Andijon davlat tibbiyot instituti vrachlar malakasini oshirish va qayta tayyorlash


OIV-infeksiyasini tahliliy (laboratoriya) tashxislash usullari



Yüklə 114,49 Kb.
səhifə4/6
tarix17.02.2023
ölçüsü114,49 Kb.
#84712
1   2   3   4   5   6
ДИЛНОЗА КУРС ИШИ

    Bu səhifədəki naviqasiya:
  • Xulosa

OIV-infeksiyasini tahliliy (laboratoriya) tashxislash usullari


OIV infeksiyasini spetsifik diagnostikasida quyidagi usullar qo'llaniladi:
1) OlVga qarshi maxsus antitanachalarni aniqlash;
2) virusning antigenlarini aniqlash;
3) virus mavjudligini in vitro usulida o'stirib olib aniqlash.
1. O lV g a qarshi m axsus antitanachalarni aniqlash (serologic usullar-IFA va immunoblot). Immunoferment analizi (IFA) keng tarqalgan, nisbatan arzon, qoilanilish imkoniyati eng oson bo'lgan diagnostika usulidir. Tekshirish uchun qon zardobidan yoki plazmasidan foydalaniladi. Bu usul OlVga qarshi organizmda hosil bo'lgan antitanachalarni aniqlash imkonini beradi. Bu usulda tekshirilganda antigen-antitelo kompleksi hosil bo'ladi, hosil bo'lgan kompleks ferment (substrat reaksiya) ta'sirida rangini o'zgartirib, yaqqol namoyon bo'ladi. IFA yolg'on musbat yoki yolg'on manfiy natijalar berishi mumkin. Shuning uchun IFA musbat natija bergan qon namunalarini immun blot usulida tasdiqlash zarurdir. OIV infeksiyasiga chalingan homilador ayoldan tug'ilgan chaqaloqlarda IFA musbat natija berishi ham mumkin. manfiy natija berishi ham mumkin, cluinki ona organizmida hosil boigan antitanachalar bolaning qonida 18 oygacha saqlanib. sirkulatsiya qilib yuradi, juda kam hollarda bu 3- yilgacha cho'zilishi mumkin. Shuning uchun yangi tug'ilgan chaqaloqda 18 oygacha serologik reaksiyalar musbat natija bersa ham. bu kasallik yuqqanligini tasdiqlovchi hujjat bo’lolmaydi. OIV infeksiyasi jinsiyyo’l bilan yoki inveksiya orqali yuqqanda. IFA va immun blot usullari asosiy laboratoriya diagnostik usullari hisoblanadi. Agar bemorda og'ir agammaglobulinemiya kuzatilsa. OlVga qarshi antitanachalar aniqlanmasligi mumkin. Qattiq fazali immunoferment analizi (ELISA) eng keng tarqalgan usuldir. IFAning bir necha modifikatsiyalari mavjud:
Bilvosita. konkurentii. bloklovchi va h. k. Bunda maxsus reagentlardan biri qattiq fazaga immobilizatsiya qilinadi, keyin navbat bilan tekshirilayotgan zardobni, konyugatni, xromogenni qo'shiladi,har bir inkubatsivadan keyin uni yuviladi. Natijani ko‘p kanalli spektrofotometr orqali qayd qilinadi va kontrol namuna bilan solishtirib ko'riladi. Qattiq faza sifatida har xil polimer materiallar ishlatiladi: polisterol, polivinil, poliam,idpolipropilen va h. k. Qattiq faza planshet. probirka. sharik shaklicia bo' lishi murnkin.
IFA usulini qoilashda bir necha xil test-sistemalar ishlatiladi va bugungi kunga kelib uni IV-avlodi mavjud.
I avlod - OIV-1 ni tozalangan va planshetani chuqurcha (lunka) lariga joylashtirilgan lizatni qoilashga asoslangan. Asosan virusning 2-3 ta oqsili, masalan, GR 120. GR 41. R24 kabi diagnostika uchun muhimlari qo'llaniladi. Immunoglobulinlarni G sinfini virus yuqqandan 27 kun o'tgach aniqlaydi. Sezuvchanligi va spetsifikligi 95 % dan yuqori emas, ammo bu avlod test sistemasi yolg'on musbat natijalarni ko'p beradi.
Test-sistemalaming II avlodi OIV-1 va OIV-2 ni rekombinat oqsillari yoki sun’iy peptidlarni antigen sifatida ishlatishga asoslangan. Ko'pincha env genining (ya'ni virus qobig‘ining) oqsillari qo'llaniladi. shuning uchun bu test-sistemaning spetsifikligi yuqori,ammo sezuvchanligi lizat test sistemalarinikidan past.
Test sistemalarning 111 avlodi sendvich IFA hisoblanadi. planshetga sorbsiya qilingan antigenlar peroksidaza bilan belgilangan (mechenaya). Ularni farqi shundaki bu test sistema yordamida immunoglobulinlarning M sinfi aniqlanadi, ya'ni tashxisni ertaroq qo'yish mumkin (yuqishdan keyin 21 kun o'tgach). Sezuvchanligi va spetsifikligi biroz yuqoriroq (97 %).
Tahlillar, ehtimol, ko'plab odamlarga qiziqarli, ehtimol, ko'plab ijtimoiy muammolar yo'qolganligini ta'kidlash hali ham ishonchli emas, chunki ko'plab ijtimoiy muammolar yo'qolgan (fohishalik, giyohvandlik va boshqalar). Afsuski, OIV nafaqat insoniyat jamiyatining ushbu qatlamlariga ta'sir qiladi, balki jinsiy aloqa yoki giyohvand moddalar bilan bog'liq bo'lmagan turli xil sharoitlarda yuqish mumkin. Ammo agar OIVni o'rganish zarurati paydo bo'lsa, unda bunday laboratoriyaga tashrif buyurish haqida hamma narsa o'rganilganidan qo'rqmaslik kerak. Endi OIV tomonidan yuqtirilgan odamlar qonun bilan himoyalangan va shubhalar anonim ofislarga murojaat qilishlari mumkin, bu erda siz oshkoralik va qoralashdan qo'rqmasdan muammoni hal qilasiz. OIV infektsiyasini tashxislash uchun ishlatiladigan imtiyin miqdor birlamchi standart tadqiqotlar bilan bog'liq, ammo, bir qatorda, maxsus shartlar talab qiladigan, chunki mavzu juda nozik. IFA da jinsiy aloqa, qon quyishlari, infektsiya bilan bog'liq boshqa tibbiy manipulyatsiyalardan keyin ma'noga ega, ammo bu vaqt doimiy emasligini yodda tutish kerak. U 14-30 kunni tugatishi mumkin va olti oygacha davom etishi mumkin, shuning uchun 45 dan 90 kungacha o'rtacha qiymat o'rtacha qiymatga ega. OIV uchun qon boshqa infektsiyalar kabi, Venadan bo'sh qoringa. Laboratoriyada materiallar to'planishiga va uning ish yukini (2 dan 10 kungacha) to'plashga qarab tayyorlanadi (2-10 kungacha). Ko'pincha laboratoriya bir kunda yoki keyingisida javob beradi.
OIV infektsiyasida OIV infektsiyasi antikorlarni, OIV-1 (Rossiya va Evropa va Osiyo va Osiyo va Osiyo mamlakatlarida keng tarqalgan) va OIV-2 (ko'pincha G'arbiy Afrika hududida uchraydigan). OIV IFA OIVning vazifasi barcha sinov tizimlarida, keyinchalik, A va M sinflarida, shuningdek, yangi avlodni qayta-qayta topish, sizga antikorlarni topishga imkon bergan. Eng erta bosqichlar (inkubatsiya davri - "Seronegatativ oynasi"). IFA-dan quyidagi javob variantlarini kutishingiz mumkin: Birlamchi ijobiy natija: qon bir xil turdagi test tizimini takrorlash kerak, ammo iloji bo'lsa, boshqa seriya va boshqa shaxs (laboratoriya yordamchisi); Birlamchi tahlil singari, takroran (+) bu bemorda yangi qon olishni anglatadi; Yana bir ijobiy natijalar juda aniq test to'plamlaridan foydalanadigan ma'lumotlarni tahlil qilishga to'g'ri keladi (2-3 dona); Ikkala tizim (yoki uchta) tizimning ijobiy natijalari emmunobotting (bir xil elisa, ammo alohida belgilar uchun individual testlar uchun alohida ishlab chiqarilgan). OIV infektsiyasining xulosasi faqat emmunobotting asosida amalga oshiriladi. O'zining maxfiyligi bilan kasallangan suhbat amalga oshiriladi. Rossiyada, shuningdek, boshqa mamlakatlarda tibbiy sirni oshkor qilish jinoiy jazo choralari zimmasiga olinadi. Xlamidiya va CitomeGalovirus-dagi tajriba cheklangan usul bilan tahlil qilish, shuningdek, kasallikning bosqichini, kasallikning bosqichi va terapevtik choralar samaradorligini aniqlashga imkon beradigan darajada mashhur bo'ldi.

Test-sistemalaming IV avlodi yordamida antitanachalar bilan bir qatorda p-24 (virusni oqsili)ni erta aniqlash mumkin (yuqishdan keyin 12 kun o'tgach). chunki konyugatda OlVning p24 oqsiliga nisbatan monoklonal antitanachalar qo'llaniladi.
Test sistemalarning barcha avlodi «Soxta-musbat»; «Soxta-manfiy» natijalar berishi mumkinligini esda tutish kerak.
«S oxta-m anfiy» - «serologik darcha» paytida, y a 'n i kasallikni bo’shlang'ich davrlarida antitanachalar hali ishlab chiqilm agan paytda bo'lishi m um kin.
Undan tashqari, manfiy natijalar immun tizimining o'ziga xosligi yoki kasallikning oxirgi bosqichlari bilan bog'liq bo'lishi mumkin.
«Soxta-musbat» esa immun tizimida har xil jarohatlanish mavjudligida yoki homiladorlikda kuzatilishi mumkin.
Ekspress testlar. IFAdan tashqari. hozirgi vaqtda ko'plab oddiy, murakkab asbob-uskunalar bo'lishini talab qilmaydigan bajarish oson bo'lgan testlar ishlab chiqilgan. Bularga agglutinatsiya, immunofiltratsiya, immunoxromatografiya va boshqa testlar kiradi. Qo'yilish vaqtiga qarab ular tezda natija beradigan (ekspress testlar) va oddiy testlarga bo'linadi. Ekspress testlar o'zining sezuvchanligi bo'yicha test-sistemalarni III avlodi bilan tenglashadi.
Bu testlarni qo'yish uchun maxsus asbob-uskunalar kerak emas. kerakli reagentlar. tomchilovchilar tayyor jamlangan (nabor) holda chiqarilgan. Tekshirilayotgan qon zardobi yoki plazmasi suyultirilmasdan qo'llaniladi. Musbat natija rangli dog' yoki chiziholida, eritrotsitlar agglutinatsiyasi yoki lateksning bir bo‘lakchasi sifatida namoyon boiadi. Qisqa vaqt ichida natija olish mumkin. Buni barcha tibbiy xodimlar tomonidan bajariIishi mumkin. Shuning uchun bu testlar imkoniyati cheklangan, asbob uskunalari yetarli bo'lmagan hamda oz miqdordagi qonlarni tekshiradigan tibbiyot muassasalarida qo’llash uchun qulay.
Immunoblot (IB) usuli. Immun blot usuli virusning har bir oqsiliga qarshi hosil bo'lgan antitanachalarni alohida-alohida aniqlash imkonini beradi. spetsifikligi o'ta vuqori, shuning uchun bu usul verifikatsion hisoblanadi, noaniq hollarda yoki yolg'on musbat natija berganda haqiqiv musbat ekanligiga xulosa beradi.


Xulosa


OIV/OITS dunу о miqyosidagi juda katta va doimo o'sib(ko'payib) borayotgan sotsial, iqtisodiy va demografik muammodir. Uni to'g'ri anglash, kasallikning ayrim holda olingan shaxslar va umumiy ravishda jamiyatga ko'rsatayotgan ta'sirini, muammoning iqtisodiy va solsial ko'rsatkichlarga jamiyatdagi insonlarning huquqiy va ma'naviy-etika me'yorlariga bog'liqligini tushunib yetish bu kasallikka qarshi kurashishda katta yordam beradi. OIV. OITSning profilaktikasini umuman 3 ta darajaga ajratish mumkin.
Y a ’ni kasallikning birlamchi, ikkilamchi va uchlamchi profilaktikasi.
Birlamchi profilaktika. O'z ichiga sog'lom odamlarning ushbu kasallikni yuqtirib olishining oldini olishga qaratilgan. Ma’lumki, kasallik jinsiy aloqalar orqali, parenteral yo’l bilan va vertikal yuqadi. Demak. barcha sayi-harakatlar shu holatlarni inobatga olib bajariIishi lozim. Bularga nikohdan tashqari jinsiy aloqalarga yo’l qo'y maslik, yoshlar orasida tarbiyaviv ishlarni olib boorish.
Ikkilamchi profilaktika. Bu kasallikni yuqtirib olgan bemorning hayot kechirish sifatini yaxshilashga qaratilgan. Buning uchun bemorlar huquqini himoya qilish. ularga konsultatsiyalar berish. Ularning kamsitilishiga yo’l qo'ymaslik, hayotini (turmush tarzini) o ’zgartirishga qaratilgan dasturlar ishlab chiqish kabilar kiradi.

Yüklə 114,49 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin