Al-lulu vəl-mərcan
Yüklə 5,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Görərsə, Xeyirli Olanı Edib, Andını Pozaraq Kəffarəsini Versin!
|
Nəzir Kitabı
464
1061. İbn Abbas deyir ki, Sad İbn Ubadə Rəsulullahdan fətva istəyib dedi: “Anam vəfat etmişdir. Üzərində ödəmədiyi nəziri qalmışdır”. Peyğəmbər: “Sən o, nəziri ananın adından yerinə yetir” deyə buyurdu. (Buxari 2761, Muslim 4323, 1638/1)
Rədd Etmədiyi (Geri Qaytarmaması)
1062. İbn Ömər demişdir: “Peyğəmbər nəzir etməyi qadağan edib demişdir: “Nəzir (qədərdən) heç nəyi dəyişdirə bilməz. Bu sadəcə xəsis adamdan qoparılan bir şeydir.” (Buxari 6608, Muslim 4326, 1639/3)
1063. Əbu Hureyrə vrəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Nəzir, Adəm övladına onun üçün təqdir edilməmiş bir şeyi gətirməz. Lakin nəzir onun üçün təqdir edilmiş qədərə sürüklər onu. Allah bu nəzir səbəbilə paxıldan mal çıxarır. Artıq o, kimsə nəzirin səbəbilə daha öncə verməz olduğu malı gətirib verər”. (Buxari 6694, Muslim 4331, 1640/7)
465
1064. Ənəs rəvayət edir ki, (bir dəfə) Peyğəmbər ixtiyar bir qocanın oğlanlarının qoluna girib getdiyini görüb: “Ona nə olub?” deyə soruşdu. (Qocanın) oğlanları dedilər: “O, (Məkkəyə) piyada getməyi nəzir etmişdir”. Peyğəmbər: “Allah onun öz canına əziyyət verməyinə möhtac deyildir” dedi və ona miniyə minməyi əmr etdi. (Buxari 1865, Muslim 4336, 1642/9)
1065. Uqbə İbn Amir demişdir: “Bir vaxt mənim bacım Allahın Evinə piyada getməyi nəzir etdi və mənə Peyğəmbərdən bunun hökmünü soruşmağı əmr etdi. Mən (bu haqda) Peyğəmbərdən soruşduqda o dedi: “Qoy həm piyada, həm də minik üstündə getsin!” (Buxari 1866, Muslim 4339, 1644/11)
466
Andlar Kitabı
467
1066. Ömər İbn Xattab rəvayət edir ki, Peyğəmbər mənə buyurdu: “Allah sizə atalarınıza and içmənizi qadağan edir”. Ömər: “Allaha and olsun ki, Peyğəmbərin bunu qadağan etdiyini eşitdiyimdən bəri nə öz adımdan, nə də başqasının adından (onun adından nəql edərək) buna and içmədim”. (Buxari 6647, Muslim 4343, 1646/1)
1067. İbn Ömər deyir ki, atam Ömər İbn Xattab (bir gün) minik üzərində ikə atasının adıyla and içdi. Peyğəmbər: “Diqqət edin! Allah sizlərə atalarınızın adıyla and içməyi qadağan etmişdir. Hər kim and içmək qarşısında qalarsa ualnız Allahın adıyla and içsin və ya (and içməyib) sussun” deyə buyurdu. (Buxari 6108, Muslim 4346, 1646/3)
Desin
1068. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Hər kim and içərkən: “Lata and olsun, Uzzaya (bütlərin adlarıdır) and olsun!” desə, qoy: “Lə
sədəqə versin”. (Buxari 4860, 6107, 6301, 6650, Muslim 4349, 1647/5)
468 Hər Kim Bir Şeyə And İçər, Sonra Ondan Xeyirlisini Görərsə, Xeyirli Olanı Edib, Andını Pozaraq Kəffarəsini Versin!
1069. Əbu Musa demişdir: “(Bir dəfə) dostlarım Peyğəmbərdən minik heyvanı istəmək üçün məni onun yanına göndərdilər. O vaxt onlar Usra ordusunun tərkibində Təbuk döyüşünə qatılmaq istəyirdilər. Mən (Peyğəmbərin yanına gəlib) dedim: “Ey Allahın peyğəmbəri, dostlarım məni sənin yanına göndərdilər ki, onlara minik heyvanı verəsən”. Peyğəmbər: “Vallahi, mən sizə heç bir minik verən deyiləm.” Mən özüm də bilmədən Peyğəmbərin yanına onun qəzəbli olduğu vaxt gəlmişdim. Peyğəmbərin yox cavabı (mənə çox pis təsir etdi,) üstəlik mənə qəzəbi tutacağından qorxdum və məyus halda geri döndüm. Mən dostlarımın yanına gəlib Peyğəmbərin dediyini onlara xəbər verdim. Az keçmədən Bilalın: “Ey Abdullah ibn Qeys!” deyə (məni) çağırdığını eşitdim. Mən ona hay verdikdə dedi: “Peyğəmbərin yanına get, o səni çağırır.” Mən Peyğəmbərin yanına gəldikdə o buyurdu: “Bu bir-birilərinə cüt-cüt kəndirlənmiş dəvələri (Səddən satın aldığı altı dəvəni) götür, apar dostlarının yanına və de ki: “Allah (və ya Allahın elçisi ) bu heyvanları sizə verir, onlara minə bilərsiniz.” Mən heyvanları götürüb dostlarımın yanına getdim və dedim: “Allahın elçisi bu heyvanları sizə verdi, lakin Allaha and olsun ki, biriniz mənimlə Peyğəmbərin sözünü eşidən adamların yanına getməyincə mən sizdən əl çəkməyəcəyəm. Belə etməlisiniz ki, mənim Peyğəmbərin demədiyi bir sözü danışdığımı zənn etməyəsiniz.” Onlar mənə dedilər: “Onsuz da biz sənə inanırıq. (Amma bununla yanaşı) sənin istəyini də mütləq yerinə yetirəcəyik.”Əbu Musa onlardan bir neçə nəfər götürüb getdi. Nəhayət, Peyğəmbərin əvvəlcə onlara imtina etdiyini, sonra isə istədiklərini onlara
469 verməyə razılaşdığını eşidən adamların yanına gəlib çatdılar və bu adamlar onlara Əbu Musanın dediklərini olduğu kimi xəbər verdilər”. (Buxari 4415, Muslim 4353, 1649/8)
1070. Zəhdəm deyir ki, biz Əbu Musanın yanında idik. (Ona yemək ikram) olundu və bu zaman toyuq barədə danışıldı. Əbu Musanın yanında Teymullah oğullarından qırmızı sifətli bir nəfər vardı. Sanki (Rum) əsirlərinə oxşayırdı. Əbu Musa onu yeməyə dəvət etdi. Adam: “Mən bu toyuğu bir dəfə murdar bir şey yediyini gördüyüm üçün bir daha bu toyuq ətini yemərəm deə and içdim” dedi. Əbu Musa: “Bəri gəl, mən sizə (andın kəffarəsi) barədə bir hədis danışım. Mən Əşarilərdən bir cəmaat içində Peyğəmbərin yanına gəldim. Ondan minik və yük daşımaq üçün dəvə istədik. Peyğəmbər: “Vallahi mən sizi və yüklərinizi daşıyacaq dəvəm yoxdur” deyə buyurdu. Sonra Peyğəmbərə qənimətdən dəvələr verildi. Peyğəmbər bizləri çağırıb: “Əşarilər hardadır?” deyə buyurdu. Bizlər gəldik və bizə yaşları iki ilə doqquz arasında ağ hörgüclü beş dəvə verilməsini əmr etdi. Biz də onun yanından ayrıldığımız zaman mən: “Biz nə etdik? Onun bizə verdikləri bizim üçün bərəkətli olmaz! Və Peyğəmbərin yanına döndüm. Ona: “Biz səndən bizi daşıyacaq dəvə istəmişdik. Sən də bizlərə verməyəcəyini and içdin. Sən bu andını unutdunmu?” dedik. Peyğəmbər: Sizləri mən yükləmədim, sizləri Allah yüklədi. Vallahi, əgər Allah istəsə bir bir şeyə and içərəm, lakin and içilən şeyin başqasını and içiləndən xeyirli görsəm heç şübhəsiz ki, o xeyirli olanı edərəm. Kəffarə ilə andımı pozaram”. (Buxari 3133, 5518, 6649, Muslim 4354, 1649/9)
1071. AbdurRahman İbn Səmura rəvayət edir ki, (bir dəfə) Peyğəmbər (ona) belə buyurdu: “Ey AbdurRahman İbn Səmura, heç vaxt vəzifə istəmə!
