Antibiotiklarga chidamli bakteriyalar haqida

MODELS AND METHODS IN MODERN SCIENCE
 
International scientific-online conference 
20 
Mikroorganizmlarning muayyan populyatsiyasida oz sonda bo‘lsa ham shunday 
tuzilishga ega a'zolar bo‘ladiki, ularning molekulyar tuzilishi va shakli, bemor 
tanasiga yuborilgan antibiotiklarning ta'sir mexanizmiga mos kelmaydi. 
Natijada, antibiotik bilan davolash kursidan so‘ng aynan o‘sha oz sondagi 
bakteriyalar yashab qoladi. Ular dastavval oz sonda bo‘lgani sababli, yangi 
kasalliklar qo‘zg‘atishga qodir bo‘lmaydi. Lekin, mazkur oz sonli a'zolari bilan 
yashab qolgan populyatsiya yashashda va ko‘payishda davom etadi. Bir necha 
avlod davomidan keyin, o‘sha populyatsiyada tabiiy tanlash qonuniyatlari 
asosida antibiotiklar ta'siriga beta'sir bo‘lgan a'zolar soni ko‘pchilikni tashkil 
qila boshlaydi. Oxir-oqibatda, ushbu populyatsiyaning aynan bir antibiotikka 
nisbatan ta'sirlanmaydigan butun boshli yangi avlodi shakllanadi. Mikroblar shu 
tariqa evolyutsiyalanib, yangidan-yangi tur vositasida odamzotga va xususan, 
ilm-fanga qarshi chiqaverardi. 
Yana bir bora ta'kidlab o‘tish joizki, mikroorganizmlarning muayyan aniq bir 
antibiotik turiga nisbatan chidamlilik effekti ularning faqat bir necha avlodi 
almashishidan keyingina yuzaga chiqadi. Buning uchun esa muayyan vaqt 
ketadi. Boz ustiga, alohida olingan bir dona bakteriya bir o‘zi antibiotikka 
nisbatan mustaqil immunitet shakllantira olmaydi. Chunki, har qanday 
organizmning molekula shakli genetik darajada oldindan belgilanadi va uning 
hayoti davomida shakl o‘zgarishlariga uchramaydi. 
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati: 
1. 
Muhamedov E.M., Eshboev E.X. Mikrobiologiya, immunologiya, 
virusologiya. T.,.
Bakulina N.A., Kraeva E.L. Mikrobiologiya. T., “Meditsina” nashriyoti. 1979.
2. 
Vorobyov A.A., Bo`kov A.S. «Mikrobiologiya». M., izd-vo «Vo`sshaya 
shkola».
2003.
3. 
Pyatkin N.D., Krivoshein Yu.S. Mikrobiologiya va immunologiya. M., izd-vo
«Meditsina» 1980.