N- kuchlanishni yuklama ostida rostlagichli (RPN ni bor)
Quvvati- 6 300 kVA, kuchlanishi yuqori choʻlgʻomda- 35 kV, paski
choʻlgʻomda- 10(6) kV.
TM-2500 kVA 35/10(6) kV
T- transformator
M- moyli, moyni tabiy aylanishi xisobiga sovutish
Bu rusumli transformatorlarda kuchlanish rostagichi yoʻq va «Antsaft» bor
boʻlib kuchlanishni rostlash transformatorni toʻla oʻchirib ya’ni tarmoqdan uzlib
qoʻlda bajariladi.
Quvvati- 2500 kVA, kuchlanishi yuqori choʻlgʻomda- 35 kV, paski
choʻlgʻomda- 10(6) kV.
Transformatorlar 6 xil kattalikda (gabarit) ishlab chiqariladi:
I, II, III- gabaritlar -kuchlanishi 35 kV gacha boʻlgan nominal quvvati
5-100, 135-500, 750-5600 kVA gacha
IV-gabarit - kuchlanishi 35 kV gacha quvvati 7500 kVA va undan yuqori,
35 kV dan 121 kV kuchlanishgacha barcha quvvatlar
V-gabarit - kuchlanishi 121 kV dan 330 kV gacha barcha quvvatlar
VI-gabarit -kuchlanishi 500 kV dan 750 kV gacha barcha quvvatlar
Transformatorlarni oʻlchov xarakteristiklarini olishdan
oldin transformator
moyini sinovdan oʻtkazish va moy unga qoʻyilgan me’yor talablariga mos kelishi
kerak.
Transformator choʻlgʻomlarini izolyatsiya qarshiligi 2 500 V kuchlanishli
megommetr yordamida moyni yuqori qatlamidagi moy xarorati +10
o
S dan kam
boʻlmagan xollarda oʻtkaziladi.
Transformator choʻlgʻomlarini sinov oldidan 2-5 minut davomida yerga ulab
qoʻyiladi.
Transformator choʻlgʻomlari qarshiliklarini oʻlchash sxemasi barcha
transformator rusumlari uchun bir xil.
ikki choʻlg’omli transformator choʻlgʻomini qarshiligini oʻlchash sxemasi
quyidagicha:
VN-NN+qobiq+er;
NN-VN+qobiq+er;
VN-NN;
uch choʻlgʻomli transformator choʻlgʻomini qarshiligini oʻlchash sxemasi
quyidagicha:
VN-SN-NN+qobiq+er;
SN-VN-NN+qobiq+er;
NN-VN-SN+qobiq+er;
VN-SN;
SN-NN;
VN-NN;
avtotransformatorlar uchun:
VN-SN-NN+qobiq+er;
NN-VN-SN+qobiq+er;
Yuqoridagi koʻrsatilgan sexemalarni chap tomonidagi choʻlgʻomga
megommetrdan kuchlanish beriladi: VN-yuqori kuchlanish choʻlgʻomi; SN-oʻrta
kuchlanish choʻlgʻomi; NN-pastki kuchlanish choʻlgʻomi.
Kuch
transformatori choʻlgʻomlarini izolyatsiya qarshiligini oʻlchash bilan
bir vaqtda, K
abs
absorbitsiya koeffitsienti xam aniqlandi
uning qiymati barcha
xollarda 35 kV va unan past kuchlanishlar uchun 1,2 dan, 110 kV va undan
yuqori kuchlanishlar uchun 1,5-2 kichik boʻlmasligi kerak. SHu oʻrinda oʻlchov
natijalari zavoddagi oʻlchov natijalaridan kam tomonga 20% dan ortiq farq
qilmasligi kerak.
Biz bilamizki absorbitsiya koeffitsienti K
abs
= R60"/R15" qiymatga teng yoki
katta boʻlishi kerak va yuqori koʻrsatkichi chegaralanmagan.
