Avropa Şurası Sazişinin seriya nömrəsi: 201
Yüklə 436,09 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Fəsil VI – Maddi cinayət hüququ Maddə 18 – Seksual xarakterli hərəkətlər
|
Maddə 16 –Müdaxilə proqramları və tədbirlərindən yararlanan şəxslər
1
Hər bir Tərəf daxili hüququna uyğun olaraq, hazırkı Konvensiyaya uyğun olaraq müəyyən edilmiş istənilən qanun pozuntusuna görə cinayət qaydasında təqib edilən şəxslərin 15-ci maddənin 1-ci bəndində göstərilən proqram və ya tədbirlərdən yararlana bilmələrini təmin edir, bu şərtlə ki, onlar müdafiənin hüquqlarına xələl gətirməmiş və ya bu hüquqlara zidd olmamış olsun və xüsusilə də, günahsızlıq prezumpsiyası prinsiplərinə aid normalar lazımi qaydada nəzərə alınmalıdır.
2
Hər bir Tərəf daxili hüququna uyğun olaraq, hazırkı Konvensiyaya uyğun olaraq müəyyən edilmiş istənilən qanun pozuntusuna görə ittiham edilən şəxslərin 15-ci maddənin 1-ci bəndində göstərilən proqram və ya tədbirlərdən yararlanmalarını təmin edir.
Hər bir Tərəf daxili hüququna uyğun olaraq, müdaxilə proqramları və ya tədbirlərinin cinayət məsuliyyəti yarandığı yaşdan aşağı olan şəxslər daxil olmaqla seksual xarakterli cinayət əməli törətmiş uşaqların inkişaf tələbatlarına uyğun işlənib hazırlanmalarını və ya qəbul edilmələrini təmin edir, bunun da məqsədi onların seksual davranış problemlərinin həll edilməsi ilə bağlıdır.
1 Hər bir Tərəf daxili hüququna uyğun olaraq, 16-cı maddədə istinad edilən və müdaxilə proqramları və ya tədbirlərinin şamil edildiyi şəxslərin bu təklifin səbəbləri haqda məlumatlı olmalarını və faktları tam bilərək proqram və ya tədbirə razılıq vermələrini təmin edir.
2
Hər bir Tərəf daxili hüququna uyğun olaraq, müdaxilə proqramı və ya tədbirlərinin təklif edildiyi şəxslərin onlardan imtina edə bilmələrini və mühakimə olunmuş şəxslərin imtinadan yaranacaq mümkün nəticələr haqda məlumatlı olmalarını təmin edir.
1 Hər bir Tərəf aşağıda göstərilən qəsdən törədilmiş cinayətəgörə cinayət məsuliyyətini təmin etmək üçün bütün lazımi qanunvericilik və ya digər tədbirləri görür:
a
milli qanunun müvafiq müddəalarına uyğun olaraq seksual xarakterli fəaliyyət üçün qanunla müəyyən edilmiş yaşa çatmamış uşağa qarşı seksual xarakterli hərəkətlər etmək ;
9 CETS 201 – Uşaqların Cinsi İstismar və Cinsi Zorakılıqdan Müdafiəsi, 25.X.2007 _________________________________________________________________________________________
b uşaqla aşağıdakı hallarda seksual xarakterli hərəkətlər etmək :
– güc və ya hədənin tətbiq edilməsi; yaxud
– uşağın etibarından, onun üzərində səlahiyyətdən və ya təsirdən sui-istifadə edilməsi, habelə ailə daxilində; yaxud
– xüsusilə də, uşağın köməksizliyindən sui-istifadə edilməsi, eləcə də uşaq əqli və ya fiziki cəhətdən zəif olduqda, yaxud da asılı vəziyyətdə olduqda.
Yuxarıdakı 1-ci bəndin məqsədinə gəldikdə, hər bir Tərəf uşağın seksual xarakterli hərəkət etməsinin edildiyi yaş həddini müəyyən edir.
3
1.a bəndinin müddəaları həddi-buluğa çatmamış uşaqlarınrazılığa əsaslanan seksual xarakterli əlaqəyə şamil edilmir. Maddə 19 –Uşaq fahişəliyi ilə bağlı cinayət əməlləri
1 Hər bir Tərəf aşağıda göstərilən qəsdən törədilmiş cinayət əməlin görə cinayət məsuliyyətini təmin etmək üçün bütün lazımi qanunvericilik və ya digər tədbirləri görür:
a
uşağın fahişəliyə cəlb edilməsi və ya uşağın fahişəliyə sövq edilməsi;
b
uşağın fahişəliklə məşğul olmağa və ya bundan mənfəət əldə etməyə məcbur edilməsi və ya bu cür məqsədlər üçün onun başqa cür istismar edilməsi;
c
uşaq fahişəliyi xidmətlərindən istifadə edilməsi.
