Adabiy tur, termin, tahrir va muharrirlik

ega
va 
kesimn
i va ular o ‘rtasidagi mantiqiy 
bog iiqlikn i fikran tiklashi kerak. Gapda ega vazifasini bajaruvchi 
b o 'g 'in yetishmaydi. Kesim mavjud -
belgilanadi.
Grammatika 
qoidasiga ko'ra, 
kesimga
savol berib, 
egan
i aniqlash mumkin. 
Belgilanadi.
Nima? Afsuski, bu savolga javob beruvchi unsur gap 
tarkibida yo‘q, uni topish ham amri mahol! Muharrir savolni 
boshqacha qo'yishi kerak. ... 
axborotlarni qabul qilishda sezgi
a ’zolarining ishtirok etish darajasiga qarab
insonning nim asi 
belgilanadi???
Bu savollarga javob topish uchun yana grammatika qismiga 
murojaat qilamiz. 
bison
so'ziga 
-ning
qo'shim chasi qo'shilgan 
ekan, u 
qaratqich
vazifasini bajaradi va 
qaralmish
vazifasini 
bajaruvchi so 'z bilan birikmaga kirishadi, y a’ni 
insonning
(...). 
Ammo m uallif tuzgan jum lada buning iloji yo‘q. Qaratqich- 
qaralmish rnunosabatiga k o 'ra qaralmish vazifasini bajaruvchi so'z 
jum la tarkibida mantiqiy b o giiq lik ka ega b o im ayd i. Shunga ko'ra
130

---

jum la muharrir tomonidan tugal qayta tuzilishi yoki qisqartirilishi 
lozim.
14-§. M uharrir mantiqiy xatolar o ‘tib ketmasligi uchun, ularni 
aniqlashda matndagi mantiqiy bog‘liq b o ‘g ‘inlarni taqqoslasbi 
kerak.
Matndagi turli unsurlarni taqqoslash muharrirlik tahlilining
ко j) qo ‘llanadigan mantiqiy tahlil usullaridan biridir.
Matn 
tahririda 
asos 
materiallaming 
mantiqiy 
o ‘zaro 
bog'liqligini tekshirish ular xatoligini samarali tuzatish imkonini 
beradi. Ayni mana shu y o ‘l bilan bir qism, bir bob yoki umuinan 
bitta asar doirasida bir-biriga zid holatda asos material xato ekanligi 
aniqlanadi. Ayni bir annotatsiyadan olingan quyidagi parchaga 
e’tibor beraylik. Annotatsiyaning uchinchi xatboshisi: