwir – basqa dindegi adam, tulımshaq – qızlardıń eki shekesindegi bir tutam etip qoyılatuǵın arnawlı shash bólegi.
Gónergen sózlerge baylanıslı qosımshalar
Arba
Qaraqalpaqlarda qatnas qurallarınıń keń tarqalǵan túriniń biri eki degershikli arba bolǵan. Qaraqalpaqlardıń arbası kólemi jaǵınan kishilew bolıp, oǵan ógiz jegiledi. Sonlıqtan bul ógiz arba dep ataladı. Degershegine gúl mıyıq qaqqan ózbekler qollanatuǵın arbalar qaraqalpaq awıllarında paydalanılǵan. Qaraqalpaqlar bunday arbanı ózleri soqpaǵan. Xorezm ózbeklerinen satıp alǵan. Arbanıń bul túrin tat arba yamasa at arba dep ataydı. Dáryanıń tómengi jaǵında jasawshı qaraqalpaqlar ózlerindegi arbanıń ógiz qosatuǵın túrin telegen arba dep te ataǵan. Ógiz arba hám at arba menen bir qatarda xalıqtıń turmısında eshek qosqan arbada qollanılǵan.
Qarqalpaq xalıq kiyim-kenshekleri
Qaraqalpaq hayal-qızlarınıń kiyim-kenshekleri oǵada bay túrge iye bolǵan. Olar hártúrli altın, gúmis zatları menen bezelgen.
Hayallar basına taqıya kiygen, sırtınan aydınlı yamasa jupqa menen oranǵan. Hámmesi de sırtınan oraypepek tartqan. Jasları qızıl, sarı, kók túrinen, al káywanıları aqtan tartqan.
Toy-merekege shıǵarda, bir jaqqa qıdırǵanda bulardıń hámmesiniń ústinen jegde jamılǵan. Jegde menen bir qatarda hayal-qızlardıń kiymeshek degen kiyimi de bolǵan. Qızlar kiyetuǵın kóylek, kóbinese shatırash etip naǵıslap toqılǵan. Bunı shatırash kóylek dep ataǵan.
Shatırash kóylek shań bolar dep qaǵaman, Óńirime háykel monshaq taǵaman. (xalıq qosıǵı)
Hayal-qızlardıń ayrıqsha kiyimleriniń bir túri – sáwkele. Sáwkele – naǵıs penen kestelep tigilgen, hár túrli altın-gúmis penen bezelgen hayal-qızlardıń bas kiyimi. Bul batır qızlar kiyimi retinde “Qırq qız”, “Alpamıs”, usaǵan xalıq dástanlarında gezlesedi. (Qaraqalpaqlar tariyxınan) Damir Biyimbetov