II-II — qirqimdan ajratilgan qismning muvozanat tengla-masiga
asosan
= ° .
B +
“
N i = 0 Va
N2 = 60
k.W, normal kulanish
v 2
«Т. * —=■ *
GO
=
2
10
4 *.V Sterjen ajratilgan qismining to'liq uzayishini topish uchun ikkinchi
oraliq uzayishiga birinchi oraliqning to ’liq uzayishini qo’shib yozamiz,
-----
12-105
KA ya ni:
, buerda
m.
27
kelib chiqadi.
x = 0 da
A ( , = 0 . , y a 'n i q o 'z g ’alm as
M kesim ni uzayishi
nolga ten g b o ’ladi, дс,=0,5/и.
д<( «U24 ю- 4 * .
X| ■ Im
Д< ш
A(g >2,291
-10- 4 m
II — II qirqim а й х г ^ 2 а . Qo’z g ’almas kcsimdan
x 2 masofadagi kesimni bo’ylama kuchi
quyidagicha topiladi
2
2 r ,ir I j c = 0 . N 2 = M + FJ - \ q xdx = M + 3 , 5 F - ] q — о о 20
Normal kuchlanish
~ л tV
x 2 = 1 m,
N = 42,5
kN o 2 = 21,25 • ИГ
m r 2 =
2m. N , = 35
kN, tr . = 17,5 • 104
m I
pog'onadan II pog’onaga o'tish
V nuqtasida bo’ylama kuchni
qiymati
F .3
=2,5F = 35kN ga farq qiladi. Shuning uchun
V nuqtajoylashgan
kesimni
N epyurasida 35
kN ga teng sakrash bo’ladi.
Brus
2a uzunligining to’liq uzayishini topamiz.
0
ЕЛ о ЕЛ EA \2a EA ^ 2 = 0 ,
Л ^ 2 = 2 ,2 9 1 1 0 _ ^ /;;,^ 2 = 0 ,5 /
и
= 7 ,9 1 0 _ 4
w
,
- 4
*2 = 1т ,
Л ^2 = Д ^с =13,3-10
m -
A S uzunlikning to’liq
uzayishi.
III — III
qirqim. O ^ x , < I
m Oraliq uzunligi bo’yicha
taqsimlangan
kuch
intensivligining
teng
ta'sir
qiluvchisi
1
■>
F v .
- q - 2 a - qa = —
a = r teng
2 a Brusni ajratilgan qismini muvozanat tenglaniasi quyidagicha yoziladi
Y x = N i + F1+ F - F i - M = 0 va
N3 =
5 k N Normal kuchlanish
(
t
=*2,5
10
4 ~ .
Oraliq uzunligi bo’ylab
N 3 va
m teng tarqalgan, absolyut uzayish Д13
esa дг3 masofaga propor-tsional
30
bog'lanishda bo'lib to g ’ri chiziqli qonuniyat bilan o'zgaradi.
AD oraliqning uzayishi
=
v
c + ^ = 14,55 i< r\m
EA I V -IV q ir q im . 0 £лг^£Ьга oraliqda ajratilgan brus qismining
muvozanat sharti
A
j
£ x = N 4 + F| +
f qxdx +
F 2 - F 3 —
q 2 a - M = 0
yoki
2
r
jj
.2
N a = -F - 4 — -3 F + 3,5F + - a + F = \,5 F -F -A r
2
a a 2a Normal kuchlanish
~ va absolyut uzayishi
A ( 4 = A tD +
=
14,55-10-4 + |
x1 ^
V F - F # EA -dx = = 14,55 10 4 + b ^ f l - F EA 6 a EA л kN JC4 = 0 . Л^4 = 15
kN; m x . =0,5
m 4
x . = \m 4
= 13,875JUV,
Д<4 =14,55- 10- 4 /n
a 4 =6,937 104 ^ ;
m 2 N.= \0kN, 4 a =5 104
=17,88 10
~*m 4
i f f
4
Д / = 17,88- 1 0 ^ m
Brusning to ’liq uzayishi
19-misol. 20 - rasmda olti qavatli bino
g'ishtli
devorining
ko’ndalang
qirqimi
ko’rsatilgan. Cherdak va tomdan devoming
har pogon metriga qi = 60 kN/m, qavatlar-
aro yopmalardan q2 = 40 kN/m va paskti
qavat polidan q = 30 kN/m kuch ta'sir qiladi
Bu kuchlar devor o ’qi bo'ylab yo’nal-gan
Devor va poydevor material ining
hajmiy og’irligi 20 kN/m'. Agar ruxsat
etilgan kuchlanish [a] = 0,6 MPa bo’lsa, har
bir
qavatdagi
devoming
eng
kichik
qalinligini va agar erda ruxsat etilgan bosim
0,5 MPa
bo’lsa, poydevor enini aniq olish
mumkin?
javob: b| =
1 1,5 sm; Ьг = 2
1 sm; b3 = 32 sm;
!4:
И
1
t
г
I —
b:l
O'
i -
*
bil
1
4
I
5 ’
b,
1 1
1
b,
i К
1
•__
b.
i4J
Л. ga teng
20-rasm
—
be?
* тт 2 А В 20-misol.
G ' kuch va xususiy og'irligi bilan
yuklangan pog'onali brusni (21- rasm ) to ’liq
qisqarishi topilsin. Brus materialining hajrniy
og’irligi
p va elastiklik moduli -
E. echish._Brus har bir pog'onasining xususiy
og’irligi (Tj =
p A t на <т2 =
p l A t va G ’
kuch ta'siridan - tayanch kesimida
V reak-
tsiya kuchi hosil bo’ladi. Reaktsiya kuchini
topamiz.
Y.x = B —F —p A t — p 2 A (.= 0 yoki
В =
F + 3pA( I - I qirqim
O ^ x ^ f oraliqda, ya'ni brusni pastki
pog'onasidagi ichki bo'ylama kuchni kesish usulidan foydalanib topamiz:
Xjc =
+
В -
p2Axt = 0 va
p 2 A - x ^ - F - 3 p A f . Brus ajratilgan qismining deformatsiyasini topamiz.
b , =
\ N ,dx =
j(p 2 A x, - F - 3p4 f)dx p x 2 (F + IpA t)xx i,
1
о
E2A S 0 E2A 2 E E2A 1°
Agar,
x, = 0 bo’lsa Д ^ ,= Д ^ й = 0 ,
21- rasm
ya'ni tayanch kesimida
deformatsiya nolga teng:
r, =t; A t . = - Ft p r E2A E II - II qirqim. 0 i
x^ s
t oraliqda
bo’ylama kuchni topamiz:
X x =
N 2 + B - p 2 A l - p A x - i = 0
va
N 2 = ~ F - p A t + рАхг Ajratilgan qismning to ’liq ko’chishini topamiz.
. .
