Ajiniyoz nomidagi nukus davlat pedagogika instituti

Fanning maqsad va vazifalari
„Jahon adabiyoti“ fanining vazifasi talabalarga har bir davr adabiyotining o‘ziga xos
xususiyatlari, o‘sha davrning yirik adiblari ijodi haqida atroflicha ma’lumot berishdan iborat. O‘quv
faoliyati davomida antik dunyo madaniyatining ulkan siymolari Homer, Esxil, Sofokl, Evripid,
Aristofan, Plavt, Vergiliy, Goratsiy, Ovidiy ijodining muayyan qirralari ochib beriladi. Yuqoridagi
adiblar ijodi hozirgi kunda ham kitobxonga badiiy zavq va maroq berayotgani, badiiy-estetik didini
o‘tkirlashtirayotgani, ma’naviyatini boyitayotgani ta’kidlanadi. Uyg‘onish davri haqida gap borar
ekan, buyuk burilishning paydo bo‘lishiga sabab bo‘lgan asosiy omillar haqida tushuncha beriladi.
Uyg‘onish davrining daholari: Dante, Servantes, Rable, Lope de Vega, Shekspir asarlarini tahlil
qilishda bu ulkan adiblar ijodiga bag‘ishlangan ilmiy tadqiqotlardan bir nechtasi talabalarga tavsiya
qilinadi.
Fanning asosiy maqsadlaridan yana biri XVII-XVIII asrlar adabiyotini o‘qitishda klassitsizm
va ma’rifatchilik adabiyotining mohiyati, bu adabiyotda ilgari surilgan siyosiy, falsafiy hamda
ijtimoiy hodisalarning sabablarini ochib berilishdan iborat. Bunda talabalarga N.Bualo, D.Defo,
J.Svift kabi adiblar hayoti va ijodi haqida tushuncha beriladi.
XIX asr adabiyotidagi asosiy yo‘nalishlar romantizm va tanqidiy realizmdir. Bunda adabiy
yo‘nalishlar mohiyati yozuvchilar asarlaridan keltirilgan dalillar bilan asoslanadi. Masalan, Bayron,
Viktor Hyugo ijodi misolida romantizm, Balzak, Mopassan ijodi misolida tanqidiy realizm adabiy
yo‘nalishining boy imkoniyatlari va rang-barang qirralarini ochib berish lozim. Bunda XIX asr chet
el adabiyotining xalq ozodlik harakatlari bilan mustahkam boqliqligini e'tibordan qochirmaslik
zarur.
Fan bo‘yicha talabalarning bilimi, ko‘nikma va malakalariga
 qo‘yiladigan talablar
Bakalavr:
− jahon badiiy tafakkuri rivojida eng qadimgi adabiy manbalarning o’rni;
− jahon adabiyotidagi yirik adabiy yo’nalishlar, oqimlar;
− antik davr adabiyoti;
− o’rta asrlar adabiyoti;
− uyg’onish davri adabiyoti;
− ma’rifatparvarlik adabiyoti;
− romantizm va realizm adabiyoti;
− XIX asr oxiri va XX asr boshlari jahon adabiyoti;
− XX asr jahon adabiyotiga xos xususiyatlar;
− realizm, modernizm, postmodernizm;

---

4
− XIX asr oxiri va XX asrlarda G’arbdagi adabiy-tanqidiy fikrlar haqida bilimga ega
bo‘lishi;
− jahon adabiyotining eng yetuk namunalarini tahlil qila olish;
− o’zbek adiblari asarlarini jahon adabiyoti kontekstida o’rganish, talqin va tahlil qilish;
− o’z ilmiy-tadqiqot ishlarida jahon adabiyoti va o’zbek adabiyoti namunalarini qiyoslash
va o’rinli xulosalar chiqara olish ko’nikmasiga ega bo’lishi;
− ilmiy va o‘quv jarayoniga o’zbek adabiyoti va jahon adabiyoti namunalarini qiyoslab
tatbiq eta olish malakasiga ega bo‘lishi kerak.
− fan bo‘yicha talaba egallagan nazariy bilim, ko‘nikma va malakalardan amaliy va nazariy
masalalarni yechishda foydalanib, amaliyotda qo‘llay olish va shaxsiy fikrlari orqali ijodkorlik
qobiyatini namoyon etish kompetensiyalariga ega bo‘lishi kerak.