Andijon davlat universisteti

Uchinchi bosqichda o‘qituvchi talaba tayyorlagan referatning mazmuni bilan tanishadi. U o‘quvchilarga savollar berib, talaba javoblari bilan referatni toldirishi mumkin va boshqa javoblarga talaba ma‘ruza bilan chiqish j arayonida javob beradi. Shuni alohida ta‘kidlash kerakki, seminarda ishtirok etuvchi har bir talabaga seminar mavzusi oldindan ma‘lum bolishi kerak.
Talabalar ma‘ruzaga qoshimcha ma‘lumot, material mavzusi va seminar mashgloti bilan bogliq bolgan kerakli bilimni ozashtirish darajasini belgilashga tayyor bolishlari kerak. O‘quvchilar organilgan bilimlarning ikki yoli ham qisqa va mazmuni bolib, seminar mashglotlarini samarali otkazish uchun muhim shart hisoblanadi. Berilayotgan bilimlarning muhimligini tushuntirish jarayonida talabalar ozlashtirgan bilimlar seminar mavzusi boyicha olgan bilimlarini va ularni tahlil qilish uchun yetarli ekanligi aniqlanadi.
Seminar mavzusini jamoa bolib munozara olib borish orqali ozlashtirish pedagogik va metodik jihatdan eng togri tanlangan yol. Chunki seminar paytida talabalar ozlarini erkin tutadi, bahs natijasida ozlarini qiziqtiruvchi savollarga ancha toliq javob oladilar.
Malumki, bunday seminarlarni otkazish tartibi talabalar tomonidan tayyorlangan ma‘ruza va ilmiy axborotlarni birgalikda hal etishdir.
Bugungi seminarning samarali bolishi ko‘p jihatdan talabalarning seminarga tayyorgarlik sifati bilan belgilandi. Talabalarning seminarlarda ma‘ruza bilan chiqishlari bosqichma-bosqich amalga oshiriladi. Birinchi bosqichda o‘qituvchi talabalarning seminar mavzularini tanlab olishlarini ta‘minlaydi. Shu narsa ahamiyatliki, talabalar oldindan mavzu tanlashda rasmiyatchilikka yol quymasligi kerak. Talabalarning organayotgan mavzularining ahamiyatini anglashlari, uni chuqur organishlari keyinchalik muvoffaqiyatli ozlashtirishlari muammolarini hal etish aniqroq tushunib yetishlariga bogliq.
Pedagogik ta‘lim rivojlanishining zamonaviy innovatsion yonalishlarini ichida xususiy innovatsion nazariyani shaxsiy (xususiy) yonalishli ta‘lim sohasidagi ishlanmalarni, ta‘limni tashkiliy-tuzilmaviy modelini, ta‘limni ko‘p darajali tizimini rivojlantirishni ajratib korsatish mumkin.
O‘qituvchi faoliyati ham ozgaradi: —usta” ishlari orqali bilimlarini pedagogik texnologiya asosida yetkazishdan, talabalarda pedagogik qobiliyatni shakllantirish maqsadida birgalikdagi faoliyatni tashkil etuvchi —maslahatchi” pozitsiyada talabalar bilan birgalikda uning kelajak kasbiy faoliyatini loyihalovchiga aylanadi. Shunga kora integrativ ta‘lim texnologiyalarini yolga qoyish dolzarb bolib qoladi.
Ushbu masalada ta‘limni loyihalash bilan shugllanuvchi muammolar instituti bugungi kundagi dolzarb masalada yetakchilik qilmog‘i zarur. Bundan tashqari oliy ta‘limda har bir fanlarni o‘qitish sohasida pedagogika va psixologiya fanlari bloki tezkor texnologik izlanishlarni amalga oshirish bilan shugllanishlari kerak.
Pedagogik ta‘lim amalga oshirishining tashkiliy-tuzilmaviy modeli haqida alohida toxtalish kerakligi e‘tiborga loyiq. Bular: kichik darajadagi, ko‘p bosqichli va ko‘p darajadagi modellarga qaratilishidan iborat. Yuqorida korsatib otilgan har bir model mustaqil yaxlit ta‘lim sifatida qaralib, ular ozlarining jilgalariga ega bolib, aniq ijtimoiy-madaniy va iqtisodiy xolatlar bilan bevosita bogliq.
Kichik darajadagi tizim - bu oliy ta‘limdagi an‘anaviy tizim hisoblanib, u qat‘iy hisoblanib, bunda tor mutaxassislar tayyorlanib, ta‘lim jarayonida o‘qitish variantlarini tanlash imkoniyati mavjud emas. Qabul qilingan 1998yildagi DTS da variativ qismi kiritilgan bolsada, lekin bu tizim ham baribir shaxs tanlash imkoniyatlarini chagaralaydi.
Ko‘p bosqichli tizimda o‘rta maxsus ta‘lim tizimi asosida oliy ta‘lim olish uchun imkoniyatlar mavjud bolib, ozaro boglovchi o‘quv rejasi ishlab chiqilgan. Ushbu tizim ixcham hisoblanib, bitiruvchilarni uchinchi kursga qabul qilish bilan bog‘liq ko‘plab muammolar kelib chiqadi: qaysi mablag‘ asosida o‘qitish, birinchi o‘rinda pedagogika bilim yurti va pedagogika kollejlarida talabalarni egallagan bilimlari sifati masalasi turlicha gumon uyg‘otadi.
O‘qitish asosiga ta‘limiy-kasbiy dasturlar qo‘yilgan bo‘lib, ular beshta blok- model prinsipidan tashkil topgan: ijtimoiy-iqtisodiy va gumanitar fanlar, matematik va tabiiy-ilmiy fanlar, umumkasbiy fanlar, ixtisoslik fanlari hamda qo‘shimcha fanlar tizimidan iborat. Texnologik jihatidan kasbiy ta‘limning mazmuni, metodlari va metodikasini tanlashga madaniy yondashuv bilan bevosita bog‘liq.. Ushbu dasturlarni ishlab chiqilishida har bir blokning vazifasi, bloklar o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlik tashkiliy, didaktik-texnologik ishlar va malakali mutaxassislar bilan hamkorlikda amalga oshirilgani ko‘zga tashlanadi.