470 Çünki əgər sən öz istəyinlə vəzifəyə gəlsən, bunun öhdəçiliyi sənin boynuna düşəcək (və Allah sənə yardım etməyəcək), yox, əgər sən vəzifəyə can atmadan buna nail olsan, onda bu işdə (Allah) sənə kömək edər. Habelə, əgər sən and içdikdən sonra, başqa bir işin ondan daha xeyirli olduğunu görsən, daha xeyirli olanı yerinə yetir və andını pozduğuna görə kəffarə ver.” (Buxari 6622, 7146, Muslim 4370, 1652/19)
Müstəhəb Olması
1072. Əbu Hureyrə rəvayət edir ki, Davud oğlu Suleyman Peyğəmbər buyurdu: “Bir gecədə yüz qadınımı dolaşacam və hər biri də Allah yolunda döyüşəcək bir oğlan övladı dünyaya gətirəcəkdir. Mələk ona: “İnşəallah” de, deyə söylədi. Lakin Sulyman bunu söyləmədi və ya söyləməyi unutdu. Qadınlarını ziyarət etdi. Nəticədə qadınlardan bir dənəsi müstəsna heç biri doğmadı. Müstəsna olan da yarım insan doğdu”. Peyğəmbər: “Əgər Suleyman İnşəallah desəydi andından dönməz və ehtiyacına nail olardı” deyə buyurdu. (Buxari 5242, Muslim 4376, 1654/23)
1073. Əbu Hureyrə rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Davud oğlu Suleyman: “Mən bu gecə yetmiş qadınımı ziyarət edəcəm və hər biri də mənim üçün Allah yolunda döyüşəcək bir mücahid doğacaq deyərək qətiyyətlə danışdı. Dostu olan (Mələk) ona: “İnşəallah” de, dedi. Suleyman demədi (deməyi unutdu). Suleyman qadınlarını dolaşdı. Lakin içərilərindən yalnız biri şikəst bir oğlan uşağı doğdu”. Peyğəmbər: “Əgər Suleyman İnşəallah desəydi onların hər bir Allah yolunda döyüşən bir oğlan doğardı” deyə buyurdu. (Buxari 3424, Muslim 4379, 1654/25)
471
Bir Şey Haqqından And İçməyin Qadağan Olması
1074. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Biz sonuncular Qiyamət günü hamıdan əvvəl (Cənnətə) girəcəyik.”Peyğəmbər həmçinin demişdir: “Vallahi, sizdən birinizin andını israrla yerinə yetirib ailəsini təhlükə ilə üz-üzə qoyması, onun üçün Allah yanında Onun buyurduğu kəffarəni verməkdən daha böyük günah sayılır.” (Buxari 6625, Muslim 4381, 1655/25)
Onunla Ediləcək Müamələ
1075. İbn Ömər rəvayət edir ki, (bir dəfə) Ömər İbn Xəttab dedi: “Ya Rəsulullah, mən cahiliyyət dövründə bir gün etikaf edəcəyimə nəzir etmişəm.” Peyğəmbər də ona nəzirini yerinə yetirməyi əmr etdi. Huneyn döyüşündə ələ keçirilmiş cariyələrdən ikisi Ömərə çatmışdı. O da bu cariyələri Məkkədəki evlərindən birində sakin etmişdi. Peyğəmbər Huneyn əsirlərini azad etdikdən sonra onlar küçələrdə gəzib-dolaşmağa başladılar. Bu vaxt Ömər (oğluna) dedi: “Ey Abdullah, bax gör nə olub?” İbn Ömər: “Peyğəmbər əsirləri azad etmişdir.” Onda Ömər: “Get, (mənə verilmiş) cariyələri azad et!” dedi. (Buxari 3144, Muslim 4384, 1656/28)
472 Köləsini Zinada İttiham Edən Kimsəyə Ağır Cəza Veriləcəyi
1076. Əbu Hureyra demişdir: “Mən Əbul Qasımın belə dediyini eşitmişəm: “Kim zinadan uzaq olan bir köləsini (zinada) ittiham edərsə, Qiyamət günü onun özünə şallaq vurular. Yalnız sözündə həqiqət olan kim- sələrdən başqa.” (Buxari 6858, Muslim 4401, 1660/37)
1077. Əbu Zərr rəvayət edir ki, mən bir adama nalayiq söz deyib (Ey zənci oğlu!) onu anasına görə utandırdım. Peyğəmbər mənə buyurdu: “Ey Əbu Zərr! Sən onu anasına görə utandırdın? Həqiqətən də, səndə cahiliyyət (əxlaqı) qalmışdır. Kölələriniz sizin qardaşlarınızdır! Allah onları sizin tabeçiliyinizə vermişdir. Kimin qardaşı öz tabeçiliyi altında olsa, yediyindən ona da yedirtsin, geyindiyindən ona da geyindirsin! Onları gücləri çatmadığı bir işlə yükləməyin. Hərgah, onları gücləri çatmadığı bir işlə yükləsəniz, onda onlara yardım edin.” (Buxari 30, Muslim 4403, 4405, 1661/38)
1078. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Birinizin xidmətçisi ona yemək gətirdiyi zaman əgər onu yanında oturtmasa, qoy ona bir və ya iki loxma yemək versin. Çünki bunu o hazırlamışdır.” (Buxari 2557, 5460, Muslim 4407, 1663/42)
473 Sahibinə Qarşı Səmimi Olub Allaha İbadətində Gözəl Olan Kölənin Əcri
1079. İbn Ömər rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Qul ağasına itaət etdiyi və Rəbbinə gözəl ibadət etdiyi zaman əcri ikiqat olur”. (Buxari 2550, Muslim 4408, 1664/43)
1080. Əbu Hureyrə rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Saleh olan qul üçün iki ərir vardır. Nəfsim əlində olan Allaha and olsun əgər Allah yolunda cihad etmək, həcc etmək və anaya (valideyinə) itaət və yaxşılıq olmasaydı heç şübhəsiz ki, qul olaraq ölməyi arzu edərdim”. (Buxari 2548, Muslim 4410, 1665/44)
1081. Əbu Hureyrə rəvayət edir ki, Peyğəmbər buurdu: “Rəbbinin ibadətini gözəl yerinə yetirməkdə və ağasına itaət etməkdə gözəl davranan hər bir kəsə nə gözəl”. (Buxari 2549, Msulim 4414, 1667/46)
1082. Abdullah İbn Ömər rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Hər kim öz şərikli köləsini azad edərsə, özündə də kölənin dəyəri qədər pul varsa, köləni ədalətli şəkildə qiymətləndirməli, sonra da şəriklərinə onların paylarını ödəməklə köləni tam azad etməlidir. Əks təqdirdə isə onun yalnız öz payına düşən hissəsini azad etmiş olur” (Buxari 2522, Muslim 3843, 1501/1)
474
