Analogli va raqamli o’lchash asboblari Reja

 
1 – rasm. Asbob ko‘rsatishining variatsiyasi. 
 

---

Asbobning o‘lchash xatoligi. Bu xatolik sifatida mutlaq xatolik, nisbiy 
xatolik yoki keltirilgan xatolik berilgan bo‘lishi mumkin. Bu xatoliklar xususida 
keyingi mavzularda yetarli ma’lumotlar berilgan. 
O‘lchash diapazoni. Bu asosan ko‘p diapazonli asboblarga tegishli. 
Aksariyat hollarda asbobning har bir o‘lchash diapazoniga taalluqli xatoliklari ham 
beriladi. 
Xususiy energiya sarfi. Bu tavsif ham muhim hisoblanib, asbobning
o‘lchash zanjiriga ulanganidan so‘ng kiritishi mumkin bo‘lgan xatoliklarini 
baholashda ahamiyatli sanaladi. Ayniqsa, kam quvvatli zanjirlarda o‘lchashlarni 
bajarishda bu juda muhimdir. 
Xususiy energiya sarfi o‘lchash asbobining tizimiga va konstruktiv 
ishlanishiga bog‘liq bo‘lib, ayniqsa, kichik quvvatli zanjirlarda o‘lchashlarni 
bajarishda juda muhimdir. 
Ishonchliligi (chidamliligi) – o‘lchash vositasining ma’lum o‘lchash 
sharoitida, belgilangan vaqt mobaynida o‘z metrologik xususiyatlarini 
(ko‘rsatkichlarini) saqlashidir. Bu ko‘rsatkichlarni chegaradan chiqib ketishi 
asbobni layoqatligi pasayib ketganligidan dalolat beradi. O‘lchash asbobining 
ishonchliligi, odatda, buzilmasdan ishlash ehtimolligi bilan baholanadi va 
taxminan quyidagicha topiladi: 

 = n / n 
um 
, 
bu yerda: n – ishonchlilikka sinalgan asboblar soni; n
um
– umumiy (ko‘p 
seriyali) ishlab chiqarilgan asboblar soni. 

---

3. O‘lchash asboblarining klassifikatsiyasi 
Quyidagi jadvalda hozirda ishlatilib kelinayotgan va chiqarilayotgan 
o‘lchash asboblarining guruhlari keltirilgan. Odatda, o‘lchash asboblarining 
nomida ushbu guruh va modifikatsiya tartib raqamlari berilgan bo‘ladi. 
Quyidagi sxemada o‘lchash asboblarining klassifikatsiyalanishi ko‘rsatilgan 
(2 – rasm).