Al-lulu vəl-mərcan
Halal İlə Əməl Etmək Və Şübhəli Şeyləri Tərk Etmək
Yüklə 5,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- (ən-Nisa 11, 12, 176)
|
Halal İlə Əməl Etmək Və Şübhəli Şeyləri Tərk Etmək
1028. Numən İbn Bəşir rəvayət edir ki, mən Peyğəmbərin belə dediyini eşitdim: “Halal da bəllidir, haram da. Bunların arasında (halal yaxud haram olduğu bəlli olmayan bəzi) şübhəli şeylər vardır ki, çox insanlar bunu bilməzlər. Kim şübhəli şeylərdən çəkinsə, dinini və namusunu qorumuş olar. Kim şübhəli şeylərə dalsa, (mal-qarasını) qoruğun kənarında otaran çoban kimi, çox keçməz qoruğa düşər. Bilin ki, hər bir hökmdarın qoruğu vardır. Bilin ki, Allahın yer üzündəki qoruğu haram buyurduğu şeylərdir. Diqqət edin! Bədəndə bir ət parçası vardır. Əgər o yaxşı olarsa, bütün bədən yaxşı olar, yox əgər korlanarsa, bütün bədən korlanar. Bilin ki, o (ət parçası) qəlbdir.” (Buxari 52, Muslim 4178, 1599/107)
1029. Cabir rəvayət edir ki, özünə aid bir dəvə üzərində səfər edirdim. Dəvəm yorulmuşdu. Peyğəmbər yanıma gəlib dəvəyə əli ilə vurdu və dua etdi. Bundan sonra yorğun dəvə heç yorulmamış daha sürətlə yeriməyə başladı. Peyğəmbər: “Bu dəvəni mənə bir Vaqiyyə müqabilində (qırx dirhəm gümüşə) sat” deyə buyurdu. Cabir: “Xeyr, satmaram” dedi. Peyğəmbər: “Bu dəvəni mənə bir Vaqiyyə müqabilində sat” deyə buyurdu. Bu dəfə mən dəvəni ona satdım. Lakin məni ailəmin yanına minikdə aparmasını istədim. Mədinəyə gəldikdə dəvəni Peyğəmbərə gətirdim. Peyğəmbər mənə (filankəsin əliylə) dəvəmin pulunu verdi. Dönüb gedərkən arxamdan xəbərçi göndərib məni çağırdı və buyurdu: “Mən sənin dəvəni almaram, bu dəvəni götür, o sənin malındır”. (Buxari 2718, Muslim 4182, 715/109)
446
1030. Cabir İbn Abdullah rəvayət edir ki, Peyğəmbərlə bərabər döyüşlərin birində idik. Yolda Peyğəmbər mənə çatdı. Mən bizə aid olan su daşıyan bir dəvənin üzərində idim. Dəvə yorulmuşdu, heç yerimirdi. Peyğəmbər: “Sənin dəvənə nə olub” deyə buyurdu. Mən: “Yorulub” dedim. Peyğəmbər dəvənin arxa tərəfinə keçib dəvəni danladı və dua etdi. Bundan sonra mənim dəvəm digər dəvələrin önündə gedirdi. Peyğəmbər: “Dəvən necədir?” deyə buyurdu. Mən: “Dəvə xeyirlə bərabərdir, ona sənin bərəkətin dəymişdir” dedim. Peyğəmbər: “Onu mənə satarsan?” deyə buyurdu. Cabir: “Mən, Peyğəmbərdən utandım. Halbuki bizim ondan başqa su daşıma dəvəmiz yox idi. Bəli, sataram” dedim. Peyğəmbər: “Elə isə onu mənə filan qiymətə ver” deyə buyurdu. Mən də dəvəni Mədinəyə evə çatana qədər belində getmək şərtilə satdım. Cabir: “Ya Rəsulullah! Mən evliyəm!” dedim