Abituriyentler ushın Qaraqalpaq tili páninen qollanba quwat Jarekeev Tildiń jámiyetlik xızmeti

Sózlerdiń sintaksislik baylanısıw túrleri:
Sózler sintaksislik jaqtan eki túrli bolıp baylanısadı: teń baylanıs (yaǵnıy dizbekli baylanıs) hám baǵınıqı baylanıs.

1. 
   Bir-birine ǵárezsiz teń mánide baylanısta kelgen sózlerdiń dzibegine teń baylanıs dep ataladı. Mısalı: Aq, sarı, qızıl gúller átirapına ájayıp xosh iyisti tartadı. Bul gápte aq, sarı, qızıl sózleriniń hárbiri gúller sózi menen baǵınıńqı baylanısıp tur. Al, astı sızılǵan sózler yaǵnıy aq, sarı, qızıl sózleri óz ara bir-biri menen dizbekli baylanısta kelegen.
   

Teń baylanıstaǵı sózler óz ara bir-biri menen dánekrler hám intonaciya arqalı baylanısadı. Mısalı: Shamurat penen Seydulla – awılımızdıń ataqlı paxtakeshleri (dáneker arqalı baylanısqan). Awıldıń sırtında mallar, buzawlar, qoy-eshkiler jayılıp júr.
Teń baylanıs sóz dizbegin dúze almaydı. Olar gáptiń birgelki aǵzaların, dizbekli qospa gáptiń quramındaǵı jay gáplerdi óz ara baylanıstıradı. (Qaratpa hám kiris aǵzalarda teń baylanısta boladı).

2. 
   Baǵınıńqı baylanıs bir sózdiń ekinshi bir sózge baǵınıw arqalı baylanısadı. Bunda baǵındırıwshı sóz baǵınıńqı sóz aqralı anıqlanadı, túsindiriledi. Mısalı: úlken terek degen sóz dizbeginde úlken sózi terektiń kólemin bildirip (qanday terek?) óz ara baǵına baylanısqan. Bizler awqatlanıp bolǵannan keyin, Sabır keldi. Bul qospa gáp bolıp onıń birinshi jay gápi (Bizler awqatlanıp bolǵannan keyin) ekinshi jay gáptiń (Sabır keldi) waqtın bildirip (qashan Sabır keldi) , óz ara baǵına baylanısqan.
   

Baǵınıńqılı baylanıstaǵı sózler (yamasa gápler) bas hám baǵınıńqı sóz bolıp ayrıladı. Bas sóz túsindiriwdi talap etip keledi. Al baǵınıńqı sóz bas sózdi túsindirip, anıqlap keledi. Mısalı: sulıw jay, kóldiń balıǵı, jaqsı oqıydı sóz dizbeklerindegi jay, balıǵı, oqıydı sózleri túsindiriwdi talap etip bas sóz boladı, al sulıw, kóldiń, jaqsı sózleri bas sózlerin túsindirip kelip baǵınıńqı sózler bolıp tur.
Gáp ishindegi sóz dizbekleri, gáp agzaları hám baǵınıńqılı qospa gáp quramndaǵı jay gápler bir-biri menen baǵınıńqı baylanısadı. Mısalı: Gúzgi jıyın-terim sapalı ótkerildi. Qalıń qar jawıp, jer muztayǵaq boldı. Bul mısallardaǵı birinshi jay gáptegi gúzgi jıyım-terim sapalı ótkerildi sózleri sóz dizbegi arasındaǵı baylanıstı bildiredi. Ekinshisi – baǵınıńqılı qospa gáp. Onıń jay gápleri de bir-birinen ǵárezli baǵınıńqılı baylanısta kelgen.