|
II. Şiənin əsas hədis qaynaqları
Şiə hədis alimləri hədisləri, hədis ravilərini bir yerə toplayan və hədis üsulu ilə
əlaqəli kitablar yazmışlar.
27
Yazılmış bu kitablar arasında üç müəllifə məxsus olan dörd
kitab (“Kütubu-ərbəə”) əsas qaynaqlardır və onlar aşağıdakılardan ibarətdir:
II.1. Məhəmməd bin Yaqub əl-Küleyni və “Üsulul-kafi” əsəri
Məhəmməd bin Yaqub bin İshaq əl-Küleyni ər-Razi təxminən 879-cu ildə Rey ilə
Qəzvin şəhərlərinin arasında yerləşən Küleyn kəndində doğulmuşdur. Küleyni
doğulduğu yerə nisbətlə tanınmışdır. Onun künyəsi Əbu Cəfərdir.Miladi X əsrin ən
böyük alimi hesab edilən Küleyni öz dövründə İslam aləminin, xüsusilə də Şiə
məzhəbinin öndə gələn alimi olmuşdur.Şeyx Küleyni dünya müsəlman alimləri
tərəfindən həmişə öyülmüş və İslam ümməti onu daim iftixar hissi ilə yad etmişdir. O,
insanların ən etibarlısı, ədalət və zəbt baxımından ən qabaqcılı idi. Küleyni bütün
cəhətlərinə görə mədh edilmişdir. Ensiklopedik biliyə malik olan alim İslamın fətva
verəni və X əsrdə Şiə məzhəbinin lideri idi.Küleyninin ən məşhur əsəri “Üsulul-
kafi”dir. Əsər etiqad və fiqhlə əlaqədar bütün fəsilləri əhatə edir və üç hissədən
ibarətdir:
25
Şeyx Müfid., ət-Təzkirə bi-üsulil-fiqh, IX c. Beyrut: Darul-Müfid, 1993, 28-29.
26
Mürtəza əl-Ənsari, Fəraidul-üsul, Qum, Müəssisətu nəşril-islami, 1416 h/q.; Məhəmməd Baqir əl-
İrəvani, Kifayətul-üsul, Nəcəfül-əşrəf, Müəssisətu ihyait-türasiş-şii, 1439 h/q.; Əli Nəqi əl-Heydəri.
Üsulul-istinbat, Tehran: Darul-kütubil-islamiyyə, 1364 h/ş.; Cəfər əs-Sübhani, əl-Mücəvviz fi üsulil-fiqh,
Beyrut: Darül-Cavadil-əimmə (ə), 1432/2011 və s.
27
İbrahim Quliyev, Hədisşünaslığın əsaslar, Bakı: Elm, 2013, 251-278; 279-303; 344-363.
| 