1083. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Kim öz köləsini qismən azad edərsə, öz malından şərikinin pulunu ödəməklə köləni tam azad etməlidir. Əgər onun ödəməyə pulu yoxdursa, onda köləni ədalətli şəkildə qiymətləndirməli, sonra da köləni gücü çatdığı bir işdə işlətməlidir” (Buxari 2492, Muslim 4423, 1503/54)
Satılmasının Caiz Olması
1084. Cabir rəvayət edir ki, Ənsardan bir nəfər (Əbu Məzkur) öz qulunu ölümündən sonra Mudəbbir (Mən öldükdən sonra azad ol!) olaraq azad etdi. Bu kimsənin də bu qulundan başqa malı yox idi. Xəbər Peyğəmbər çatdığı zaman Peyğəmbər o, köləni alıb buyurdu: “Bunu məndən kim alar”. Nueym İbn nəhhər səkkiz yüz dirhəmə aldı”. (Buxari 6716, Muslim 4428, 997/58)
475
And İçən Kimsə Kitabı
476
1085. Ənsarın Mövlası olan Buşeyr İbn Yəsar deyir ki, Rafi İbn Xədic, Səhl İbn Əbi Həsmə mənə belə dedi: “Abdullah İbn Səhl ilə Muhəyyisə İbn Məsud birlikdə Xeybərə (xurma toplamağa) getmişdilər. Bu ikisi (Xeybərdə) xurmalıq içində bir-birindən ayrıldılar. Abdullah İbn Səhl öldürüldü. AbdurRahman İbn Səhl ilə Məsudun iki oğlu Huveyyisə və Muheyyisə, Peyğəmbərin yanına gələrək öldürülmüş yoldaşları barədə danışdılar. Danışmağa AbdurRahman başladı (Başqa rəvayətdə: Onlar iddia edirdilər ki, Abdullah İbn Səhli Yəhudilər öldürüb quyuya atıblar). Halbuki AbdurRahman onların ən kiçiyi idi. Peyğəmbər: “İlk sözü söləməyi böyüyə ver!” buyurdu. Ravi Yəhyə deyir ki: “Danışmağı üzərinə böyük olan götürsün” dedi. Onlar bu hadisəni danışdılar. Sonda Peyğəmbər: “Qatilinizin qan pulunu sizlərdən əlli nəfər (Bu cinayəti Yəhudilər) etdi deyə and içməklə haqq qazandıra bilərsiz?” deyə buyurdu. Onlar: “Ya Rəsulullah! Bu görmədiyimiz bir şeydir (necə görmədiyimizə and içə bilərik, biz sadəcə belə düşünürük)” dedilər. Peyğəmbər: “O, halda Yəhudilərdən əlli nəfər (bu cinayəti biz etmədik) deyə and içsələr bu hadisə bitər (Başqa rəvayətdə: Hətta Peyğəmbər onlarla müharibəyə hazır olsunlar deyə xəbər də göndərir. Lakin onlar and içirlər ki, biz öldürməmişik)” deyə buyurdu. Onlar: “Ya Rəsulullah! Yəhudilər kafir kimsələrdir. Biz onların andlarını necə qəbul edə bilərik” deyə narazılıq etdilər. Peyğəmbər qan pulunu öz tərəfindən (Beytul Maldan) ödədi. Səhl: “Mən Peyğəmbərin verdiyi (100 dişi) dəvəyə, dəvələrin toplandığı yerdə olanda məni ayağıyla vurdu” dedi. (Buxari 6143, Muslim 4435, 1669/2)
477
