Atom yadrosi va elementar zarralar fizikasi fanidan

---

U.X.Raximov, D.A. Yusupov
 
 
ATOM YADROSI VA
ELEMENTAR ZARRALAR
FIZIKASI FANIDAN
 
 
LABORATORIYA ISHLARI UCHUN
 
(USLUBIY KO’RSATMA) 
 
Taqrizchilar: 
F.Usmonov f-m.f.d. prof. NamMPI Fizika 
kafedrasi mudiri. 
X.Qo’chqorov, 
f-m.f.n 
NamDU 
Fizika 
kafedrasi katta o’qituvchisi
 
 
Ushbu uslubiy ko’rsatma Fizika kafedrasining 24 dekabr 2016 
yilda 4-sonli, Fizika matematika fakul’tetinig 21 yanvar 2017 yildagi 
6-sonli hamda Namangan davlat universiteti O’quv uslubiy 
kengashining 19 aprel 2017 yil 9 sonli majlisida muhokama etilgan 
va o’quv jarayonida foydalanishga tavsiya etilgan. 
Namangan davlat universiteti - 2017 yil 

---

17 
(6) 
 
Ishning bajarish tartibi 
1. 
Radiometr tuzilishi bilan tanishing va uni ishga tayyorlang. 
2. 
Sanagichga yuqori kuchlanish beriladi. Sanagichning 
kuchlanishin qiymati qilib, uning sanash xarakteristkasi bo’yicha plato 
o’rtasining ishchi nuqtasi olinadi. 
3. 
KCl tuzidan yasalgan qalin preparatni sanagichga qo’yiladi 
va uning beta-aktivligini 2 - ishdagi uslubiyat bo’yicha aniqlanadi. 
Tuzatma kiritiladi va preparatning absolyut aktivligi aniqlanadi. 
4. 
Solishtirma aktivlik A / m aniqlanadi. 
5. 
Yuqoridagi, ya’ni (6) ifoda yordamida 
40
19
K izotopining 
yarim yemirilish davri aniqlanadi. Olingan natijani adabiyotlardagi 
ma’lumotlar bilan solishtiring. O’lchash va hisoblash natijalarini hisobot 
jadvaliga kiriting. 
Sinov savollari 
1. 
Nima uchun Mendeleev davriy sistemasidagi ba’zi elementlar 
tabiiy radioaktiv izotoplariga (masalan, kaliy, rubidiy, uran) ega bo’lib, 
boshqalari esa ega emas, garchi barcha tabiiy izotoplarni hamma 
elementlardan olish mumkin bo’lsa ham? 
2. 
Nima uchun ushbu ishda foydalanilgan uslubni qisqa yashovchi 
radioaktiv izotoplar yarim yemirilish davrini aniqlashga qo’llab 
bo’lmaydi? 
3. 
Uzoq yashovchi izotoplar. 
4. 
Radioizotoplar aktivligi va ularning SI - birliklar sistemasidagi 
o’lchov birligi. 
5. 
Preparatning absolyut aktivligi. 
6. 
Beta - aktivlikni tushuntiring. 
7. 
Gamma — aktivlikni tushuntiring. 
8. 
Aktivlikni o’lchash geometriyasi va detektorning effektivligi 
nima?