Absorbsiya koeffitsientining oʻlchangan qiymatlari zavod qiymatlaridan
yuqori boʻlishi mumkin va
К
абс
ning yuqori chegarasi cheklanmagan,
chunki
absorbsiya koeffitsientining kattaroq qiymati transformator izolyatsiyasining
yaxshi holatini bildiradi. Kuch transformatorining izolyatsiya qarshiligini
oʻlchashda toʻg'rilash moslamasi boʻlgan megohmmetrdan foydalanish tavsiya
etiladi, bu esa barqarorroq sinov kuchlanishini va shuning uchun izolyatsiya
qarshiligi qiymatlarini aniqroq oʻlchashni taʼminlaydi. Quvvati 1000 kVA va
undan yuqori boʻlgan va kuchlanishi 35 kV va undan yuqori boʻlgan kuch
transformatorlarida izolyatsiyaning qarshiligini moyni toʻldirish
tugaganidan
keyin, 12 soat oʻtib oʻlchash kerak. Transformatorni qizdirganda, izolyatsiya
qarshiligi doimiy toʻk bilan isitish oʻchirgandan 1 soat oʻtgach va induksiyon
isitishni oʻchirgandan 30 minut oʻtgandan keyin oʻlchanadi. Zavodning sinov
haroratidan farq qiladigan transformator haroratida izolyatsiyalash qarshiligini
oʻlchashda oʻlchash natijasi konvertatsiya koeffitsientlari
yordamida zavod sinov
hisobotida koʻrsatilgan haroratga keltiriladi. Agar kuchlanish qoʻllanilgandan 60
soniyadan (R60) keyin oʻlchangan va zavod haroratiga tushirilgan kuchlanishi
110-150 kV boʻlgan transformatorlarning choʻlgʻomlarining izolyatsiya qarshiligi
qiymati pasport qiymatlarining 70% dan kam boʻlmasa va 220-500 kV
kuchlanishli transformatorlar uchun 85% dan kam boʻlmasa, transformator
choʻlgʻomlarining izolyatsion holati talablarga javob beradi.
Transformatorni qayta
koʻrib chiqayotganda, magnit oʻtkazgich va korpusga nisbatan choʻlgʻomning oldi
qismi, magnit oʻzagini qatirilgan boʻltlarning izolyatsion qarshiligi 2 500 V
megommetr bilan oʻlchanadi.
Izolyatsiya qarshiligi meʼyorlanmaydi, lekin
tajribaga koʻra odatda 1000
МоМ
dan kam boʻlmasligi kerak.
Izolyatsiyada dielektrik yoʻqotish tangensi
tg
б
va
choʻlgʻom sigʻimi,
qoidaga koʻra teskari sxema boʻyicha MD-16 yoki R-595 tipidagi koʻprik
yordamida
10
кВ
kuchlanishda oʻlchanadi. (Sinov kuchlanishi
tekshirilayotgan
choʻlgʻomning sinov kuchlanishining 60% dan oshmasligi kerak.) Kuch
transformatorining izolyatsiyasida dielektrik yoʻqotishlarni oʻlchash sxemalari va
shartlari izolyatsiya qarshiligini oʻlchash bilan bir xil. Oʻlchangan qiymatlarni
zavod qiymatlari bilan solishtirganda, oʻlchovlar oʻtkazilgan haroratlar hisobga
olinadi. Tuzatish koeffitsientining har xil haroratga bogʻliqligi 2-12-jadvalda
keltirilgan. Oʻrnatish vaqtida oʻlchanadigan zavod haroratiga tushirilgan 220—
500 kV kuchlanishli transformatorlar uchun tg
б
qiymati 1% dan yuqori boʻlsa
zavod maʼlumotlaridan 20%
dan oshmasligi va tg
б
qiymati 1% dan past boʻlsa
30% dan oshmasligi kerak.
110-150 kV kuchlanishli transformatorlar uchun tg
б
ning oʻlchanadigan qiymati, zavod haroratiga tushirilganda, tg
б
ning zavod
qiymatining 130% dan oshmasligi kerak. Dielektrik yoʻqotishlarni oʻlchashda
С
х
kuch
transformatori
choʻlgʻomlarining
sigʻimi
qiymati
oʻlchanadi.
Choʻlgʻomlarining sigʻimining oʻlchangan qiymatlari zavod qiymatlaridan ± 10%
dan ortiq farq qilmasligi kerak.
Cx=С
N
R
4
(100 +
R
3
)/
n(R
3
+
)
Bu yerda
C
N
– namunaviy kondensator sigʻimi,
пФ; R
4
-koʻprik yelkasining
doimiy
qarshiligi
; МД-16 uchun 10 000/
= 3 184
оМ; R
3
- koʻprik toʻliq
muvozanatlashganida boshqariladigan qarshilik
,
оМ;
-
bir xil reoxord,
оМ; п
-
shunt qarshiligi,
оМ , 1min davomida.
Transformatorlarni ekspluatatsiya qilish davridagi tajribalardan kelib
chiqqan xolda koʻprok izolyatsiya qarshiligi 10 MOm dan kam boʻlmasligi
kerak.
Dostları ilə paylaş: