Andijon davlat unibersiteti psixologiya kafedrasi

Nutqni amalga oshirishni ta’minlovchi mexanizm.

Tadqiqodchi A.R.Luriya nutqning afaziyasini tekshirib, ular quyidagi turlardan iborat ekanligini bayon qiladi:

• 
  dinamik afaziya – gaplar yordami bilan so‘zlash qobiliyatining buzilishi;
  
• 
  efferent motor afaziyasi – gapning grammatik tuzilishi, buzilishi;
  
• 
  afferent motor afaziyasi – nutq artikulyatsiyasining buzilishi;
  
• 
  semantik afaziya – gaplar o‘rtasidagi bog‘liqlikning buzilishi;
  
• 
  sensor afaziya – so‘zlarni idrok qilishning buzilishi.
  

Nutq rivojlanishi davrlari.
1-davr 2 oydan 11 oygacha.

2-davr 11 oydan 19 oygacha.

3-davr 19 oydan 3 yoshgacha.

Nutq rivojlanishi quyidagi xususiyatlarga ega:

a) gugulash.

b) g‘udurlanish (soxta so‘zlar).

v) paradigmatik fonetika (1,3- 1,5 yoshgacha) – buvi, buva, o‘tir, o‘tirdi, o‘tiradi.

g) nutqning vaziyatbopligi (J.Piaje – situativ nutq).

d) nutq egotsentrizmi (J.Piaje – egotsentrik nutq).