və ondan öndə getmək üçün izn istədim. O, da mənə izn verdi. Mən də Mədinəyə çatmaq üçün insanları önünə keçdim. Məni evdə dayım qarşıadı və dəvə barəsində soruşdu. Ona dəvə ilə olan hadisəni danışdım. O, da başqa dəvəmiz olmadığı üçün satdığıma görə məni danladı. Cabir: “Mən Peyğəmbərdən izn istədiyim vaxt mənə: “Qızla, yoxsa dul ilə evləndin” deyə buyurdu. Mən: “Dul ilə” dedim. Peyğəmbər: “Sən onunla, onun da səninlə oynayacaq bir qızla evlənsəydin?” deyə buyurdu. Mən: “Ya Rəsulullah! Atam şəhid oldu. Mənim kiçi yaşda bacılarım var. Onlara baxmayacaq, işlərini görməyəcək bir qızla evlənməyi istəmədim. Onları bütün işlərini görsün deyə dul ilə evləndim. Mədinəyə gəldikdə dəvəni Peyğəmbərə gətirdim. O,da mənə dəvənin pulunu verdi, həm də dəvəni mənə geri qaytardı”. (Buxari 2967, Muslim 4184, 715/110)
447 1031. Cabir İbn Abdullah rəvayət edir ki, Peyğəmbər məndən iki Vaqiyyəyə, bir dirhəm və ya iki dirhəm müqabilində bir dəvə aldı. Sırar adlanan yerə çatdıqda əmr etdi bir inək kəsildi və cəmaat ondan yedilər. Mədinəyə gəldiyimiz zamn isə çənə məscidə gəlib iki rükət namaz qılmağımı əmr etdi və dəvəyə düşəcək pulu çəkib verdi mənə”. (Buxari 3089, Muslim 4189, 715/115)
1032. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, (bir dəfə) bir nəfər Peyğəmbərin yanına gəlib ondan borcunu tələb etməyə başladı və onunla kobud danışdı. Peyğəmbərin əshabələri ona qulaqburması vermək istədikdə Peyğəmbər buyurdu: “Ona dəyməyin! Həqiqətən, borc yiyəsinin danışmağa haqqı var.” Sonra əlavə edib dedi: “Ona dəvəsi yaşında olan bir dəvə verin!”. Səhabələr: “Ya Rəsulullah, bizdə olan dəvə onun dəvəsindən yaşlıdır”. Peyğəmbər: “(Bunu) ona verin! Həqiqətən, sizin ən xeyirliniz, (borcunu) ən gözəl şəkildə ödəyəninizdir.” (Buxari 2306, Muslim 4194, 1601/120)
1033. Aişə Peygəmbər bir Yəhudidən bir neçə müddətə ödəmək şərtilə buğda alır. Və ona dəmirdən zirehini girov qoyur”. (Buxari 2068, 2386, Muslim 4199, 1603/125)
448
1034. İbn Abbas demişdir: “Peyğəmbər Mədinəyə gəldiyi zaman (Mədinə) sakinləri bir il və ya iki ildən sonra alacaqları xurmanın pulunu qabaqcadan ödəyərdilər. Onda Peyğəmbər buyurdu: “Hər kim (alacağı xurmanın) pulunu qabaqcadan ödəmək istəyirsə, qoy müəyyən edilmiş çəkisinə və miqdarına görə (pul) ödəsin, təyin edilmiş vaxtda (veriləcəyinə) görə” (Buxari 2240, Muslim 4202, 1604/127)
1035. Əbu Hureyra demişdir: “Mən Peyğəmbərin belə dediyini eşitmişəm: “(Yalandan) and içmək malın satılmasına rəvac versə də, onun bərəkətini aparır.” (Buxari 2087, Muslim 4209, 1606/131)
1036.
