Abituriyentler ushın Qaraqalpaq tili páninen qollanba quwat Jarekeev Tildiń jámiyetlik xızmeti

-dar qosımtası atlıq sózlerge qosılıp, zattıń bir nársege qatnasın bildiretuǵın kelbetlik jasaydı: jaradar, hámeldar, xabardar t.b.
-xor qosımtası atlıq sózlerge jalǵanıp, bir nársege biyimlilikti bildiretuǵın kelbetlik sózlerdi jasaydı: jemxor, sútxor, jalaxor, qanxor t.b.
biy-, na-, ná- qosımtaları atlıq sózlerdiń, ózlesken sózlerdińaldına qosılıp, bir nárseniń joq ekenligin bildiredi: biyqayǵı, naqolay, biynıshan, nayınsap, biymálel, námárt, biygúná, biymezgil, nagúman t.b.
-shaq/-shek qosımtası atlıq hám feyillerde janlı zatlardıń hárqıylı qásiyetlerin kórsetedi: ashıwshaq, kewilshek, qızǵanshaq, tartınshaq, uyalshaq t.b.
-shik: tómenshik
-las/-les qosımtası atlıqlardan adamnıń belgili bir nársege sheriklik ortaqlıq baylanısın bildiretuǵın kelbetlikler jasaydı: qońıslas, irgeles, jerles, klaslas, kásiples t.b.
-ǵóy qosımtası atlıqtan zattıń belgili bir nársege beyimliligin ańlatatuǵın kelbetliklerdi jasaydı: aqılgóy,arzagóy, dámegóy t.b.
-ı/-i qosımtası mánisi jaǵınan -ıy/-iy qosımtasına jaqın bolǵanlıqtan solardıń qısqa variantı dep qarawǵa boladı. Olar zattıń nege tiyisli ekenligin yamasa onı shıǵısı jaǵınan anıqlaytuǵın kelbetliklerdi jasaydı. túrkimeni (túrkimeni gilem), qazaqı (qazaqı qoy), árebi (árebi at).
Feyillerden kelbetlik jasawshı qosımtalar
-malı/-meli, -palı/-peli, -balı/-beli qosımtaları feyil túbirine jalǵanıp, dórendi kelbetlikler jasaladı: awmalı, tókpeli, kóshpeli, juqpalı, awıspalı, serppeli, keshirmeli, aynımalı t.b.
-ndı/-nidi, -ındı/-indi qosımtalrı feyil túbirlerine jalǵanıp, is-hárekettiń nátiyjesin, sın-sıpatın bildiretuǵın dórendi kelbetlikler jasaydı: taslandı, orındı, alındı t.b.
-ǵısh/-gish, -qısh/-kish qosımtaları feyillerge qosılıp, is-hárekettiń artıqmashılıǵın bildiretuǵın dórendi kelbetlikler jasaydı: tergish, bilgish, aytqısh, juwırǵısh t.b.
-ǵır/-gir, -qır/-kir qosımtaları feyillerge qosılıp, is-háreketke uqıplılıqtı bildiretuǵın kelbetlikler jasaydı: ushqır, bilgir, alǵır, keskir, ótkir t.b.