1086. Ənəs İbn Məlik rəvayət edir ki, Ukl (Uraniyə) qəbiləsindən səkkiz nəfər Peyğəmbərin yanına Mədinəyə gəldilər və İslam üzərinə onunla beyət etdilər. Mədinə ərazisinin havası onlara ağır gəldi və vücudları xəstələndi (qarın yatalağı). Onlar bu xəstəliklərini Peyğəmbər ərz etdilər. Peyğəmbər: «Bizim çobanlarımızla bərabər (zəkat üçün ayrılmış) dəvələrin yanına gedin və onların sidiklərindən və südlərindən için» deyə buyurdu. Onlar Peyğəmbərin dediyi şəkildə etdilər və sağaldılar. Bundan sonra çobanları öldürdülər (İslam dinindən çıxdılar) və dəvələri də sürüb apardılar. Bu xəbər Peyğəmbərə çatdıqda onların ardınca bir dəstə göndərdi. Tez bir zamanda əsir edilərək geri gətrildilər. Peyğəmbər əmr etdi əlləri və ayaqları kəsildi. Gözləri çıxarıldı. (Harre deyilən yerə atıldılar) və ölənə kimi günəşin altında qaldılar”. (Çünki onlar da çobanların gözlərini çıxarmışdılar). (Buxari 6899, Muslim 4446, 1671/10)
Qadın Öldürülməsi Səbəbilə Kişinin Öldürülməsi
1087. Ənəs İbn Məlik rəvayət edir ki, Rəsulullahın zamanında bir cariyəni başı (iki daş arasında) əzilmiş və üzərindən zinət əşyaları (oğurlanmış) halda (tapırlar). Ailəsi cariyəni Peyğəmbərin yanına gətirirlər. Cariyə dili tutulmuş və həyatının son anlarını yaşıyırdı. Rəsulullah onu öldürənin deyil başqa birisinin adını çəkərək: “Səni filankəsmi öldürdü (vurdu)” deyə buyurdu. Cariyə başı ilə: “Xeyr” dedi. Peyğəmbər yenə də onu öldürənin deyil başqa
478 birisinin adını çəkərək: “Səni filankəsmi öldürdü (vurdu)” deyə buyurdu. Cariyə başı ilə: “Xeyr” deyə işarə etdi. Bu dəfə Peyğəmbər qatili üçün: “Səni filankəsmi öldürdü?” deyə buyurdu. Cariyə: “Bəli” dedi. Bundan sonra Peyğəmbər əmr etdi həmən Yəhudinin başı da iki daş arasında əzildi”. (Buxari 5295, Muslim 4454, 1672/15)
1088. İmran İbn Huseyn rəvayət edir ki, bir nəfər digər birinin əlini dişlədi. Əli dişlənən əlini elə şiddətlə çəkdi ki, dişləyənin ön dişləri sındı. Sonda Peyğəmbərin yanına gəlib mühakimə olundular. Peyğəmbər: “Adamda qardaşını dəvə kimi dişləyərmi? Sənin tökülən dişlərin üçün ödəniləcək bir şey yox” deyə buyurdu. (Buxari 6892, Muslim 4459, 1673/18)
1089. Yəalə İbn Umeyyə rəvayət edir ki, Peyğəmbər ilə bərabər Usra ordusunda – Təbuk səfərində - çımışdıq. Bu səfər nəfsimdə əməllərin ən etibarlı və ən sağlamı idi. Mənim muzdlu bir xidmətçim də vardı. Bu xidmətçi yolda biri ilə döyüşdü. Biri o, birinin barmağını dişlədi. Xidmətçim əlini dişləyən kişinin ağzından elə bir şəkildə çəkdi ki, ön dişləri töküldü. Dişləri tökülən Peyğəmbərin yanına gəlib şikayət etdi. Peyğəmbər heç bir qan pulu olmadığını söylədi və: “(Sən istəyirsən ki) Bu adam əlini sənin ağzına salsın səndə dəvə kimi onun əlini dişləyəsən?” deyə buyurdu. (Buxari 2265, Muslim 4464, 1674/22)
Yüklə 5,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|