Ashab-i kiram şeyhulislam ibn teymiyye yayınlayan

 
Bazı Türbeler: 
 
Uydurma  olan  sadece  bu  türbeler  değil,  peygamberlere  ve 
başkalarına  nisbet  edilen  türbeler  de  böyledir.  Mesela  Ba'lbek 
yakınlarında  Lübnan  dağının  eteklerindeki  "Nuh  Mezarı",  Dımaşk 
Mescidi'nin  güneyindeki  "Hud  Mezarı"  da  uydurmadır.  Aslında 
buradaki  kabir.  Muaviye  b.  Ebi  Süf-yan'ın  mezarıdır.  Yine 
Dımaşk'ın  doğusundaki  "Ubeyy  b.  Ka'b'm  mezarı"nm  da  aslı 
yoktur. Çünkü Ubeyy Dımaşk'a gelmiş değildir. Alimler bu konuda 
ittifak halindedir. 
Aynı  şekilde  Dımaşk'ta  Rasulullah'ın  (s.a.v.)  hanımlarına  nisbet 
edilen  mezarların  da  aslı  yokutur.  Çünkü  hepsi  Medine'de  vefat 
etmişlerdir. 
                                                             
145
[145]
 İbn-i Teymiyye, Ashab,ı Kiram, Tevhid yayınları: 122-125. 

---

 
92 
 
Yine  Mısır'da  "Ali  b.  Hüseyin"1.  "Ca'fer  es-Sâdık"  ve  benzerlerine 
nisbet  edilen  mezarların  da  aslı  yoktur.  Bu  konuda  alimler  ittifak 
etmiş/erdir.  Ali  b.  Hüseyin'in  ve  Ca'feres-Sadık'ın  da  mezarları 
Medine'dedir. 
Abdülaziz 
el-Kinani'nin 
belirttiğine 
göre 
Peygamberimiz'in  mezarı  hariç  hiçbir  peygamberin  mezarı  belli 
değildir.  Başkaları  İbrahim'in  (a.s.)  mezarının  da  belli  olduğunu 
söylemişlerdir. 
Kabirlerin  yerlerinin  ilim  ehlince  ke.sin  olarak  bilinmemesi, 
yerlerini  tesbit  etmenin  dini  bir  mesele  olmaması  sebebiyledir. 
Nitekim  Rasufullah  (s.a.v.),  mezarların  mescit  edinilmelerini 
yasaklamıştır.  Yerlerini  bilmek,  dini  bir  mesele  olmayınca  tesbit 
edilip korunmaları da gerekmemiştir. 
Allah'ın,  Peygamberini  kendisiyle  gönderdiği  ilme  gelince,  o, 
zaptedilmiş  ve  korunmuştur.  Nitekim  Yüce  Allah  şöyle 
buyurmaktadır: 
"O  zikri  (Kur'ani)  biz  indirdik,  biz;  ve  onun  koyucusu  da  elbette 
biziz!" (Hicr: 15/9) 
Sahih hadislerde Rasulullah şöyle buyurmuştur: 
"Ümmetimden  bir  zümre  daima  hak  üzere  olacaktır.  Muhalif 
olanlar  ve  onlardan  uzak  duranlar,  onlara  bir  zarar 
vermeyeceklerdir." 
Bu uydurmaların aslı ise, sapıklık, bidat ve şirktir. Sapıklık oluşu; 
bu  ziyaretgahları  ziyaret  için  yolculuğa  çıkmanın,  onlann 
bulunduğu  yerde  namaz  kılma,  dua  etme,  kurban  kesme,  onları 
öperek  selamlamanın  ve  buna  benzer  hususların,  iyilik  ve  dini 
amellerden  olduğunun  samlmasidir.  Hatta  el-Murtaza  ve  Ebu 
Ca'fer  et-Tusi'nin  şeyhi,  eş-Şeyhü'1-Mufid  lakabıyla  bilinen  ve 
Rafizilerin  imamlarından  biri  olan  Mu-hammed  b.  en-Nu'man'ın 
yazdığı  ve  "el-Hacc  ila  ziyareti'l-Meşahid"  ismini  verdiği  büyükçe 
bir kitabını gördüm. Bu kitapta RasuiuMah (s.a.v.) ve Ehl-i Beyt'e 
atfedilen  öyle  rivayetler  var  ki  bu  ziyaretgahları  ziyaret  edip 
haccetmek  konusunda  söylenenler,  Allah'ın  Evi'ni  haccetmek 
konusunda söylenmiş değildir. Oysa naklettiklerinin  hepsi  en açık 
yalan ve iftiradan ibarettir. Bu kitapta gördüğüm yalan ve iftiralar, 
okuduğum Yahudi ve Hristiyan kitapların bir-çoğunudaki yalan ve 
iftiralardan  daha  çoktur.  Aslında  bu  gibi  bidatleri  çıkaran  ve 
uyduranlar,  münafık  ve  zındıklardan  bir  grup  olup  gayeleri 
insanları  Allah'ın  yolundan  alıkoymak,  İslam  dinini  bozmaktır. 
İnsanlara,  dini  Allah'a  halis  kılmanın  zıttı  olan  şirki,  dini  bir  kalıp 
içerisinde  sunmaya  çalışıyorlar.  Nitekim  İbn  Abbas  ve  seleften 
başkaları, Yüce Allah'ın Nuh kavmiyle iigili olarak buyurduğu: 
"Dediler  ki:  'İlahlarınızı  bırakmayın,  ne  Vedd'i,  ne  Suva'ı,  ne  de 

---

 
93 
 
Yeğus'u, Yeuk'u ve Nesr'i bırakmayın." 
(Nuh:  71/23)  ayetinin  tefsirinde  şöyle  demişlerdir:  Ayette  isim 
geçenler,  Nuh  kavminden  salih  kimselerdir.  Öldüklerinde  o 
dönemdeki  insanlar  bunların  kabirlerine  üşüştüler,  sonra  da  hey-
kellerini  yaptılar.  Bu  hususu  Buharı,  Sahih'inde  zikretmekte, 
kitabının evvelinde peygamberlerin kıssalarını anlatırken ve başka 
yerlerde etraflı bir şekilde anlatmaktadır. 
Bu  sebepledir  ki  Sabii  müşrik  filozoflardan  bazıları  bu  şirki 
destekler  mahiyette  eserler  yazmış,  Allah  ve  Rasulu'ne 
düşmanlıkta Batını Karmatileıie işbirliği etmişlerdir. Ne yazık ki bu 
çabalarıyla  bir  çok  kimseyi  fitneye  sürüklemiş  ve  onları  Allah'ın 
dininden alikoymuşîardtr. 
Temel vasıfları mescitleri işlevsiz kılarak türbeleri tazim  etmektir. 
Türbeleri  tazim,  onları  haccetme,  onları  Allah'a  ortak  koşma  gibi 
hususlarda  Allah'ın, 
Rasulu'nun  ve  hidayet  imamlarının 
emretmediği  şeyler  yaparlar.  Hatta  değil  emrettikleri,  Allah  ve 
Rasulü'nün mümin kullara yasakladıkları fiilleri işlerler. 
Allah'ın  inşa  edilmelerini  ve  onlarla  isminin  ahnmasmi  istediği 
mescitlere  gelince,  onları  harabeye  çevirirler.  Ancak  masum  bir 
imamın  peşinde  namaz  kılınabileceği  ve  benzeri  safsataları  ileri 
sürerek bazen bu mescitlerde ne 
Cuma. ne de diğer vakitleri kılarlar. 
Ali "nin (r.a.)  masum olduğu ve hilafetinin nasslarla sabit olduğu 
bidatini  ilk  ileri  süren  kişi.  bu  münafıkların  piri  olan.  yahudi 
Abdullah  b.  Sebe'dir,  Pavlos'un  Hristiyanlık  dinini  bozduğu  gibi  o 
da müslüman görünerek İslam dinini bozmak istemiştir. Bu şahsın 
Ebu  Bekir  ve  Ömer'e  dil  uzattığını  duyan  Ali  (r.a.)  onu  Öldürmek 
istemiş ama kaçıp kurtulmuştur. Nitekim Ali (r.a.), kendisinin ilah 
olduğunu  iddia  eden  Gulat'ı  yakmıştır.  Kendisini  Ebu  Bekir  ve 
Ömer'e tercih eden Mufaddite hakkında da şöyle demiştir: 
"Beni  Ebi  Bekir  ve  Ömer'den  üstün  tutan  biriyle  karşılaşırsam 
mutlaka ona müfteri cezasını uygularım."' 
Münafık  zındıkların  peşinden  giden  bu  müfteri  sapıklar,  bu  gibi 
iftira ve bühtanlanyla İslam'ın şiarını, direğinin ayakta durmasını, 
kısaca  Rasulullah'in  (s.a.v.)  rehberlik  ettiği  hidayet  sünnetini 
engelliyor ve ne Cuma. ne de cemaat namazlarını kılıyorlar. 
İşte  bu  yoldan  gidenler,  türbelerle  mescitleri  eşit  tutmaktadırlar. 
Hatta  namaz,  kıraat,  zikir  ve  benzeri  şeylerin  camide  icra 
edilmeleri  meşru  olduğu  gibi,  bunların  türbelerde  icra  edilmesini 
de meşru görürler. Bazen hal ve kal lisanlanyla kabir ve türbelerle 
ibadetin  Allah'ın  evleri  olan  mescitlerden  daha  faziletli  olduğunu 
bile  söylerler.  Hatta  daha  ileri  giderek,  onlardan  biri  dua,  ya  da 

---

 
94 
 
tevbe etmek istediği zaman, şeyhi veya ta'zim ettiği başka birinin 
mezarına giderek ne mescitlerde, ne seher vakitlerinde, ne de bir 
ve fcâhhar olan Allah'a secde ederken kendisinde müşahade ede-
meyeceğim bir huşu ve tezellüî ile dua ettiğini görürsün. 
Nihayet  öyle  bir  noktaya  gelindi  ki,  cahillerinden  pek  çoğu,  tıpkı 
hristiyanların  İsa  (a.s.)  ve  annesinden  talepte  bulundukları  gibi 
ölülere  dua  eder,  onlardan  istiğasede  bulunurlar;  ölülerden 
sıkıntılarının  giderilmesini,  isteklerinin  yerine  getirilmesini, 
düşmanlarına  karşı  zafere  ulaşmalanın,  üzerlerinden  musibet  ve 
belaların  kaldırılmasını  ve  bunlar  gibi  ancak  yerin  ve  göklerin 
Raböinden istenebilecek şeyleri isterler. 
Öyle  ki  aralarından  biri  hacca  gitmek  istediği  zaman  maksadı, 
Allah'ın kendisine farz kıldığı "Allah'ın kutsal evini" ziyaretten çok, 
Medine'yi ziyaret etmektir. 
Rasulullah'm 
teşvik 
ettiği 
mescidinde 
namaz 
kılmayı 
önemsemezler.  Oysa  sahih  bir  hadiste  Rasulullah  (s.a.v/)  şöyle 
buyurmaktadır; 
"Mescid-i Haram hariç, benim şu mescidimde namaz kılmak başka 
mescidlerde kılınan bin namazdan hayırlıdır.
146[146]
 
Yine,  nerede  bulunursa  bulunsun,  Allah'ın  emrettiği  Rasulullah'a 
(s.a.v.)  salat  ve  selam  getirmeyi  önemsemez,  Rasulullah'ın 
(s.a.v.)  emirlerine  uymayı,  Sünneti'ninpeşinden  gitmeyi,  ona 
değer  vermeyi  gözardı  eder.  Oysa  Rasulullah'!  kendi  aile 
efradından, malından ve bütün insanlardan, hatta kendi nefsinden 
daha  çok  sevmesi  gereklidir.  Bütün  bunları  bırakır  ama 
Rasulullah'ın  veya  başka  birinin  mezarını  ziyaret  etmeyi  hedef 
edinir. Halbuki ne Allah ve ne Rasulü böyle bir şeyi emretmiş, ne 
ashab  böyle  davranmış  ve  ne  de  müctehid  imamlar  bunu  hoş 
karşılamışlardır. 
Belki  haccetmekten  çok,  hacca  gitmekteki  maksadı  Rasulullah'ın 
kabrini  ziyaret  etmek  veya  ikisini  de  eşit  tutmaktır  ki  bu, 
müslümanlarm  itifakı  ile  sapıklıktır.  Aslında  -Peygamber  kabri 
olsun,  başka  birinin  kabri  olsun-  kabir  ziyareti  maksadıyla 
yolculuğa  çıkmak  alimlerin  cumhuru  tarafından  yasaklanmıştır. 
Hatta,  bu  yolculuğun,  yasaklanmış  bir  yolculuk  olması  sebebiyle 
özellikle  orada  namaz  kılmanın  hedef  edininmesini  de 
yasaklamışlardır.  Bunun delili  ise,  Buharı ve Müslim'de  nakladilen 
şu hadistir: 
"Sadece  üç  mescid  için  yolculuğa  çıkılabilir:  Mescid-i  Haram, 
Mescid-i Aksa ve benim bu mescidim.
147[147]
 
                                                             
146
[146]
 Buharı Mescidu Mekke: t, Müslim, Hac: 505. 
147
[147]
 Buhari, Mescidu Mekke: t, 6; Müslim, Haec: 415. 

---

 
95 
 
Kabir ziyaretleriyle ilgili  hadislerin  hepsi  zayıftır,  hatta mevzudur. 
İmam  Malik  ve  Medine  m  üctehiâl  erin  den  başkaları,  kişinin: 
"Peygamber'in kabrini ziyaret ettim" demesini hoş kalkılamazlardı. 
Sünnet  olan;  RasuluIIah'ın  (s.a.v.)  kabrinin  yanma  gelindiğinde 
ona  selam  getirmektir.  Nitekim  Sahabe  ve  Tabiin  böyle 
yapıyorlardı. Bu konuyu başka yerde etraflıca anlattık. 
Kabe'den  başkasını  tavaf  etmek  de  aynı  durumdadır.  Kabe'den 
başka  bir  yerin  tavaf  edilmesinin  caiz  olmadığı  hususunda 
müslümanlar  ittifak  halindedir.  Ne  Beytü'1-Mak-dis'teki  Sahra 
(kaya)mn  tavaf  edilmesi,  ne  RasuluIIah'ın  (s.a.v.)  gömülü 
bulunduğu  odanın,  ne  Arafat'taki  Kub-,  benin,  ne  de  başka  bir 
yerin tavaf edilmesi caizdir. 
Aynı şekilde iki Rükn-i Yemani dışında bir yerin selam-lanması ve 
öpülmesi de müslümanların ittifakı ile caiz değildir. Hacer-i Esved 
hem  selamlanır,  hem  de  öpülür.  Rükn-i  Yemani  ise  sadece 
selamlanır. Öpüleceğinin söylenmesi zayıf bir görüştür. 
Bu  ikisinin  dışındaki  yerlerin,  mesela  Beytullah'ın  yan  taraflarının 
ikiRükn-i  Sami'nin,  Makam-ı  İbrahim'in,  Sahra'nın,  Rasulullah'ın 
(s.a.v.) gömülü bulunduğu odanın, sair peygamber veya salihlerin 
mezarlarının selamlanması ra, öpülmesi de caiz değildir. 
Buhari  ve  Müslim'in  Ebu  Hureyre'den  naklettikleri  bir  hadiste 
Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: 
"Allah  yahudi  ve  hrıstiyanları  gebertsin;  çünkü  onlar, 
peygamberlerinin kabirlerini mescit edindiler.
 148[148]
 