2 Hazırkı maddənin məqsədləri üçün “uşaq fahişəliyi” termini pul və ya istənilən növ mükafatın və ya ödənişin edildiyi, yaxud vəd verildiyi, və bu cür mükafatın, vədin və ya ödənişin uşağa, yaxud üçüncü şəxsə edilməsi, yaxud edilməməsindən asılı olmayaraq seksual xarakterli fəaliyyətlər üçün uşaqdan istifadə edilməsi faktını bildirir.
Maddə 20 –Uşaq pornoqrafiyası ilə bağlı cinayət əməlləri
1 Hər bir Tərəf aşağıda göstərilən qəsdən törədilmiş cinayət əməlinə görə cinayət məsuliyyətini təmin etmək üçün bütün lazımi qanunvericilik və ya digər tədbirləri görür:
a
uşaq pornoqrafiyasının istehsalı;
b
uşaq pornoqrafiyasının təklif edilməsi və ya təqdim edilməsi;
c
uşaq pornoqrafiyasının yayılması və ya ötürülməsi;
d
uşaq pornoqrafiyasının şəxsi istifadə və ya başqa şəxs üçün alınması;
e
uşaq pornoqrafiyasına malik olma;
f
qəsdən informasiya və kommunikasiya texnologiyaları vasitəsilə uşaq pornoqrafiyasının əldə edilməsi. 10 CETS 201 – Uşaqların Cinsi İstismar və Cinsi Zorakılıqdan Müdafiəsi, 25.X.2007 _________________________________________________________________________________________
2
Hazırkı maddənin məqsədləri üçün , “uşaq pornoqrafiyası” termini real və ya qeyri-real açıq-aydın seksual hərəkətlər edən uşağı göstərən, yaxud başlıca olaraq seksual məqsədlər üçün uşağın cinsiyyət orqanlarını nümayiş etdirən istənilən materialı bildirir.
3
Hər bir Tərəf pornoqrafik materialın istehsalı və saxlanması ilə bağlı 1.a və e. bəndlərini tam və ya qismən aşağıdakı hallarda tətbiq etməmək hüququnu özündə saxlaya bilər :
– müstəsna olaraq mövcud olmayan uşağın qeyri-real və realistik təsvirlərindən ibarət materiallar halında;
– 18-ci maddənin 2-ci bəndində müəyyən edilən yaşa çatmış uşaqların iştirakı və təsvirlərin uşaqların razılığı ilə onların özləri tərəfindən və yalnız öz şəxsi istifadələri üçün hazırlanması və sahib olunması halında.
Hər bir Tərəf 1.f bəndini tam və ya qismən tətbiq etməmək hüququnu özündə saxlaya bilər.
1 Hər bir Tərəf aşağıda göstərilən qəsdən törədilmiş cinayət əməlin görə cinayət məsuliyyətini təmin etmək üçün bütün lazımi qanunvericilik və ya digər tədbirləri görür:
a
uşağın pornoqrafik hərəkətlərdə iştiraka cəlb edilməsi və ya uşağın bu cür hərəkətlərə sövq edilməsi;
b
uşağın pornoqrafik hərəkətlərdə iştiraka məcbur edilməsi və ya uşağın bu məqsədlə başqa cür istismar edilməsi;
c
uşağın iştirak etdiyi pornoqrafik hərəkətlərdə qəsdən iştirak etmək.
2
Hər bir Tərəf 1.c bəndini uşaqların cəlb edilməsi və ya məcbur edilməsini əhatə edən 1.a və ya b. bəndlərinə məhdudlaşdıra bilərlər.
Maddə 22 – Uşaqlara qarşı əxlaqsız hərəkətlər
Hər bir Tərəf 18-ci maddənin 2-ci bəndində müəyyən edilən yaş həddinə çatmamış uşağa qarşı seksual xarakterli məqsədlər üçün qəsdən seksual xarakterli əxlaqsız hərəkətlər edilməsi, yəni hətta uşaq bu hərəkətlərdə iştirak etməsə belə, seksual xarakterli səhnələri müşahidə etməyə məcbur edilməsinə görə cinayət məsuliyyəti tətbiq edilməsi ilə bağlı lazımi qanunvericilik və ya digər tədbirləri görür.
11 CETS 201 – Uşaqların Cinsi İstismar və Cinsi Zorakılıqdan Müdafiəsi, 25.X.2007 _________________________________________________________________________________________
Maddə 23 – Seksual xarakterli məqsədlər üçün uşaqların təqib edilməsi
Hər bir Tərəf yetkin şəxsin informasiya və kommunikasiya texnologiyaları vasitəsilə qəsdən 18-ci maddənin 2-ci bəndində müəyyən edilən yaş həddinə çatmamış uşağı ələ keçirmək niyyətində olan, yaxud uşağa qarşı 18-ci maddənin 1.a bəndində, yaxud 20-ci maddənin 1- ci bəndində müəyyən edilən cinayət əməllərinin istənilən birini törətmək məqsədi güdən şəxslərə qarşı və bu cür təkliflər praktik olaraq bu cür görüşün baş tutmasına yönəldiyi hallara qarşı cinayət məsuliyyəti tətbiq edilməsi ilə bağlı lazımi qanunvericilik və ya digər tədbirləri görür.
Maddə 24 – Əlbirlik, yaxud təhriketmə və cəhd
1 Hər bir Tərəf cinayət əməlinin qəsdən, əlbir şəkildə, Konvensiyaya uyğun olaraq müəyyən edilmiş cinayət əməllərinin istənilən birinə təhriketmə \ vəya ona cəhd olduğunu müəyyən etmək üçün lazımi qanunvericilik və ya digər tədbirlər görür.
Hər bir Tərəf hazırkı Konvensiyaya uyğun olaraq müəyyən edilən cinayət əməllərinin qəsdən törədildiyini və ya törədilməsinə cəhd göstərildiyini müəyyən etmək üçün lazımi qanunvericilik və ya digər tədbirlər görür.
Hər bir Tərəf 20-ci maddənin 1.b, d. e. və f. bəndlərinə,21-ci maddənin 1.c. bəndinə, 22-ci və 22-ci maddələrə uyğun olaraq müəyyən edilmiş cinayət əməllərinin tam və ya qismən 2-ci bəndə tətbiq etməmək hüququnu özündə saxlayır.
1 Hər bir Tərəf hazırkı Konvensiyaya uyğun olaraq müəyyən edilmiş istənilən cinayət əməli ilə əlaqədar yurisdiksiyanı müəyyən etmək üçün lazımi qanunvericilik və ya digər tədbirlər görür, əgər bu cür cinayət əməlləri:
onun ərazisində baş veribsə; yaxud
həmin Tərəfin bayrağı altında uçan təyyarənin göyərtəsində baş veribsə; yaxud
həmin Tərəfin qanunları üzrə qeydiyyata alınmış hava gəmisinin göyərtəsində baş veribsə; yaxud
d
öz vətəndaşlarının biri tərəfindən törədilibsə; yaxud
e onun ərazisində daimi yaşayış yeri olan şəxs tərəfindən törədilibsə.
Hər bir Tərəf istənilən hazırkı Konvensiyaya uyğun olaraq müəyyən edilmiş və onun vətəndaşlarından biri tərəfindən törədilmiş, yaxud onun ərazisində daimi yaşayış yeri olan şəxs tərəfindən törədilmiş cinayət əməli ilə bağlı yurisdiksiyaya malik olmaq məqsədilə lazımi qanunvericilik və ya digər tədbirlər görür.
3
Hər bir Tərəf imzalama və ya ratifikasiya, qəbuletmə, təsdiq və ya daxilolma sənədini təhvil verən zaman Avropa Şurasının Baş Katibinə ünvanlanan bəyannamə ilə bəyan edə bilər ki, hazırkı maddənin 1.e bəndində müəyyən edilən yurisdiksiya qaydalarını tətbiq etməmək və ya konkret hallarda və ya şəraitlərdə tətbiq etmək hüququnu özündə saxlayır.
12 CETS 201 – Uşaqların Cinsi İstismar və Cinsi Zorakılıqdan Müdafiəsi, 25.X.2007 _________________________________________________________________________________________
4
Hazırkı Konvensiyanın 18, 19-cu maddələrinə və, 20-ci maddənin 1.a bəndinə və 21-ci maddənin 1.a və b. bəndlərində nəzərdə tutulan cinayət əməllərinin təqibi məqsədilə hər bir Tərəf 1.d bəndi ilə bağlı yurisdiksiyasını əməllərə törədildikləri yerdə cinayət məsuliyyəti tətbiq edilməliolub-olmamasının asılı olmadan tətbiq edilməsi üçün bütün lazımi qanunvericilik və ya digər tədbirləri görür.
5
Hər bir Tərəf imzalama və ya ratifikasiya, qəbuletmə, təsdiq və ya daxilolma sənədini təhvil verən zaman Avropa Şurasının Baş Katibinə ünvanlanan bəyannamə ilə bəyan edə bilər ki, vətəndaşı adətən onun ərazisində yaşadığı hallarda hazırkı maddənin 4-cü bəndini 18-ci maddənin 1.b. bəndinin ikinci və üçüncü abzaslarına uyğun olaraq müəyyən edilmiş cinayət əməllərinə tətbiq etməmək hüququnu özündə saxlayır.
5 Hazırkı Konvensiyanın 18, 19-cu maddələrinə, 20-ci maddəsinin 1.a bəndinə və 21-ci maddəsinə uyğun olaraq müəyyən edilmiş cinayət əməllərinin təqibinə gəldikdə, hər bir Tərəf yurisdiksiyasının 1.d və e. bəndləri ilə bağlı cinayət təqibinin yalnız qurbanın müvafiq ərizə təqdim etməsi və ya ərazisində cinayət əməlinin törədildiyi dövlətdən bildiriş daxil olması şərtinə bağlı olmaması üçün bütün lazımi qanunvericilik və ya digər tədbirləri görür.
7
Hər bir Tərəf, güman edilən cinayətkar onun ərazisində olarsa və onu yalnız vətəndaşlıq məsələsi ilə bağlı digər Tərəfə ekstradisiya etmirsə, hazırkı Konvensiyaya uyğun olaraq müəyyən edilən cinayət əməlləri ilə bağlı yurisdiksyanı müəyyən etmək üçün lazımi qanunvericilik və ya digər tədbirlər görür.
8
Birdən artıq Tərəf hazırkı Konvensiyaya uyğun olaraq müəyyən edilən cinayət əməli ilə bağlı yurisdiksiya iddiası irəli sürərsə, aidiyyəti Tərəflər vəziyyətdən asılı olaraq cinayət təqibini həyata keçirmək üçün ən müvafiq yurisdiksiyanı müəyyən etmək üçün məsləhətləşmə aparırlar.
9
Beynəlxalq qanunun ümumi qaydalarına xələl gətirmədən, hazırkı Konvensiya Tərəfin daxili hüququna uyğun olaraq həyata keçirdiyi hər hansı cinayət yurisdiksiyasını istisna etmir.
Maddə 26 – Hüquqi şəxslərin məsuliyyəti
1 Hər bir Tərəf hüquqi şəxsin hazırkı Konvensiyaya uyğun olaraq müəyyən edilən və onun xeyrinə müstəqil və ya bu hüquqi şəxsin hər hansı orqanı tərkibində fəaliyyət göstərən istənilən fiziki şəxs tərəfindən, və bu fiziki şəxs həmin hüquqi şəxs daxilində aşağıdakı səlahiyyətlərlə aparıcı mövqe tutarsa, törədilən cinayət əməllərinə görə hüquqi şəxsin cinayət məsuliyyətinə cəlb edilməsi üçün lazımi qanunvericilik və ya digər tədbirlər görür:
a
hüquqi şəxsi təmsil etmək səlahiyyəti;
b hüquqi şəxs adından qərar qəbul etmək səlahiyyəti;
hüquqi şəxs daxilində nəzarəti həyata keçirmək səlahiyyəti.
1-ci bənddə artıq nəzərdə tutulan hallardan başqa, hər bir Tərəf hüquqi şəxsin birinci bənddə göstərilən fiziki şəxs tərəfindən nəzarət olmaması səbəbindən həmin hüquqi şəxsin mənafeyinə onun göstərişi ilə istənilən fiziki şəxsin hazırkı Konvensiyaya uyğun olaraq müəyyən edilmiş cinayəti törətməsinə imkan yarandığı halda cinayət məsuliyyətinə cəlb edilməsi imkanını təmin etmək üçün lazımi qanunvericilik və ya digər tədbirlər görür. 13 CETS 201 – Uşaqların Cinsi İstismar və Cinsi Zorakılıqdan Müdafiəsi, 25.X.2007 _________________________________________________________________________________________
3
Tərəfin hüquqi prinsiplərə əməl etməsi şərtilə, hüquqi şəxsin məsuliyyəti cinayət, mülki və ya inzibati məsuliyyət ola bilər.
Bu cür məsuliyyətin tətbiqi cinayət əməlini törətmiş fiziki şəxslərin cinayət məsuliyyətlərinə xələl gətirmir.
Maddə 27 – Sanksiya və tədbirlər
1 Hər bir Tərəf hazırkı Konvensiyaya uyğun olaraq müəyyən edilmiş cinayət əməllərinin onların ağırlığı nəzərə alınmaqla səmərəli, uyğun və kəsərli şəkildə cəzalandırılmasını təmin etmək üçün lazımi qanunvericilik və digər tədbirləri görür. Bu sanksiyalar ekstradisiyaya əsas verən azadlıqdan məhrumetmənin daxil olduğu cəzaları ehtiva edir.
2
Hər bir Tərəf 26-cı maddəyə uyğun olaraq məsuliyyətə cəlb edilmiş hüquqi şəxslərin cinayət və ya qeyri-cinayət qaydasında tətbiq edilən pul cərimələrinin və ya digər tədbirlər də daxil olmaqla səmərəli, uyğun və kəsərli sanksiyaların tətbiq edilməsi üçün lazımi qanunvericilik və digər tədbirləri görür:
a
dövlət imtiyazlarından və ya yardımından məhrumetmə;
b
kommersiya fəaliyyəti ilə məşğul olmaq hüququndan müvəqqəti və ya daimi məhrumedilmə;
c
məhkəmə nəzarətinin tətbiq edilməsi:
d
ləğvetməyə dair məhkəmə qərarı.
3 Hər bir Tərəf aşağıdakılar üzrə lazımi qanunvericilik və digər tədbirləri görür:
a
aşağıdakıların tutulma və müsadirəsinin təmin edilməsi:
– hazırkı Konvensiyaya uyğun olaraq müəyyən edilmiş cinayət əməllərinin törədilməsi üçün istifadə edilən mallar, sənədlər və digər vasitələr;
– bu cür cinayət əməllərinin törədilməsi nəticəsində əldə edilən gəlirlər, yaxud dəyəri bu cür gəlirlər uyğun gələn əmlak;
b
hazırkı Konvensiyaya uyğun olaraq müəyyən edilmiş istənilən cinayət əməlinin törədilməsi zamanı istifadə edilən müəssisənin, xoş məramlı üçüncü tərəflərin hüquqlarına xələl gətirmədən müvəqqəti və ya birdəfəlik bağlanması, yaxud uşaqlarla təmasda olmaqla bağlı peşəkar və ya könüllü fəaliyyət göstərən və bu zaman cinayət əməlinə yol vermiş cinayətkarın müvəqqəti və ya birdəfəlik işdən kənarlaşdırılmasının təmin edilməsi;
Hər bir Tərəf cinayətkarlarla bağlı digər tədbirlər qəbul edə bilər, məsələn valideyn hüququndan məhrumetmə, yaxud mühakimə olunan şəxslər üzərində nəzarətin təmin edilməsi.
Hər bir Tərəf cinayət yolu ilə əldə edilmiş gəlirlərin və ya hazırkı maddəyə uyğun olaraq müsadirə edilmiş əmlakın hazırkı Konvensiyaya uyğun olaraq müəyyən edilən istənilən
14 CETS 201 – Uşaqların Cinsi İstismar və Cinsi Zorakılıqdan Müdafiəsi, 25.X.2007 _________________________________________________________________________________________
cinayət əməlinin qurbanları üçün preventiv və yardım proqramlarının maliyyələşdirilməsi üçün xüsusi fonda ayrılmasını təmin edə bilər.
Maddə 28 – Ağırlaşdırıcı hallar
Hər bir Tərəf cinayət əməllərinin tərkib hissəsi kimi müəyyən edilmədikləri təqdirdə aşağıdakı halların, daxili qanunvericiliyin müvafiq müddəalarına uyğun olaraq hazırkı Konvensiyaya müvafiq müəyyən edilmiş qanun pozuntuları ilə bağlı sanksiyalar müəyyən edilən zaman ağırlaşdırıcı hallar kimi baxılmalarını təmin etmək üçün lazımi qanunvericilik və ya digər tədbirləri görür:
a
qurbana ciddi fiziki və ya əqli ziyan vurmuş cinayət əməli;
b
işgəncə və ya ciddi zorakılıq əməlləri ilə müşayiət olunan cinayət əməlləri;
c
cinayət əməli xüsusilə köməksiz qurbana qarşı törədiləndə;
d
cinayət əməli ailə üzvü, uşaqla yaşayan şəxs və ya səlahiyyətindən sui-istifadə edən şəxs tərəfindən törədildikdə;
e
cinayət əməli birlikdə hərəkət edən bir neçə şəxs tərəfindən törədildikdə;
f
cinayət əməli mütəşəkkil cinayət qrupu tərəfindən törədildikdə;
g
cinayətkar əvvəllər eyni xarakterli cinayət əməlinə görə mühakimə olunubsa. Yüklə 436,09 Kb. Dostları ilə paylaş:
|