osmon jismlarining harakati (6 soat) O’quv axborot mazmuni. Olam tuzilishi haqida geliotsentrik ta’limot. Quyosh sistemasining tarkibi va o’lchamlari. Planetalarning konfiguratsiyalari va ko’rish shartlari. Planetalarning siderik va sinodik davrlari. Kepler qonunlari. Osmon jismlarining massalarini hisoblash. Sutkalik parallaks. Quyosh sistemasi jismlarigacha masofalarni hisoblash.
Astronomiyada uzunlik o’lchovi birliklari. Yerning radiusini aniqlash usullari. Хorazmiy va Beruniylarning bu sohadagi ishlari. Quyosh sistemasi jismlarining o’lchamlarini hisoblash usullari.
Mavzuga oid didaktik va texnik vositalar xamda foydalaniladigan jihozlar 1. Quyosh sistemasining dinamik modeli.
2. Planetalarning konfigurao’ion holatlari aks ettirilgan sxema.
3. Sutkalik parallaks va Quyosh sistemasi jismlarining chiziqli o’lchamlarini o’lchashga oid chizmalar.
4. Yer radiusini Beruniy metodi asosida hisoblashga oid chizma.
5. Kodoskop.
Тavsiya etiladigan adabiyotlar. 1. M.M.Mamadazimov Astronomiya,Akademik litsey va kasb-xunar kollejlari uchun darslik, Т.: «O’qituvchi » 2003 yil 39-56 betlar.
2. Mursalimova G., Raximov A. Umumiy astronomiya kursi. Т.: O’qituvchi, 1976 67-85betlar.
O’quvchilar erishishi lozim bo’lgan bilim va malakalar O’quvchilar quyidagilarni bilishlari zarur: -geliotsentrik tahlimotning ilmiy-dunyoqarash masalasida ahamiyati;
- Quyosh sistemasi jismlarigacha masofalarni o’lchash usullari;
- astronomik birlikning taxminiy qiymati;
-Oyning Yerdan, planetalarning Quyoshdan o’rtacha uzoqlik-larining taqribiy qiymatlari.
O’quvchilar egallashi lozim bo’lgan malakalar: -osmon jismining ko’rinma diametri va ungacha masofaga ko’ra, uning chiziqli o’lchamini (radiusini) hisoblash;
-Keplerning III qonuniga (jumladan, uning Nyuton tomonidan aniqlashtirilgan qonuni ko’rinishiga) oid masalalar yechish.
