72 73 Matndagi 6-masalani yechishdagi mulohazalardan foydalanib, mashq-
larni bajaring
(110 – 111): 110. Qayiq suvning qarshiligi ta’siri ostida o‘z harakatini sekinlashtiradi.
Suv ning qarshiligi qayiq tezligiga proporsional. Qayiqning boshlan-
g‘ich tezligi 1,5 m/s. 4 sekunddan so‘ng uning tezligi 1 m/s ni tashkil
qildi.Necha sekunddan so‘ng qayiqning tezligi 2 marta kamayadi?
111. 10
l hajmdagi idish havo bilan to‘ldirilgan (80% azot, 20% kislorod).
Shu idishga 1 sekundda 1 litr tezlikda azot purkalmoqda. U uzluksiz
ravishda aralashib, shu tezlikda idishdan chiqmoqda. Qancha vaqtdan
so‘ng idishda 95% azotli aralashma hosil bo‘ladi?
Ko‘rsatma: y (
t )
bilan
t vaqtdagi azot ulushini belgilasak,
y (
t ) funksiya
y ′ ·
V=a (1
–y )
munosabatni qanoatlantiradi deylik. Bu yerda
V – isitish
hajmi,
a – purkash tezligi.
! Nazorat ishi namunasi 1. Asosi kvadrat bo‘lgan to‘g‘ri burchakli parallelepiped shaklidagi
usti ochiq metall idish yasashmoqchi. Idish hajmi 270
l bo‘lishi
kerak. Idishning o‘lchamlari qanday bo‘lganda uni yasashda eng kam
metall ketadi?
2. Moddiy nuqta
( )
4
3
72
4
t s t t = −
+
qonuniyat bilan harakatlanmoqda
(
s (
t ) metrda
, t vaqt
sekundda o‘lchanadi).
1) eng katta tezlanishga erishadigan vaqtni (
t 0
);
2)
t 0
vaqtdagi oniy tezlikni;
3)
t 0
vaqt mobaynida bosib o‘tilgan yo‘lni toping.