Cabir İbn Abdullah rəvayət edir ki, Peyğəmbər bölünməyən hər bir şeydə şəriklik hökmü verdi. Sərhədlər bölünübsə, yollar təyin edilibsə artıq şəriklik haqqı yoxdur”. (Buxari 2257, 2496, Muslim 4213, 1608/134)
449 Qonşunun Divarına Ağac Salmaq
1037. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Heç kəs öz qonşusuna onun divarı dibində ağac basdırmağına mane olmamalıdır.” Sonra Əbu Hureyra (onu dinləyənlərə) dedi: “Nə üçün siz bu işdən boyun qaçı- rırsınız? Vallahi, mən bunu sizə daim xatırladacağam.” (Buxari 2463, Muslim 4215, 1609/136)
1038. Səid İbn Zeyd İbn Amr İbn Nofəl deyir ki, Ərva Bintu Uveys iddia etdi ki, Səid İbn Zeyd onun haqqını tapdalamışdır deyə Mədinə vəlisi Mərvan İbn Həkəmə şikayət etdi. Bu şikayət görə Səid: “Mən bu qadının haqqısı tapdalamışam? Şəhadət edirəm mən Rəsulullahdan belə buyurduğunu eşitdim: “Hər kim zülm edərək bir qarış yer belə alarsa heç şübhə yox ki, Qiyamət günü (həmən yer parçası) yeddi qat onun boynuna halqa (formasında) salınacaqdır”. (Buxari 3198, Muslim 4220, 1610/140)
1039. Əbu Sələmə İbn AbdurRahman İbn Auf , özü ilə qövmündən bəzi kimsələr arasında münaqişə yarandığı zaman bunu Aişəyə ərz etdi. Aişə: “Ey Əbu Sələmə! Yer (torpaq) qəsb etməkdən çəkin. Peyğəmbər buyurmuşdu: “Hər kim zülm edərək bir qarış yer belə alarsa heç şübhə yox ki, Qiyamət günü (həmən yer parçası) yeddi qat onun boynuna halqa (formasında) salınacaqdır”. (Buxari 2453, Muslim 4222, 1612/142)
450
1040. Əbu Hureyra demişdir: “Peyğəmbər hökm vermişdir ki, əgər yol üstündə mübahisə düşərsə, keçid üçün yeddi ərəş enində yol saxlamaq lazımdır.” (Buxari 2473, Muslim 4224, 1613/143)
451
Miras Kitabı
452
Vermək
1041. İbn Abbas rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Miras paylarını sahiblərinə verin 81 . Yerdə qalanı isə (ata tərəfdən) ən yaxın olan kişiyə verilir.” (Buxari 6732, 6735, Muslim 4226, 1615/2)
1042. Cabir İbn Abdullah rəvayət edir ki, bir xəstəliyə tutulmuşdum. (Vəda həcci zamanı) Peyğəmbər Əbu Bəkr ilə bərabər yanıma xəstə ziyarətinə gəlmişdilər. Onlar məni huşumu itirmiş halda gördülər. Peyğəmbər dəstəmaz aldı və dəstəmaz suyundan mənim üzərimə çırpdı. Ayıldım və Peyğəmbəri görən kimi: “Ya Rəsulullah! Mən malım haqqında necə edim? Malım barədə necə hökm edim? dedim. Miras ayəsi nazil olana qədər Peyğəmbər mənə bir şey demədi (ən-Nisa 11, 12, 176)”. (Buxari 5651, Muslim 4230, 1616/5)
81 Bax: “ən-Nisa” surəsi, 11, 12 və 176.
453 1043. Bəra İbn Azim rəvayət edir ki, ən son nazil olan surə Bəraə (ət-Tövbə) surəsidir. Ən son nazil olan ayə: “Səndən fətva istərlər...” ayəsidir” dedi. (Buxari 4605, Muslim 4237, 4238, 4239, 1618/14)
1044. Əbu Hureyrə rəvayət edir ki, Peyğəmbərin yanına borcu olduğu halda ölmüş bir kimsənin cənazəsi gətirildiyi zaman Peyğəmbər: “Bu kimsə borcunu qaytarmaq üçün bir şeylər tərk etdimi?” deyə soruşardı. Əgər o, kimsənin borcu ödəmək üçün bir şeylər buraxdığı söylənsəydi (və ya kimsə onun borcunu ödəmək üçün üzərinə götürsəydi) onun cənazə namazını qılardı. Əks halda müsəlmanlara xitabən: “Qardaşınızın cənazə namazını sizlər qılın” deyə buyurardı. Nəhayət Allah ona bir çox fəthlər müyəssər etdikdən sonra: “Mən bütün möminlərə öz nəfsimdən daha yaxınam. Artıq hər kim üzərində bir borc buraxaraq ölərsə o, borcu ödəmək mənə aiddir. Hər kim də bir mal buraxarsa o, mal mirasçılarına aiddir” deyə buyurdu. (Buxari 2298, 5371, Muslim 4242, 1619/14)
454
Hədiyyə Kitabı
455
Almağın Bəyənilməməsi
1045. Ömər demişdir: “Mən bir nəfərə Allah yolunda (vuruşsun deyə) at bağışladım. Lakin o, lazımınca atın qayğısına qalmadı. Onda mən atımı satın almaq istədim və elə güman etdim ki, o bunu mənə ucuz qiymətə satar. Bu haqda Peyğəmbərdən soruşduqda o (mənə) dedi: “Onu sənə bir dirhəmə versə belə, nə (onu) satın al, nə də verdiyin sədəqəni geri götür. Çünki verdiyi sədəqəni geri götürən adam, qusduğunu yeyən adama bənzəyir.” (Buxari 1490, Muslim 4248, 1620/1)
1046. Abdullah İbn Ömər rəvayət edir ki, atam Ömər İbn Xattab bir kimsəyə Allah yolunda cihad üçün at verdi. Sonra həmən atın satıldığını eşitdikdə onu geri almaq istədi və (bu barədə) Rəsulullahdan soruşdu. Peyğəmbər: “O, atı geri almavə sədəqənə geri dönmə” deyə buyurdu. (Buxari 2971, 3002, Muslim 4252, 1621/3)
1047. İbn Abbas rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Verdiyi hədiyyəni geri götürən adam, qusduqdan sonra qayıdıb qusduğunu yeyən itə bənzəyir.” (Buxari 2589, Muslim 4261, 1622/8)
456
Digərlərindən Üstün Tutmağın Bəyənilməməsi
1048. Numanın atası Bəşir İbn Sad, Numanı Rəsulullahın yanına gətirib: “Mən bu oğlum Numana bir kölə vermişəm” dedi. Rəsulullah: “Uşaqlarının hamsına bunun bənzərini verdinmi?” deyə buyurdu. Bəşir: “Xeyr” dedi. Peyğəmbər: “Elə isə bunu da geri al” deyə buyurdu. (Buxari 2586, Muslim 4262, 1623/9)
1049. Numan İbn Bəşir minbərdə ikən demişdir: “(Bir dəfə) atam mənə bir hədiyyə verdi. Lakin (anam) Amra Bint Rəvaha (ona): “Sən Peyğəmbəri şahidlik etməyə çağırmayınca mən buna razılıq verən deyiləm” dedi. Onda atam Peyğəmbərin yanına gəlib dedi: “Mən Amra Bint Rəvahadan olan oğluma hədiyyə verdim. Lakin (yoldaşım) məndən səni buna şahid tutmağımı istədi, ya Rəsulullah”. Peyğəmbər: “O biri övladlarına da bu cür hədiyyə verdinmi?”. (Atam): “Xeyr!” deyə cavab verdi. Onda Peyğəmbər buyurdu: “Allahdan qorxun və övladlarınıza (olan münasibətdə) ədalətli olun!”. Bundan sonra (atam) qayıdıb hədiyyəsini geri götürdü. (Buxari 2587, Muslim 4267, 1623/13)
82
82 Bu, islamaqədərki dövrdə ərəblər arasında yayılmış hədiyyə üslubudur. “Umra” belə idi ki, bir nəfər başqa birisinə ömürlük olaraq bir mülkü hədiyyə edərdi və əgər bu adam ölürdüsə, hədiyyə yenidən sahibinə qaytarılırdı. “Ruqbə” də belə idi ki, bir nəfər başqa birisinə hədiyyə etmək istədikdə deyərdi: “Mən bu evi sənə ömürlük hədiyyə edirəm. Əgər mən birinci ölsəm, ev sənin olsun, yox əgər sən məndən əvvəl ölsən, ev
457
1050. Cabir rəvayət edir ki, Peyğəmbər hökm etmişdir ki, “Umra” hədiyyəsi, onun verildiyi adama məxsusdur.” (Buxari 2625, Muslim 4280, 1625/25)
1051. Əbu Hureyrə rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Umra caizdir”. (Buxari 2626, Muslim 4289, 1626/32)
yenidən mənim olacaq.” Tərəflərdən hər biri digərinin ölümünü gözlədiyinə görə bu növ hədiyyə qadağan edilmişdir.
