Akmeologik yondashuvlar asosida o’qituvchi kasbiy mahoratini oshirish

---

Akmeologik yondashuvlar asosida o’qituvchi kasbiy 
mahoratini oshirish 
 
Tolib Tavakkalovich Shikarov 
Buxoro davlat universiteti 
 
Annotatsiya: Akmeologik yondashuvlar o’qituvchi kasbiy mahoratini 
rivojlantirishda yuqori natija beradi agarda: akmeologik rivojlanish usullari 
muammosining o’rganilganlik darajasi tahlil etilsa; bo’lajak o’qituvchilarni kasbiy 
moslashtirishning pedagogik-psixologik jihatlari o’rganilsa; bo’lajak o’qituvchilarni 
akmeologik rivojlanishi samaradorligini ta’minlovchi pedagogik shart-sharoitlar 
aniqlansa; tizimli yondashuv asosida bo’lajak o’qituvchilarni kasbiy moslashtirish 
modeli ishlab chiqilib, amaliyotga tadbiq etish. 
Kalit so’zlar: falsafiy, pedagogik kuzatish, pedagogik, metodik hamda kasbiy 
ta’lim modellashtirish; psixologik; pedagogik tajriba; shaxs; o’z-o’zini anglash. 
To improve the professional skills of the teacher on the basis 
of acmeological approaches 
 
Tolib Tavakkalovich Shikarov 
Bukhara State University 
 
Abstract: Akmeological approaches give a high result in the development of the 
professional skills of the teacher if: the degree of study of the problem of methods of 
akmeological development is analyzed; the pedagogical and psychological aspects of 
professional adaptation of future teachers are studied; the pedagogical conditions that 
ensure the effectiveness of akmeological development of future teachers are 
determined; the model of professional adaptation 
Keywords: philosophical, pedagogical observation, pedagogical, methodological 
and vocational education modeling; psychological; pedagogical experience; 
personality; self-awareness. 
 
Har qanday sohada yoki kasbda shaxs o’z potensialini rivojlantirishi jamiyatda va 
undagi turli tuman vaziyatlarda o’z o’rniga ega bo’lishi muhim sanaladi. Shaxs 
nazariyasida pedagogika va psixologiya tarmoqlarida shaxsning o’ziga hos kasbiy 
malakalari shakllanishiga doir qarashlar mavjud. 
Lekin hozirgi paytda bo‘layotgan zamonaviy texnika va texnologiyalashgan 
davrda kishi ongiga bo’lgan ta’sir vositalarining kuchayishi yuqoridagi masalani kun 
"Science and Education" Scientific Journal / ISSN 2181-0842
April 2022 / Volume 3 Issue 4
www.openscience.uz
1081

---

tartibiga qo’ymoqda. Har bir ishning samaradorligini va yuqori natijalarini egallash 
uchun kuchli, o‘tkir bilimga, yuqori iqtidorga, zamon talabiga moslashishga, tashkiliy 
madaniyatga, xulqqa, motivatsiyaga va bilim olish uchun moyillikka ega kadrlar o‘ta 
zarurligini hayot taqozo etmoqda. Har qancha yangi imkoniyatlarga ega bo’lgan 
texnologiyalardan ko’ra zamonaviy bilimga ega mohir va aql bilan ish tuta 
biladigan,o’z kasbining yetuk mutaxassislari, mahorat egalari kabi aniq maqsadga to’la 
erishib bo’lmaydi. Shuning uchun ham inson idroki, aql-zakovatiga, inson kasbiy 
mahoratini shakllantirishga qaratilgan uzoq muddatli tajriba orttitish, ko’nikma va 
malakalarni hosil qilish har qanday tashkilotning uzoq muddatli ustivor faoliyatining 
asosiy omili bo’lib kelmoqda.
Bugungi kunning eng ilg‘or korporatsiyalar o‘z personallarini zamonaviy bilimlar 
asosida o‘qitishga qayta tayyorlashga, malakasini oshirishga, mehnatlariga sharoitlar 
yaratishga va bir butun jamoa bo‘lib ishlashiga alohida ahamiyat bermoqdalar. 
Bugungi kunda yoshlar o’z mutaxassisliklari asosida ishga kirib kelmoqdalar lekin 
ularning malaka ko’rsatkichlari, bilimlari, iqtidori mos ravishda yuksalishi uchun uzoq 
muddatli amaliy jarayonlarni talab etadi.
Malakali mutaxassis: berilgan mehnat turiga ijtimoiy mas’uliyat darajasiga, uning 
jarayoni va natijalariga qarab kasbga yaroqliligi, psihologik tayyorgarligini aniqlash 
orqali mehnat faoliyatini amalga oshirishdagi imkoniyat va natijalarini belgilash 
dolzarb masalaga aylanib bormoqda. Refleksli — innovatsion potensialni mahorat 
darajasigacha takomillashtirish va innovatsiyalarni ijtimoiy ahamiyatini baholashni, 
sarf etilgan intilishlarni hamda uni amalga oshirish yutuqlari asosida belgilash orqali 
o‘rganilmoqda. Reflektiv tomoniga ko‘ra: (rivojlanayotgan «Men» sifatidagi shaxsni 
o‘zligini anglash va mehnat faoliyati jarayonida kommunikatsiya bo‘yicha 
hamkorlarini tushuna bilishi bilan bog‘liq) tizim yaratuvchi faktor hisoblanib, insonni 
kasbiylashuvini belgilashda akmeologik aspektlarning optimal o‘zaro harakatini 
ta’minlaydi.