Müslim'in rivayeti ise şöyledir: 
"Allah,  yahudi  ve  hristiyanlara  lanet  etsin;  çünkü  onlar, 
peygamberlerinin kabirlerini mescit edindiler.
149[149]
 
Yine  Buhari  ve  Müslim'in  nakline  göre  Aişe  ve  tbn  Abbas  şöyle 
demişlerdir; 
"Rasulullah(s.a.v.)  hastalığında  yüzünü  bir  örtü  ile  örtmeye 
başladı.  Örtü  kendisine  sıkıntı  verdiğinde  yüzünü  açar  ve  o 
haldeyken: 
'Allah,  yahudi  ve  hristiyanlara  lenet  etsin;  çünkü  onlar, 
peygamberlerinin kabirlerini mescit edindiler.
 150[150]
 
buyurarak yaptıklarından sakındırıyordu. 
Yine  Buhari  ve  Müslim,  Aişe'den  şunu  nakletmişlerdir.  Rasulullah 
(s.a.v.) vefatıyla sonuçlanan hastalığı sırasında şöyle buyurdu: 
"Allah,  yahudi  ve  hristiyanlara  lanet  etsin;  çünkü  onlar, 
peygambelerinin kabirlerini mescit edindiler." 
                                                             
148
[148]
 Buhari, Salat: 55; Müslim, Mesacid: 20. 
149
[149]
 Buharı, Salai: 48; Cenaiz: 62; Müslim, Mesacid:19. 
150
[150]
 Buhari, Salat: 48; Müslim, Mesacid: 19. 

---

 
96 
 
Rasulullah eğer kabrinin mescit edinilmesinden endişe etmeseydi, 
kabrim açığa yaptırırdı. 
Müslim'in  Cündep'ten  rivayetine  göre  Peygamber  (s.a.v.) 
vefatlarından beş gün önce şöyle buyurmuştur: 
"Allah,  sizden birinizi dost edinmekten beni  müstağni kıldı. Şayet 
ümmetimden  birini  dost  edinseydim,  Ebu  Bekir'i  dost  seçerdim. 
Allah, İbrahim'i dost edindiği gibi beni de dost  edinmiştir. Sizden 
önce  birtakım  kimseler,  kabirleri  mescitler  haline  getirirlerdi. 
Dikkatli  olun,  kabirleri  mescitler  yapmayın.  Bundan  sizi 
nehyediyorum.
 151[151]
 
Müslim'in,  Ebu  Mersed  el-Ganevi'den  nakline  göre  Rasuhıİlah 
(s.a.v.) şöyle buyurmuştur: 
"Mezarların  üzerine  oturmayın  ve  onlara  doğru  namaz  kılmayın.
 
152[152]
 
Ebu'Said  ei-Hudri  (r.a.)  Rasulullah"ın  (s.a.v.)  şöyle  buyurduğunu 
nakletmiştir: 
"Mezarlıkla hamam hariç, yeryüzünün tamamı mesçittir." 
Hadisi.  Ebu  Davud,  Tirmizi  ve  İbn  Mace  gibi  Sünen  sahipleri 
nakletmiştir.  Mürsel  bir  rivayet  olması  gerekçesiyle  kimileri  bu 
hadisi  illetli  kabul  etmiştir.  Hafız  ise  sahih  olduğunu 
söylemektedir. 
Buharı ve Müslim, Aişe'nin (r.a.) şöyle dediğini naklet-mişlerdir: 
"Rasulullah 
(s.a.v.) 
rahatsızlandığında 
hanımlarından 
biri 
kendisine.  Habeşistan'da  gördüğü  'Mariye'  ismi  verilen  bir 
kiliseden  sözetti.  Ümmü  Seleme  ve  Ümmü  Habibe,  Habeşistan'a 
gitmiş o kiliseyi görmüşlerdi. Rasulullah (s.a.v.) başını kaldırdı ve 
şöyle buyurdu: 
"Onlar  öyle  kimselerdir  ki  aralarından  salih  biri  vefat  ettiğinde 
kabrinin  üzerine  bir  mescit  inşa  eder  ve  içinde  o  resimleri 
yaparlar. İşte onlar Allah indinde insanların en kötüleridir.
153[153]
 
İbn Abbas'ın şöyle dediği nakledilmiştir: 
"Rasulullah  (s.a.V;),  kabirleri  ziyaret  eden  kadınları  ve  kabirler 
üzerine  mescit  inşa  edip  kabirleri  bir  örtü  ile  Örtenleri 
lanetlemiştir.
 154[154]
 
Bu  hadisi  Ebu  Davud,  Nesai  ve  Tirmizi  gibi  Sünen  sahipleri 
nakletmişlerdir.  Tirmizi,  hadisin  hasen  olduğunu  belirtmiştir. 
Tirmizi'nin bazı nüshalarında ise, sahih olduğu yazılıdır. 
Malik'hi Muvatta'ında Rasulullah'm (s.a.v.): 
                                                             
151
[151]
 Müslim, Mesacid-. 23. 
152
[152]
 Müslim, Cenaiz: 97, 98; Ebu Davuâ, Cenait: 73. 
153
[153]
 Buharı, Salat: 48, 54; Müslim, Mesacid: 16. 
154
[154]
 Tirmizi, Salat: 121, Cenaiz: 61; Nesai, Cenaiz: 164; İbn Mace, Cenaiz: 49. 

---

 
97 
 
"Allah'ım, kabrimi tapılan bir put kılma.
 155[155]
dediği nakledilir. Ebu 
Davud'un Sünen'inde de şöyle dediği nakledilmektedir:  
"Kabrimi  bayram  yeri  ve  evlerinizi  de  mezarlık  haline 
getirmeyin.
156[156]
 
Mescitlerde namaz kılmak. Kur'an okumak, dua etmek ve benzen 
ibadetlere gelince. Yüce Allah bu konuda şöyle buyurmuştur: 
"Allah'ın  mescitlerinde,  Allah'ın  adının  anılmasına  engel  olan  ve 
onların  har  ab  olmasına  çalışandan  daha  zalim  kim  vardır?" 
(Bakara: 2/114) 
Yine şöyle buyu itti aktadır: 
"Allah'ın  mescitlerini  ancak,  Allah'a  ve  Ahiret  gününe  inanan, 
namazı  kılan,  zekatı  veren  ve  Allah'tan  başka  kimseden 
korkmayanlar  onarırlar.  İşte  onlar,  doğru  yolu  bulanlardan 
olabilirler. (Tevbe: 9/18) 
Tirmizi'nin nakline göre Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: 
"Kişinin camiye gitmeyi ihtiyat haline getirdiğini görürseniz, imanlı 
olduğuna şehadet ediniz. Çünkü Yüce Allah: 'Allah'ın mescitlerini, 
ancak  Allah'a  ve  Ahiret  gününe  inanan,  namazı  kılan' 
buyurmuştur.
 157[157]
 
Yüce Allah yine şöyle buyurmaktadır: 
"De ki: 'Rabbim bana adaleti emretti. Her mescitte yüzlerinizi O'na 
doğrultun ve dini yalnız kendisine  has kılarak O'na yalvarın. İlkin 
sizi yarattığı gibi yine O'na döneceksiniz." (A'raf: 7/29) 
"Mescitler, Allah'a mahsustur. Allah ile beraber bir başkasına dua 
etmeyin." (Cin: 72/18) 
"(Bu kandil) Allah'ın yükseltilmesine ve içlerinde adının anılmasına 
izin  verdiği  evlerdir.  Onların  içinde  sabah-akşam  O'nu  teşbih 
ederler."  
"Mescitlerde  ibadete  çekilmiş  iken  kadınlara  yaklaşmayın. 
(Bakara: 2/187) 
Buharı  ve  Müslim'de  nakledildiğine  göre  Rasulullah  (s.a.v.)  şöyle 
buyurmuştur: 
"Kişinin  mescitte  kıldığı  namaz,  evinde  ve  işyerinde  kıldığı 
namazdan yirmibeş derece üstündür.
158[158]
 
