Andijon davlat unibersiteti psixologiya kafedrasi

Motiv klassifikatsiyasi

Jahon psixologiyasi fanining nazariy mushohadala­riga va o‘zimizning shaxsiy ma’lumotlarimizga asoslanib, motivlarni quyidagi turkumlarga ajratishni lozim topdik.

Shaxsning ijtimoiy ehtiyojlari bilan uyg‘unlashgan, ularning mohiyati mezoni orqali o‘lchanuvchi motivlar:

1. 
   Dunyoqarashga taalluqli, aloqador bo‘lgan g‘oyaviy motivlar;
   
2. 
   Ichki va tashqi siyosatga nisbatan munosabatni aks ettiruvchi, shaxsiy pozitsiyani ifodalovchi siyosiy motivlar:
   
3. 
   Jamiyatning axloqiy normalari, prinsiplari, turmush tarzi, etnopsixologik xususiyatlariga asoslanuvchi axloqiy motivlar;
   
4. 
   Borliq go‘zalligiga nisbatan ehtiyojlarda in’ikos etuvchi nafosat (estetik) motivlari.
   

Vujudga kelishi, shartlanganlik manbai bo‘yicha umumiylikka ega bo‘lgan, boshqaruv va boshqariluv xususiyatli motivlar:

1. 
   Keng qamrovli ijtimoiy motivlar (vatanparvarlik, fidoiylik, altruistik);
   
2. 
   Guruhiy, jamoaviy, hududiy, umumbashariy motivlar;
   
3. 
   Faoliyat tuzilishi, mohiyati va tuzimiga yo‘naltirilgan protsessual motivlar;
   
4. 
   Faoliyat mahsulini baholashga, maqsadga erishuvga mo‘ljallangan rag‘batlanuv, mukofot motivlari.