Umumiy uzatish sonini aniqlash va uni bosqichlarga taqsimlash Uzatmalarning asosiy kinematik xarakteristikasi bo’lib uzatishlar soni
hisoblanadi:
𝒖
𝟏𝟐
=
𝝎
𝟏
𝝎
𝟐
=
𝒏
𝟏
𝒏
𝟐
=
𝑴
𝒂𝟐
𝑴
𝒂𝟏
𝜼
( 5.1)
bu yerda
ω 1 va
ω 2 - yetaklovchi va yetaklanovchi vallarning burchak tezligi, s
-1
;
n 1 va
n 2 - yetaklovchi va yetaklanovchi vallarning aylanish chastotasi, ayl/min;
M a1 va
M a2 -
yetaklovchi va yetaklanovchi vallardagi aylantirovchi momentlar, N·m;
η - yurutma
FIK.
Umumiy uzatish soni
u um = n dv : n i.o (5.2)
bu yerda
n dv - elektrodvigatelning aylanishlar chastotasi, ayl/min (s
-1
);
n i.o - ishchi
organning aylanishlar chastotasi, ayl/min (s
-1
).
Keyin
u um ni alohida bosqichlarga bo’ladilar. Buning ko’p yechimi mavjud,
lekin biz optimal variantini tanlab olishimiz kerak.
Umumiy uzatishlar sonini alohida bosqichlarga bo’lishda uzatishning umumiy
soni har bir boshqich uzatish soni ko’paytmasiga teng bo’ladi:
u um =
u 1 u 2 u 3 × …× u n (5.3)
Agar umumiy uzatishlar soni aniq bo’lsa, boshqa
n—1 boshqichlar uzishlar soni
beriladi va oxirgi bosqich uzatishlar soni kattaliklari aniqlanadi:
u n =
u um / (
u 1 u 2 u 3 × …× u n-1 ) (5.4)
Umumiy uzatishlar sonini aniqlash umumiy me’zoni yo’q. Ammo quyidagilar
tavsiya etiladi:
qo’llanmalarda ko’rsatgan uzatishlar sonlarining o’rtacha qiymatlari
tanlab olinadi;
birinchi navbatda reduktor uchun, keyin zanjirli, tasmali va tishli uzatmalar
uchun uzatishlar soni aniqlab olish kerak;
silindrik va silindrik-konus reduktorlarda birinchi tezyurar bosqichlari
uchun uzatishlar soni kattaroq tanlanadi (3 dan 5 gacha), keyingi sekin ishlaydigan
bosqich uchun avvalgisidan 30-40 % kamroq olinadi;
chervyakli reduktorning FIK ko’p bo’lishi uchun ko’p zaxodli chervyak
qo’llaniladi.
Umumiy uzatishlar sonini alohida boshqichlarga bo’lish uchun 5.1-jadvaldagi
ma’lumotlardan foydalanish mumkin: