Algoritm. Algoritm haqida tushuncha
Yüklə 443,45 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Natijaviylik sifati
- ALGORITM HAQIDA TUSHUNCHA(2)
|
Determinantlik sifati
Berilgan boshlangich qiymatlarda bir qiymatli javob olinishi; Ommaviylik sifati Ma’lum turdagi masalalar uchun turli boshlangich qiymatlarda yechim olish mumkin bo’lishi; Diskretlilik sifati Algoritmni EHM(Elektron Hisoblash Mashinalari) yoki inson tomonidan bajarilishi mumkinligi shubxasiz bo’lgan ayrim-ayrim sodda bosqichlarga bo’lish mumkinligi. Natijaviylik sifati Har qanday boshlangich qiymatlarda ham javobning mavjudligi, bunda «bu holda yechim yo’q» singari axborot ham algoritmning ishlash natijasi deb qabul qilinadi; Keltirilgan sifatlardan kelib chiqqan xolda algoritmni ifodalash va bajarish qoidalari xaqida so’z yuritish mumkin. Amaliyotda algoritmni ifodalashning uchta asosiy usullari fodalaniladi. Bular matnli ko’rinishi, sxematik(grafik) ko’rinishi, biror algoritmik tildagi (dasturiy) ifodasi. ALGORITM HAQIDA TUSHUNCHA(2) Keltirilgan sifatlardan kelib chiqqan holda algoritmni ifodalash va bajarish qoidalari haqida so’z yuritish mumkin. Amaliyotda algoritmni ifodalashning uchta asosiy usullaridan foydalaniladi. Bular matnli ko’rinishi, sxematik(grafik) ko’rinishi, biror algoritmik tildagi (dasturiy) ifodasi. Algoritmning matnli ifodasiga misol sifatida qadimiy ikki sonning eng katta umumiy bo’luvchisini topish (Evklid) algoritmini keltirish mumkin. Masalan A va B sonlarining eng katta umumiy bo’luvchisi topilsin. Algoritmi: 1) kattasidan kichigini ayiramiz, 2) agar ayirma kichik songa teng bo’lsa bu ayirma eng kichik bo’luvchi sifatida olinadi, aks holda ayirma va berilgan sonlarning kichigi uchun. 1) bosqichga qaytiladi, ya’ni ayirish amali toki ayirma va ayiriluvchi son teng bo’lguncha davom ettiriladi. Buni bir misolda tahlil qilish mumkin. Masalan 6 va 15 sonlari uchun eng katta umumiy bo’luvchi topilsin. 15 – 6 = 9 va berilgan sonlardan kichigi 6 olinadi. Ular teng emas. Demak, 9 va 6 uchun yuqoridagi jarayonni takrorlaymiz. 9 – 6 = 3 va 6 soni teng emas. 3 va 6 uchun takrorlasak. 6 – 3 = 3 va 3 teng. Demak, eng katta umumiy bo’luvchi 3 ga teng ekan. Algoritm ning matnli ifodasi murakkab jarayonlar uchun hajman katta bo’lib, yetarli darajada ko’rgazmali bo’la olmaydi. Shuning uchun algoritmning matnli ko’rinishidan dastlabki bosqichda masalani ishlashning asosiy bo’g’inlarini ifodalashda foydalaniladi. Masalaning algoritmini va kompakt (ixcham) ko’rinishda ifodalash uchun sxematik usuldan foydalaniladi. Bu usul
deyilib, bunda algoritm o’zaro bog’langan funksional bloklar tarzida ifodalanadi. Har bir funksional blok ma’lum bir amal, yoki amallar ketma-ketligini bajarishni o’z ichiga oladi. Funksional bloklarning mazmuniga ko’ra shaklini va ularning o’zaro bog’lanishini ifodalashda davlat standartiga ko’ra qabul qilingan qoidalarga rioya qilinadi. Odatda axborot yo’nalishiga mos kelayotgan bog’lanish yo’nalishi, yuqoridan pastga, strelka bilan ifodalanmasligi mumkin. Boshqa barcha hollarda bog’lanish yo’nalishi strelka (ko’rsatgich) bilan ko’rsatib qo’yiladi. Qulaylik uchun algoritm bloklari tartibli tarzda nomerlanishi kerak. Yüklə 443,45 Kb. Dostları ilə paylaş:
|