Aritmiya ( yurak ritmi va o’tkazuvchanligi buzilishi ) haqida – sababi, belgilari, tashxislash, davolash va oldini olish Aritmiya

III. Kombinatsiyalashgan aritmiyalar.
O’tkazuvchanlik va ritm buzilishlarini birlashtirgan aritmiyalarga chiqish blokadalari, parasistoliya,
atrioventrikulyar dissotsiyalanish bilan bog’liq ektopik ritmlar kiradi.
Aritmiya belgilari
Aritmiya namoyon bo’lishi juda xilma-xil bo’lishi mumkin va ular yurak qisqarishining chastotasi va
ritmi, ularning intrakardiyal, miya, buyrak gemodinamikasiga ta’siri, shuningdek chap qorincha
miokardining faoliyati bilan belgilanadi. Klinik ko’rinishda o’zini namoyon qilmaydigan «soqov» deb
nomlangan aritmiyalar mavjud. Ular odatda fizik tekshiruv yoki elektrokardiografiya bilan
aniqlanadi.
Aritmiyalarning asosiy ko’rinishlari yurak urib ketishi yoki to’xtab urishi, yurak ishi paytida to’xtab
qolish hissi. Aritmiya bo’g’ilish, stenokardiya, bosh aylanishi, holsizlik, hushidan ketish va
kardiogen shok rivojlanishi bilan kechishi mumkin. Yurak urib ketishi odatda sinusli taxikardiya,
bosh aylanishi va hushidan ketish xurujlari – sinusli bradikardiya yoki sinus tugun holsizligi
sindromi, yurak faoliyati susayishi va yurak sohasida nohushlik – sinusli aritmiya bilan bog’liq.
Ekstrasistoliyada bemorlar holsizlik, chayqalish va yurak ishidagi uzilishlardan shikoyat qiladilar.
Paroksizmal taxikardiya 140-220 min. martagacha to’satdan rivojlanib, o’tib ketishi bilan
tavsiflanadi. Bo’lmachalar fibrilasiyasida tez-tez, tartibsiz yurak urishi hissi qayd etiladi.
Aritmiya asoratlari
Har qanday aritmiya jarayoni qorinchalarning fibrilatsiyasi va titrashi bilan murakkablashishi
mumkin, bu qon aylanishini to’xtatish bilan barobardir va bemorning o’limiga olib keladi. Birinchi
soniyalarda bosh aylanishi, holsizlik , so’ngra – ongni yo’qotish, beixtiyor siyish va tutqanoqlar
rivojlanadi. Qon bosimi va puls aniqlanmaydi, nafas olish to’xtaydi, qorachiqlar kengayadi – klinik
o’lim holati boshlanadi. Surunkali qon aylanish yetishmovchiligi bo’lgan bemorlarda (stenokardiya,
mitral stenoz), taxiaritmiyalar paroksizmlari paytida nafas qisilishi paydo bo’lib, o’pkada shish
paydo bo’lishi mumkin.
To’liq atrioventrikulyar blokadada yoki asistoliyada yurak faoliyati va qon bosimining keskin
pasayishi va miyaga qon ta’minoti pasayishi natijasida kelib chiqadigan sinkope (ongni yo’qotish

---

epizodlari bilan tavsiflanadigan Morgani-Adams-Stoks xurujlari) rivojlanishi mumkin. Har oltinchi
holatda qaltiroq aritmiyada tromboembolitik asoratlar insultga olib keladi.