Akut ve Kronik Pankreatit Doç. Dr. Pars Tunçyürek



Yüklə 1,07 Mb.
tarix11.01.2017
ölçüsü1,07 Mb.
#5075


Akut ve Kronik Pankreatit

  • Doç. Dr. Pars Tunçyürek


Pankreas’ın arteriyel dolaşımı



Pankreas’ın venöz dolaşımı



Pankreas’ın lenfatik ağı



Akut Pankreatit

  • Ani başlayan epigastrik ağrı, sıklıkla sırt ağrısı eşlik eder

  • Bulantı ve kusma

  • Serum ve idrar amilazında artış

  • Safra kesesinde taş veya aşırı alkol kullanımı



Epidemiyoloji

  • Pankreasın nonbakteriyel inflammasyonu (kendi enzimlerinin aktivasyonu ile sindirilmesi)

  • Bilier: Olguların %40'ı (Türkiye'de daha fazla). Tedavi edilmezse tekrarlayan ataklar sık

  • Alkolik

  • Hiperkalsemi

  • Hiperlipidemi

  • Ailesel: Çocuklukta başlar, genellikle kronik pankreatit gelişir

  • İatrojenik: Postoperatif; kardiyopulmoner bypass, ERCP

  • İlaç kökenli: Kortikosteroidler, östrojen preparatları, azathioprine, thiazide diüretikler,

  • tetracycline

  • Tıkanma: Konjenital (pancreas divisum) veya yaralanma sonrası

  • İdiopatik: %15 neden bulunamaz





  • Tripsinojenin anormal aktivasyon yolu olan Katepsin-B ile tripsine dönüşmesi sonucu olay başlar. Katepsin-B pankreatik asiner hücrelerde bulunur.

  • Tripsin ve kemotripsin başlangıç enzimleridir, onların açığa çıkışı diğer proenzimlerin (proelastaz, prokollejenaz ve fosfolipaz) aktivasyonuyla sonuçlanır.

  • Tripsin endotel ve mast hücrelerinden histamin açığa çıkışı: ödem kanama ve vasoaktif peptid ve kinin üretimiyle sonuçlanan kallikrein sisteminin aktivasyonuna yol açar.

  • Daha sonra ağrı nedeni olduğu düşünülen inflamatuvar yanıt alevlenir.

  • Hipovolemi ve hipotansiyon gelişir.





  • Hafif akut pankreatit (ödematöz): interstisyel ödem, minimal organ disfonksiyonu, soluk ve peripankreatik yağ nekrozu olaysız iyileşme

  • Ağır akut pankreatit (nekrotizan): organ yetmezliği ve-veya psödokist, apse ve nekroz gibi lokal komplikasyonlar ile beraberdir.



Atlanta sınıflaması

  • Akut ödematöz pankreatit,

  • Akut nekrotizan pankreatit:

      • Steril nekroz
      • Enfekte nekroz
  • Peripankreatik sıvı birikimi

  • Pseudokist

  • Pankreatik abse



Klinik bulgular

  • Sırta yayılan şiddetli epigastrik ağrı

  • Bulantı ve kusma

  • Taşikardi-postural hipotansiyon

  • Normal veya hafif yükselmiş ateş

  • Distansiyon veya jeneralize hassasiyet

  • Barsak sesleri azalmış

  • Pankreatik flegmon, abse veya psödokiste bağlı kitle

  • Grey Turner ve Cullen bulguları - retroperitoneal kanama







Laboratuar bulguları

  • Artmış Hct (dehidratasyon)

  • Lökositoz

  • Kanda amilaz, lipaz artar

  • İdrarda amilaz atılımı (> 5000 U/24 h)

  • Serum Ca azalır



Direkt grafisi

  • Sentinel loop

  • Kolon cutoff sign

  • Kalsifikasyon (kronik pankreatit)

  • Solda plevral effüzyon



BT incelemesi

  • 48-72 hr içinde pankreatitin gidişini değerlendirebilir

  • Flegmon, nekroz, psödokist, abse

  • Klinik gidiş ile ilişkili  Balthazar sınıflaması



BT’de pankreas









Karın USG

  • Safra kesesinde taş

  • Koledokolitiazis

  • Koledok genişlemesi





  • Amilaz yüksekliği  Kolesistit, ince barsak obstrüksiyonu, mezenterik iskemi, ülser perforasyonu (nadiren > 500 IU/dl)

  • Lökositoz > 12,000/µL is apse yoksa olağan değildir.



