Academic research in modern science
Yüklə 61,62 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Po’lotova Shohinabonu Tolib qizi Buxoro davlat Pedagogika instituti 2-1 Tar 21guruh talabasi https://doi.org/10.5281/zenodo.8041568 Annotatsiya
|
ACADEMIC RESEARCH IN MODERN SCIENCE International scientific-online conference 10 XVIII - XIX ASRNING BIRINCHI YARMIDA O’RTA OSIYO XONLIKLARIDA SUG’ORISH INSHOOTLARINING BARPO ETILISHI Rajabov Alisher Shavkatovich Buxoro Davlat pedagogikainstituti “Ijtimoiy fanlar” kafedrasi o’qituvchisi Po’lotova Shohinabonu Tolib qizi Buxoro davlat Pedagogika instituti 2-1 Tar 21guruh talabasi https://doi.org/10.5281/zenodo.8041568 Annotatsiya: Ushbu maqolada XVIII-XIX asrning birinchi yarmida O’rta Osiyo xonliklarida sug’orish inshootlarining barpo etlishi va uning kelgusidagi qishloq xo’jaligi ishlariga ta’siri haqida fikrlar boradi. Kalit so’zlar: O’rta Osiyo,mirob,Shahrixonsoy,Marg’ilonsoy,sun’iy sug’orish tizimlari,to’g’onlar,Farg’ona,suv ta’minoti,Kaykovus arig’i. O’rta Osiyo hududi va uning iqlimi qishloq xo’jaligi mahsulotlari yetishtirishga qulay bo’lgan. Bu soha taraqqiyoti sug’orish ishlarining holati va suv ta’minotining qay darajada ekanligiga bog’liq edi. Shuning uchun ham sug’orish va suv ta’minoti sohasi O’rta Osiyoda muhim hamda davlat ahamiyati darajasiga ko’tarilgan. Qolaversa, xazingaga tushadigan asosiy daromadni dehqonlardan yig’iladigan soliqlar tashkil qilgan. Har bir hududda aholi va ma’muriyat vakillari sug’orish sohasiga mas’ul va javobgar bo’lgan. Sug’orish ishlarini yuritish va nazorat qilish bilan bu sohaning mutaxasislari – miroblar shug’ullanganlar. Ular sug’orish ishlari, suv inshootlarinign qurilishi, ta’minoti, ta’mirlanishi, tozalanishi suv ta’minotini yaxshi bilgan kishilar bo’lgan. O’rta Osiyoda sug’orish tizimi qadimdan rivojlanib kelgan soha hisoblanadi. Mazkur ishlar asosan keng xalq ommasi tomonidan hashar yo’li bilan bajarilgan. Aholisi asosan sug’orma dehqonchilik bilan shug’ullangan Farg’ona vodiysida sug’orish tizimiga katta e’tibor qaratilgan. Vodiy hududida yirik sug’orish inshoootlari – Shaxrihonsoy, Andijonsoy, Marg’ilonsoy, Yangiariq, Ulug’nor, Qoradaryo kabilar bo’lgan. Suv chiqishi qiyin bo’lgan joylarga maxsus qurilmalar – chig’irlar yordamida suv chiqarilgan. Amudaryo, Sirdaryo suvlari turli sun’iy sug’orish tizimlari – kanallar hamda uning bo’ylariga qurilgan to’g’onlar orqali ekin maydonlariga yetkazilgan. Bu hududda yetishtirilgan qishloq xo’jaligi mahsulotlarini asosan paxta va donli ekinlar tashkil qilgan. Bundan tashqari bog’dorchilik, uzumchilik, poliz va sabzavot mahsulotlari yetishtirilgan. Sug’orish ishlarini xonliklar tarixi bo’yicha ko’rib chiqadigan bo’lsak, Buxoroda qadimdan boshlab Zarafshonda bir qancha yirik sug’orish inshootlari qurilgan.Buxoro vohasi Samarqandga nisbatan obod va keng bo’lgan.Uning obod yerlari 22 rustoqqa(manzilgoh)ga bo’lingan.Bu rustoqlardan 15 tasi vohaning ichkarisida,7tasi Kampirakning ichkarisida joylashgan.Narshaxiy va Istaxriy Yüklə 61,62 Kb. Dostları ilə paylaş:
|