Bir rivayette ise: 
"Cemaatle  namaz,  sizden  birinizin  yalnız  başına  kıldığı  namazdan 
yirmibeş derece üstündür.
 159[159]
denilmektedir. 
Başka sahih bir rivayette ise şöyle buyurulmaktadir: 
                                                             
155
[155]
 Muvalta, Sefer: 85. 
156
[156]
 Ebu Davucl, Mendik: 96 
157
[157]
 Tirmizi, Tefsir Şifre: 9/8. 
158
[158]
 Buhari, Büyü: 49; Müslim, Mesacid: 271. 
159
[159]
 Müslim, Mesacid: 271; tbn Mace, Mesacid: 16. 

---

 
98 
 
"Münafıklara  en  ağır  gelen  namaz  yatsı  ve  sabah  namazlarıdır. 
Ama bu namazlardaki büyük sevabı buseydiler, sürünerek de olsa, 
onlara  gelirlerdi.  Öyle  azmettim  ki,  birine  emredeyim  cemaate 
namazı o kıldırsın. Ben de, beraberlerinde odun demetleri bulunan 
birkaç  kişiyle  çıkayım  ve  cemaate  gelmeyenlerin  evlerini  ü-
zerlerinde yakayım.
 160[160]
 
Müslim, Ebu Hureyre'nin şöyle dediğini nakleder: 
"Rasulullah'a a'mabiri geldi ve: 
'Ya Rasul'allah, beni mescide götürecek biri yoktur' diyerek evinde 
namaz kılmak üzere kendisine ruhsat vermesini istedi. Rasulullah 
ona ruhsat verdi. Ancak adam kalkıp gidecekken: 
"Ezanın sesini duyuyor musun?" diye sordu. Adam 
"Duyuyorum" deyince. Rasulullah: 
"O halde çağrıya icabet et.
 161[161]
 
Yine  Müslim'in  nakline  göre  Ebu  Saidfr.a.)  şöyle  demiştir:  Yarın 
müslüman  olarak  Allah'la  karşılaşmak  isteyen,  namazlara 
çağrıldığı yerde onlara devam etsin. Çünkü Allah, Peygamberimize 
hidayet  yollarını  teşri  buyurmuştur  ve  bu  namazlar  da 
bunlardandır.  Şayet  namazım  evjılde  kılan  şu  adam  gibi 
namazlarınızı  evlerinizde  kılarsanız.,  Peygamberimizin  yolunu 
terketmiş  olursunuz.  Onun  yolunu  terkettiğinizde  de  sapıtmış 
olursunuz. Güzel güzef abdest alıp sonra da bu mescitlerden birine 
giden hiçbir kimse yoktur ki, attığı her adım için Allah ona bir iyilik 
yazmasın, 
bu 
sayede 
bir 
derecesini 
yükseltmesin 
ve 
günahlarından  birini  de  bağışlamasın.  Bizim  zamanımızda  ancak 
münafıklığı  malum  olanlar  mescide  gelmezdi.  Hatta  yalnız  başına 
mescide  gelmeyen  kişi,  başkalarının  yardımıyla  mescide  getirilir-
di." 
Bu,  geniş  bir  konudur.  Yazdıklarımızla,  bu  hususta  hanif  tevhid 
ehlinin;  Allah'ın  kendisiyle  Peygamberi'ni  gönderdiği  ve  Kitabım 
kendisiyle  indirdiği  Allah  dininin  tabileri  İbrahim  itikadı  ehlinin 
hidayet  yolu  ile  hakkı  batıla  karıştıran  ve  hanif  itikadı  şirke 
bulayanların yolu arasındaki farka dikkat çekmek istedik. 
Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: 
"Senden  önce  gönderdiğimiz  elçilerimizden  sor:  Rahman'dan 
başka tapılacak ilahlar yapmış mıyız?"  
(Zuhruf: 43/45) 
"Senden  önce  hiçbir  peygamber  göndermedik  ki.ona:  'Benden 
başka ilah yoktur, bana kulluk edin!' diyeivah-yetmiş olmayalım." 
(Enbiya: 21/-25) 
                                                             
160
[160]
 Buhari, MevakitıTs-Salat:'2O, Ezan: 34; Ebu Davud, Salat: 49; Nesai, İmamet: 45. 
161
[161]
 Müslim, Mcıcid: 255. 

---

 
99 
 
"Biz  her  ümmete,  yalnız  Allah'a  ibadet  etmeleri  ve  şeytandan  da 
sakınmaları için bir peygamber gönderdik." (Nahl: 16/3.6) 
"Oysa  kendilerine,  dini  yalnız  Allah'a  halis  kılarak,  Allah'ı 
birleyenler  olarak  O'na  kulluk  etmeleri,  namazı  kılmaları,  zekatı 
vermeleri emredilmişti. İşte doğru ilin budur." (Beyyine: 98/5) 
"Sen  yüzünü,  Allah'ı  birleyici  olarak  doğruca  dine  çevir:  Allah'ın 
yaratma  kanununa  (uygun  olan  dine  dön)  ki,  insanları  ona  göre 
yaratmıştır. Allah'ın yaratması değiştirilemez. İşte doğru din odur. 
Fakat  insanların  çoğu  bilmezler.  Yalnız  O'na  yönelin  ye  O'ndan 
korkun; namazı kılın ve (Allah'a) ortak koşanlardan olmayın. (On-
lar),  dirilerini  parçaladılar  ve  bölük  bölük  oldular.  Her  grup  kendi 
yamndakiyle sevin(ip övûnjmektedir." 
(Rum: 30/30) 
Hiç şüphesiz Allah daha iyisini bilir. 
Sahabe  ve  Tabiun'a  gelince,  müctehidlerden  bazısı,  Rasulullah'Ia 
(s.a.v.)  beraberliği  olan  her  kişinin  beraberliği  olmayan  her 
kişiden mutlak olarak üstün olduğu görüşünü kabul etmektedirler. 
Bu sebeple karşılaştırmayı Muaviye ile Ömer b. Abdülaziz arasında 
yaparlar. Tabi bunu söyleyenler de, Ömert. Abdülazizi 'in yönetim 
tavırlarının,  Muaviye'nin  yönetim  ve.tavırlarından  adil  olduğunu 
itiraf  ederler.  Fakat  Muaviye  sahabi  olduğu  ve  sahabenin,  sahabi 
olma  yönüyle  elde  ettiği  dereceye  başka  biri  ilmiyle  ulaşamaz, 
derler. 
Buhari ve Müslim'de nakledilen: 
"Ashabıma  sövmeyin,  nefsimi  elinde  tutana  yemin  ederim  ki 
sizden  biriniz  Uhud  dağı  kadar  al  tun  infak  etse,  onların  ne  bir 
müd'düne  (müd,  bir  ağırlık  birimidir)  ne  de  onun  yarısına 
ulaşabilir.
162[162]
 hadisini delil olarak zikrederler ve derler ki: Uhud 
dağının tamamı altun olsa, onlardan birinin müd'dünün yarısı bile 
olamayacağına göre faziletle onların öyle bir üstünlüğü var ki, hiç 
kimse, sahabi olmakla ulaştıkları dereceye ulaşamaz. 
Meselenin  açıklanarak  ve  ayrıntıları  üzerinde  durulacak  birtakım 
yönleri var ki onları burada anlatmak yeri değildir.
 163[163]