458
Vəsiyyət Kitabı
459
1052. Abdullah İbn Ömər rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Vəsiyyət etməyə bir şeyi olan bir müsəlmanın (başının altında) yazılı bir vəsiyyəti olmayınca (ardıcıl) iki gecə keçirməyə haqqı yoxdur.” (Buxari 2738, Muslim 4291, 1627/1)
1053. Səd İbn Əbu Vəqqas demişdir: “Mən vida həcci ilində xəstələnmişdim deyə Peyğəmbər (tez-tez) mənə baş çəkirdi. Onda mən (ona) dedim: “Mənim xəstəliyim çox ağırlaşıb! Mən var-dövlət sahibiyəm, qızımdan başqa da bir varisim yoxdur. Malımın üçdə ikisini sədəqə verə bilərəmmi?” O: “Xeyr!” deyə buyurdu. Dedim: “Yarısını (verə bilərəmmi)?” O: “Xeyr” deyə cavab verdi, sonra da belə buyurdu: “Üçdə birini, əslində üçdə biri də çoxdur. Şübhəsiz ki, sənin üçün varislərini zəngin qoyub getməyin, onları kasıb və dilənçi vəziyyətdə qoyub getməyindən daha xeyirlidir. Sən Allahın Üzünü diləyərək xərclədiyin sədəqənin, hətta həyat yoldaşının ağzına qoyduğun (loxmanın) belə əvəzini mütləq alacaqsan.” Dedim: “Ya Rəsulullah, mən (burada ölüb) qardaşlarımdan geridəmi qalacağam?” O dedi: “Sən əsla geridə qalmayacaqsan. Etdiyin (hər bir) yaxşı əməl sayəsində sənin dərəcən və hörmətin mütləq artacaq. Bundan başqa bəlkə də, sən elə bir uzun ömür yaşayacaqsan ki, sənin sayəndə bəziləri (möminlər) xeyir əldə edəcək, digərlərinə (kafirlərə) isə zərər
460 dəyəcəkdir Allahım, əshabələrimin hicrətini tamamla və onları geri döndərmə 83
Yazıq Səd İbn Xovlə!”. (Səd ibn Əbu Vəqqas demişdir:) “Peyğəmbər (bu sözü ilə) onun Məkkədə vəfat etməsinə heyfsiləndi.” (Buxari 1295, 6733, Muslim 4296, 1628/5)
1054. İbn Abbas deyir ki, kaş ki, insanlar 3/1 azaldıb, 4/1 getsəydilər. Çünki Rəsulullah: “3/1 (caizdir), lakin 3/1 çoxdur və ya böyükdür” deyə buyurdu. (Buxari 2743, Muslim 4305, 1629/10)
1055. Aişə rəvayət edir ki, bir nəfər Peyğəmbərdən soruşdu: “Anam qəfil vəfat etdi. Güman edirəm ki, əgər o, danışmağa macal tapsaydı, (malından) sədəqə verməyi vəsiyyət edərdi. Əgər mən onun əvəzinə sədəqə versəm, (bundan ona) savab çatarmı?”. Peyğəmbər: “Bəli!” deyə cavab verdi. (Buxari 1388, Muslim 4307, 4308, 1004/2)
1056. Abdullah İbn Ömər rəvayət edir ki, (atam) Ömər İbn Xəttab Xeybərdə bir yer əldə etdi və onun əmrini almaq üçün Peyğəmbərin yanına
83 Burada Peyğəmbər Allaha dua edir ki, əshabələrini Məkkədə sakin etməyib sağ-salamat Mədinəyə qaytarsın.
461 gəldi və: “Ey Allahın Elçisi, mən Xeybərdən bir torpaq əldə etmişəm. Mənə bundan qiymətli olan heç bir mal əldə etməmişəm. Mənə bununla nə etməmi (bu ərazidən necə istifadə etməyimi) əmr edərsən?”. O: “İstərsən təməlini vəqf et və ondan (gələn gəliri) sədəqə et”. Buna görə, Ömər o yeri: “Təməli satılmaz və alınmaz, miras olunmaz və hədiyyə verilməz” şərti ilə sədəqə etdi. Ömər bu yeri, kasıblar, qohumlar, kölələr, Allah yolunda çıxanlar, yolçular və qonaqlar (zəiflər) üçün sədəqə etdi. O yerə vali olan, ondan yaxşılıqla yeməsində, ondan mal sahibi olmamaq şərti ilə dostuna yedirməsində bir günah yoxdur. Ravi deyir ki, bu hədisi İbn Sirinə danışdıqda dedi: “Mal toplayan olmayaraq”. (Buxari 2737, Muslim 4311, 1632/15)
Tərk Etməsi
1057. Təlhə İbn Müsərrif demişdir: “Mən Abdullah İbn Əbu Əufədən soruşdum: “Peyğəmbər vəsiyyət etmişdirmi?” O: “Xeyr!” deyə cavab verdi. Mən soruşdum: “Bəs nə üçün insanlara vəsiyyət yazmaq əmr edilmişdir?!” O dedi: “Peyğəmbər Allahın Kitabını vəsiyyət etmişdir”. (Buxari, 2740, Muslim 4314, 1634/16)
1058. əl-Əsvəd ən-Nəhai deyir ki, bir dəfə Aişənin yanında Peyğəmbərin Əliyə vəsiyyət etdiyi zikr edildi (Peyğəmbərin ölüm xəstəliyində Əliyə vəsiyyət etdiyi). Aişə: “Rəsulullah, Əliyə nə zaman vəsiyyət etmişdir? Mən, Rəsulullahı həyatının son anlarında köksüm üzərində, bir qab (su) istədiyini və qucağımda ikən dünyasını dəyişdiyini, lakin onun öldüyünü hiss etmədim. Bu halda Rəsulullah, nə zaman Əliyə vəsiyyət etdi?”. (Buxari 2741, Muslim 4318, 1635/18)
462
1059. (Bir dəfə) İbn Abbas : “Cümə axşamı! Nədir cümə axşamı?!” deyib ağladı və onun göz yaşları yerdəki daşların üstünə düşməyə başladı. Sonra dedi: “Cümə axşamı Peyğəmbərin ağrıları şiddətləndi və o: “Mənə kağız gətirin, sizə elə bir yazı yazdırım ki, ondan sonra heç vaxt haqq yoldan azmayasınız” deyə buyurdu. (Həmin vaxt oradakılar) mübahisə etməyə başladılar, halbuki onun hüzurunda mübahisə etmək olmaz. Onlar dedilər: “Peyğəmbərin vəziyyəti ağırdır!”. Peyğəmbər: “Məni rahat buraxın! Mənim olduğum hal sizin məni dəvət etdiyiniz şeylərdən daha xeyirlidir.” Peyğəmbər ölüm ayağında üç şeyi vəsiyyət etdi: “Müşrikləri ərəb yarımadasından çıxardın! Mən (nümayəndələrə) hədiyyə verdiyim kimi, siz də (yanınıza gələn) nümayəndələrə hədiyyələr verin!” Üçüncü (vəsiyyətini isə) unutmuşam.” (Buxari 3053, Muslim 4319, 1637/20)
1060. İbn Abbas rəvayət edir ki, Peyğəmbərin (vəfatı yaxınlaşdıqda) və evində (səhabələrdən mühüm bir qrup) olduğu zaman Peyğəmbər: “Mənə (üstündə) yazı yazmaq 84 üçün bir şey gətirin, sizə elə bir yazı yazım ki, ondan sonra zəlalətə düşməyəsiniz” deyə buyurdu. Lakin Orada olanlardan bəziləri (Başqa rəvayətdə: Ömər): “Peyğəmbərin ağrıları şiddətlənmişdir, bizim əlimizdə Allahın Kitabı var, o bizə kifayət edər” dedi. Bu vaxt (əshabələr) arasına ixtilaf düşdü. Onlardan kimisi: “Kağız gətirin sizə vəsiyyətini etsin, ondan sonra yolunuzu azmayasınız! Kimisidə bundan başqa sözlər söyləyirdi. Səs-küy qalxdıqda Peyğəmbər: “Qalxın yanımdan! Mənim hüzurumda mübahisə etmək olmaz” deyə buyurdu. Ravi deyir ki, İbn Abbas: “Nə böyük müsibətdir bu müsibət ki, Rəsulullah ilə onlara yazmaq istədiyi kitab arasına əngəl oldular! Bunun da səbəbi ixtilaf və səslərini qaldırmaq oldu” dedi. (Buxari 114, 4432, Muslim 4322, 1637/22)
84 Yəni yazdırmaq üçün. |