, r
Nydx r
(-F - p \ t + pAx,)dx А/, =
At. +
—±— = Д/, + *------ — —
= Д /,
J
1
{ EA 1
{ EA 1
pAx\ 1EA At-, = A t,
va
*2 =*. A
t , = -
(F + рЛф EA Ш Ъ р - t 2 * Х-, =0,
ш я ,
ш в ш я ‘
2EA 2E 21-misol Vertikal osilgan po'latdan tayyorlangan sterjen qancha
xususiy og’irligida
emiriladi. Po’lat materialining mus-tahkamlik
chegarasi 30
kg m nr , xususiy og'irligi
p = 7800
kg m 3 echish. Faqat
xususiy og’irligi bilan yuklangan sterjenni mustahkamlik shartini yozamiz:
uzimlik
t = к bu erdan kritik
_ g g _ 5 0 1 0 6
7800
6410/w
32
22-misol. Uzunligi
40m bo'lgan pog'onali brus
G ' =
100 t kuch
va xususiy og’irligi bilan yuklangan. Pog’onali brus to’rtta bir xil
/
uzunlikdagi oraliqdan iborat. Brus materialining solishtirma og’irligi
2 —^ m .ruxsat etilgan kuchlanish[сг]=8оДг
m echish. Pog’onali brus yuqori qismining kesim yuzasini topamiz:
F 1 0 0
u - , :
A - т—i—
г = — — —
=
[ a r ] - p t .x 8 0 - 2 - 1 0
22 - rasm. Tashqi kuch va xususiy og'irlik la 'siridagi pog ’onali brus normal kuchlanish epyurasi A 3 kesimga tashqi
G ' kuch va yuqori qismni
xususiy og'irligi ta'sir
qiladi:
F - p A I?I
100 +2 1.67-10
Aj = r i 1
* --------------------- - Н - / У 2
80-210
2.23/ Pog’onali brusni uchinchi qismi
G ' kuch, birinchi va ikkinchi
pog'onalarni xususiy og’irliklari ta'sirida:
_ A + Л2) _ 100 + 2 10(1.67 + 2.23) _ 2
V \ - f * 3
8 0 - 2 10
Pog’onali brusni eng pastki qismi
G ’ kuch va undan yuqori
qismlarini xususiy og’irliklari ta'sirida bo'ladi:
F + ptjAy + A2 + Ль ) _ 100
♦ 2 • 10(3.9 + 2.97) 2 8 0 -2 10
Pog’onali brusni tayanch kuchini topamiz:
2 > = - F - / r
t{Ax +A 2 + Л4) +
B = 0 buerdan
В = 100 + 2-10(1,67 + 2,23 + 2,97+,95) = 316,4 /
Pog’onali brusning uzunligi bo’ylab kuchlanish epyurasini qunsh
uchun, uni har bir pog’onasidagi ichki bo’ylama kuchlarini kesish usulidan
foydalanib topamiz.
I •
Cjrl
P 'x\ yoki
ЛЛ = —
J EA I E Yuqoridagi tenglamalarga asosan 0 £ X |£ l.w oraiiqda N
va
a to 'g 'ri chiziqli va A
( egri chiziq qonuniyati bilan o'zgaradi.
k N X] = 0 b o 'ls a N \ = \6 ,3 k N ,
crj = 81,5 ——;
= 0
m k N a *
1
=I/W
N \ = 0 , 7k N = 3, 5 ^ -
Л #) = 21, 2 5 - 10 -
да
да
II - II
qirqim. Brusni qozg 'alm as kesimidagi
x , masofada
joylashgan 2-2 kesimi uchun bo'ylama kuch
N 2 = c + F - p.Ax-, normal kuchlanish:
a 2 = —
2 A *
kN * 2 = 1
m N 2 = 1,2
kN 2
=
6
m k N x 2 = 2 m, N 2 =-l4,4kN a 2 = - l,l ~ m Brusning ajratilgan qismini to’liq uzayishi quyidagicha topiladi:
0
t A q
EA Hosil bo’lgan tenglamani integrallasak
1 EA I E Jf2 = 0 d a A ^ 2 = 2 1 , 2 5 - 1 0
^ m v a
x 2 = ] m . d a
M 2 = 4 3 , 7 5 - 10~8 да
III - III
qirqim. Uzunligi jc3 ga teng bo’lgan brusni muvozanat
tenglamasi quyidagicha yoziladi.
Хдг = 0 .
N3 =C + F$+ Fz -pAxy normal kuchlanish
- -
A ДГЗ =
2
да
Ло7 « | / /
3
= 5,6*ЛГ
<т$ =
28
^
m Х
3
=
3
да
b o 4 s a N 3 = - \ 0 k N <73
= - 5 0
^
m Brusni to’liq uzayishini topamiz:
д *3 =
ы г +
\ ^ L = д ^2
ш 73>4>