Şiddetli pankreatit

  • Şok

  • MOF

  • ALI/ARDS

  • Myokard depresyonu

  • Böbrek yetmezliği

  • Stress gastriti







Moralitenin öngörülmesi

  • Ranson kriterleri

    • 0–2 kriter = 2%;
    • 3 veya 4 = 15%;
    • 5 veya 6 = 40%;
    • 7 veya 8 = 100%.


Akut pankreatit tedavi prensipleri

  • Yoğun bakım desteği

  • APACHE-II kriterleri ile hastanın sık denetlenmesi

  • Medikal tedavi (gabexate mesilate, aprotinin, lexipafant, ve octreotide) yararsız bulunmuş.

  • Erken enteral beslenme yararlı (jejunal). Sürekli nazogastrik drenaj yararlı değil.

  • Pankreas nekrozu olan olgular imipenem ve meropenem alabilirler (>14 gün mantar enfeksiyonu riski var)

  • Erken dönemde ERCP hastalığın prognozunu etkilemiyor, ama şiddetli bilier pankreatitte sfinkteratomi yapılabilir.

  • Steril nekroz  İzlenmeli

  • Enfekte nekroz  Nekrozektomi





Pankreatik apse

  • İlk ataktan 2-6 hafta sonra ortaya çıkar (enfekte nekrozdan ayrımı)

  • Eksternal drenaj (perkutan), ya da cerrahi

  • Psödokist ile ayrımı yapılmalı



Psödokist

  • Fibröz duvarlı peripankreatik sıvı kolleksiyonudur.

  • 1 aydan daha uzun sürmesi

  • Kisti döşeyen epitel yoktur, kist içeriğinde yüksek amilaz düzeyi saptanır.

  • Akut sıvı kolleksiyonları psödokist değildir.

  • Akut pankreatitli hastaların %35 inde peripankreatik sıvı kolleksiyonu gelişir.

  • 50% den fazlası 3 ay içinde spontan olarak düzelir 6 haftadan sonra komplikasyon oranı artar.

  • Serum amilaz düzeyindeki yüksekliğin devam etmesi psödokisti düşündürmelidir.

  • Girişimler 6. haftadan itibaren yapılır



Psödokist sınıflaması

  • Tip 1 - normal duktal anatomi. Pankreatik duktus ile kist arasında fistül yoktur.

  • Tip 2 - Anormal duktal anatomi. Pankreatik duktus ile kist arasında fistül yoktur

  • Tip 3 - Anormal duktal anatomi. Pankreatik duktus ile kist arasında fistül vardır.





Kronik pankreatit

  • Alkolik %70

  • İdiyopatik (+tropikal) 20

  • Diğer %10

    • Herediter
    • Hiperparatirodizm
    • Trigliserid yüksekliği
    • Otoimmun pankreatit
    • Obstrüksiyon
    • Travma
    • Pankreatik divisium


Kronik pankreatit (fibrozisin patogenezi)









Tanı

  • ERCP

  • MRCP

  • BT

  • USG



Kronik pankreatitin komplikasyonları

  • İntrapankreatik komplikasyonlar

    • Psödokist
      • Duodenal ve gastrik obstrüksiyon
      • Splenik ven trombozu
      • Apse
      • Perforasyon
      • Visseral arterlerde erozyon
    • Pankreas başında inflammatuar kitle
    • Safra yolu darlığı
    • Portal ven trombozu
    • Duodenal obstrüksiyon
    • Pankreatik kanal darlıkları/taşları
    • Duktal hipertansiyon
    • Duktal dilatasyon
    • Pankreatik karsinom
  • Ekstrapankreatik komplikasyonlar

    • Assit, fistül
    • Psödokistin uzanımına bağlı baskı


Kr. Pankreatitte ağrının yayılımı





Kr. Pankreatit (Tedavi)



















Yüklə 1,07 Mb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin