Andijon mashinasozlik instituti Iqtisodiyot fakulteti BXA 2-kurs K-18-22 Guruh talabasi RUSTAMOV SULTONBEKNING Pul va Banklar Fanidan Mustaqil Ishi
REJA:
1. Pulning qanday nazariyalari mavjud?
2 .Metall pul nazariyasining mohiyati va uning tarafdorlari.
3. Nominal pul nazariyasining mohiyati va uning tarafdorlari.
4. Miqdoriy pul nazariyasining mohiyati va uning tarafdorlari.
Pul nazariyalari va ular bo’yicha munozarali qarashlar MAVZU Ma’lumki, pul doimo iqtisodchilarning diqqat markazida bo’lgan. Bozor iqtisodiyoti sharoitida pul muomolasiga ahamiyat yanada kuchaydi. (Hozirgi paytda o’zbek tilida ishlatilayotgan pul1 so’zi asli forscha-tojikcha bo’lib, O’rta Osiyo xondiklari, Yaqin Sharqdagi ayrim davlatlarda qo’llanilgan naqd chaqa pul. Masalan, XVIII, XIX asrda Qo’qon xonligida 1/45, - 1/30 tangaga teng bo’lgan. Eronda 1/40 qironga, Afg’onistonda 1932 yilgacha 1/100 afg’onga teng bo’lgan.
Pulning 4 xil nazariyalari mavjud bulib,ular quyidagilar: Metallik pul nazariyasi Nominalistik pul nazariyasi Pulning mehnat nazariyasi Pulning miqdoriy nazariyasi Metallik pul nazariyasi Bu nazariyaga ko’ra qimmatbaho metallar oltin va kumush o’z tabiatiga ko’ra pul. Bu nazariyada pul va qimmatbaho metallar aynan bir xil narsa deb qaraladi..Pulning metallistik nazariyasi. G'arbiy Yevropada boshlang’ich kapital jamg‘arish davrida savdo burjuaziyasining manfaatlarini obyektiv aks ettiradigan pullarning metallistik nazariyasi vujudga keldi. Metallistik nazariya tarafdorlari — U.Stafford (1554— 1612), T. Men (1571-1641), D.Nors (1641 — 1691) va boshqalar ,tangalarning ishdan chiqishiga qarshi bo‘lib, metallarning barqaror
muomalada bo‘lishini yoqlab chiqishdi. Ularning nazariyasi uchun davlatning boyligini pullar bilan, pullarning o‘zini esa asl metallar bilan bir xil deb tushunish xarakterli edi.
Ular pullarning mohiyatini asl metallarning ijtimoiy xususiyatlari emas, balki tabiiy xususiyatlari bilan bog’lashgan , pullarga ijtimoiy, ishlab chiqarish munosabati sifatida qarashmagan, balki ularni buyum deb bilishgan. Shuning uchun ular pullarning to 'laqonli tangalarni talab qiladigan funksiyalarini, ayniqsa, jahon pullari va xazinalar funksiyalarini mutloqlashtirishgan.
